سازمان جهانی گمرك ، ساختار و كنوانسیونها
گمرك نهادی حیاتی برای ”حاكمیت خوب“ تأمین رفاه و كامیابی شهروندان و حفاظت از منافع جامعه محسوب می شود.
سازمان جهانی گمرك از طریق ایجاد و توسعه محیط گمركی درستكار،شفاف و قابل پیش بینی به حمایت و حفاظت از اجتماع و ثروت اقتصاد ملی كمك می نماید. این امر به تجارت قانونی بین المللی رونق داده و این امكان را به وجود می آورد كه در قبال كارهای غیرقانونی اقدامات مؤثری صورت گیرد.
سازمان جهانی گمرك، یك سازمان مستقل بین المللی است كه مأموریت آن بهبود كارایی و اثر بخشی گمركات است . این سازمان در سال 1952تحت عنوان شورای همكاری گمركی تأسیس گردید و با دارا بودن 65دولت عضو ، تنها سازمان جهانی ذیصلاح در امور گمركی می باشد.
سازمان جهانی گمرك در راستای اجرای مأموریت خود:
– ابزارهای بین المللی را برای بكارگیری هماهنگ و یكسان رویه ها و سیستم های كارا و ساده شده گمركی حاكم بر نقل و انتقال كالاها، مسافران و وسائل نقلیه در طول مرزهای گمركی ایجاد،حفظ، حمایت و گسترش می دهد.
تلاشهای اعضا برای همگامی و پیروی از مقرراتشان را از طریق كوشش درجهت به حداكثر رساندن سطح اثر بخشی همكاری اعضا با یكدیگر و با سازمانهای بین المللی باهدف مبارزه با تخلفات گمركی و سایر تخلفات معاملاتی، تقویت می نماید.
– از طریق گسترش ارتباطات و همكاریهای میان اعضاء و با سایر سازمانهای بین المللی، ترویج درستكاری، توسعه منابع انسانی ، شفاف سازی، بهبود مدیریت و روشهای كاری گمركات و بهره گیری از بهترین شیوه ها، به اعضا در تلاشهایشان برای مواجهه با چالشهای جدید محیط تجاری و تطابق با شرایط در حال تغییر،كمك می نماید.
تاریخ سازمان جهانی گمرك از سال 1947هنگامی كه در سیزدهمین اجلاس دولتهای اروپائی، كمیته همكاریهای اقتصادی اروپا با تشكیل یك ”گروه مطالعاتی“ موافقت نمود، شروع گردید. این گروه امكان تأسیس یك یا چند اتحادیه گمركی اروپایی را براساس اصـول ”موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت 1“ (گات) مورد بررسی قرار داد.
در سال 1948، گروه مطالعاتی مزبور دوكمیته تشكیل داد: 1- كمیته اقتصادی ?- كمیته گمركی. كمیته اقتصادی ”سازمان همكاریهای اقتصادی و توسعه 2“ گردید و كمیته گمركی تبدیل به شورای همكاریهای گمركی شد.
در سال 1952كنوانسیون تأسیس شورای همكاری گمركی رسمأ به اجرا گذاشته شد.
”شورا“ هیأت اجرایی شورای همكاری گمركی بوده و جلسه افتتاحیه شورا در 26ژانویه 1953در بروكسل برگزار گردید. هیأتهای نمایندگی هفده كشور اروپایی در اولین اجلاس شورای همكاری های گمركی ، شركت كردند.
پس از چند سال شمار اعضا افزایش یافت و در سال 1994شورا نام ”سازمان جهانی گمرك“ را به عنوان سازمان كاری این شورا، انتخاب كرد تا به طور واضح نشان دهد كه واقعأ به یك نهاد بین المللی جهانی تبدیل شده است . در حال حاضر گمركات 156كشور، عضو آن است كه در سرتاسر دنیا در حال فعالیت بوده و درمراحل مختلف توسعه اقتصادی قراردارند. امروزه ،اعضای سازمان جهانی گمرك مسئولیت پردازش بیش از 95درصد از تجارت بین المللی را بر عهده دارند.
برای دریافت اطلاعات پیرامون واردات کالا و ترخیص کالا کلیک کنید.
سازمان جهانی گمرك ، اجلاسی است كه در آن هیأتهای نمایندگی اعضا جمع آمده و می توانند موضوعات مختلف گمركی در یك سطح برابر حل و فصل نمایند. هر عضو یك نماینده و یك رأی دارد. سازمان برای اعضای خود مجموعه ای از كنوانسیونها و سایر ابزارهای بین المللی را ارائه می كند . اعضای سازمان جهانی گمرك همچنین می توانند از مزایای كمكهای فنی و خدمات آموزشی كه توسط دبیرخانه سازمان یا با مشاركت آن تدارك و ارائه می شود، بهره مند شوند.
سازمان جهانی گمرك توسط شورا وكمیسیون خط مشی گذاری (24عضو) و بامشاوره مالی از جانب كمیته مالی (17عضو) اداره می شود. سازمان جهانی گمرك به وسیله كمیته ها و دبیرخانه به كار خود ادامه می دهد و كارهایی را كه شورا به طور سالانه به عنوان طرح راهبردی سازمان جهانی گمرك تصویب می كند، به انجام می رساند.
كمیته های اصلی سازمان جهانی گمرك عبارتند از :
· – كمیته فنی دائمی شامل كمیته فرعی مدیریت اطلاعات
· – كمیته اجرایی
· – كمیته سیستم هماهنگ HS شامل كمیته فرعی بازنگری در سیستم هماهنگ و كمیته فرعی علمی.
· -كمیته تعیین ارزش گمركی
· – كمیته فنی قواعد مبدأ
در طول سالهای متمادی ، سازمان جهانی گمرك د رهماهنگ كردن رویه های گمركی در سطح جهانی پیشرفتهایی داشته است. این تلاشها با موفقیتهای قابل توجهی قرین بوده است.
سازمان جهانی گمرك سیستم هماهنگ توصیف و كدگذاری كالا HS)) را كه در سراسر جهان به عنوان مبنای طبقه بندی كالاها و جمع آوری درآمدهای گمركی مورد استفاده قرار می گیرد،تدوین و ارائه نمود.
در ژوئن 1999، كنوانسیون بین المللی بازنگری شده در ارتباط با ”ساده سازی و هماهنگ سازی رویه های گمركی “ (كنوانسیون كیوتو) توسط شورا به تصویب رسید.
كنوانسیون بازنگری شده كیوتو ، پاسخی است به رشد مبادلات بین المللی ، توسعه سریع تكنولوژی اطلاعات و محیط بشدت رقابتی تجارت بین المللی مبتنی بر ارائه خدمات كیفی و رضایت مشتریان، كه همگی اینها موجب بروز تضاد و ناكارآمدی رویه ها و شیوه های سنتی گمركات شده بود.
همچنین سازمان جهانی گمرك،موافقتنامه تعیین ارزش سازمان جهانی تجارت را ارائه نمود واخیرأ نیز ”قواعد هماهنگ مبدأ “ را كه جهت بررسی سازمان تجارت جهانی در ژنو ارائه گردیده و نهایتأ، مورد استفاده كشورهای عضو سازمان تجارت جهانی (WTO) قرارخواهد گرفت، تدوین نموده است.
سازمان جهانی گمرك (WCO)و سازمان جهانی تجارت (WTO) وكنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد (UNCTAD) ،برنامه ها وكوششهای خود را در برطرف كردن موانع باقی مانده بر سر راه تجارت ، از طریق ساده سازی و یكسان كردن رویه ها و فرآیندها در سرتاسر جهان هماهنگ می نمایند. تركیب قدرت سازمان جهانی گمرك، آنكتاد و سازمان جهانی گمرك كمك قابل توجهی هم به تسهیل تجارت و هم به انجام تجارت خواهد نمود.
این تعهد به مشاركت، در همكاری ونزدیكی سازمان جهانی گمرك (WCO) با اتاق بازرگانی بین المللی (ICC) انعكاس بیشتری می یابد. توافقنامه همكاری بین این دو سازمان، درجستجوی استانداردسازی و بهبود بیشتر قابلیتهای گمركات در سطح جهان میباشد.
گرچه تاكنون پیشرفت چشمگیری در مدیریت گمركات حاصل شده است،اما هنوز برنامه های مؤثر و كارا در تمام گمركات یا در تمام مناطق جهان ،بصورت یكنواخت گسترش نیافته است. در واقع ، بسیاری از گمركات هنوز به دلیل كارایی بسیار پائین آسیب پذیرمی باشند واز فساد اداری رنج می برند. سازمان جهانی گمرك باتوجه دقیق به این مسأله ،كمكهای فنی گسترده ای را در اختیار اعضا قرار می دهد و برنامه اصلاح و نوسازی گمركات را برای كمك به اعضای كه در جستجوی خوداتكایی بیشتر از طریق استفاده بهتر ازمنابع، تقویت توانائیهای مدیریتی و طراحی رویه ها و فرآیندهای كارا و مناسب گمركی می باشند، تهیه نموده است.
بیشتر بدانید :
فهرست (نمانكلاتور) تعرفه ”سیستم هماهنگ (HS)به عنوان مبنای وصول حقوق و عوارض گمركی و تنظیم آمار تجارت بین المللی تقریبأ از طرف كلیه كشورها مورد استفاده قرار میگیرد . با بكارگیری سیستم هماهنگ (HS)این اطمینان حاصل می شود كه آمار بدست آمده از گمركات، دقیقأ با استاندارد بین المللی مطابقت می كند. در حال حاضر 176 كشور و گمرك یا اتحادیه اقتصادی (شامل 103 كشور متعاهد كنوانسیون (HS) كه در حدود 98درصد از تجارت جهانی را در اختیار دارند، از سیستم هماهنگ استفاده می نمایند. بنابراین ،سیستم هماهنگ یكی از مهمترین ابزار تجارت جهانی به شمار می رود.)
اگر چه امروز سیستم هماهنگ ،ابزاری جهت حصول اطمینان از وصول صحیح درآمدهای گمركی است، انگیزه اولیه تدوین آن در طول دهه های 1970و 1980بكارگیری ابتكار عمل در تسهیل تجارت بوده است.
از آن زمان به بعد سیستم هماهنگ تبدیل به ”زبان واقعی تجارت“ گردیده است . مطالعات انجام شده بسیاری نشان می دهد كه هر دو بخش خصوصی و عمومی در حفظ و نگهداری سیستمهای متفاوت طبقه بندی كالاها در كشورهای گوناگون ، متحمل هزینه های سنگینی شده اند. هر چند سیستم هماهنگ به گونه ای طراحی شده كه بتوانند یك سیستم استاندارد بین المللی بوده و از هزینه های مضاعف جلوگیری كند. اما باید توجه داشت كه اینگونه هزینه ها را نمی توان بطوركامل حذف نمود.
سازمان جهانی گمركی این سیستم را با اهداف چند منظوره ای گسترش داده و در حال حاضر مبنایی در موارد ذیل بكار میرود:
تعرفه های گمركی
· جمع آوری آمار تجارت بین المللی
· قواعد مبدأ
· جمع آوری مالیات های داخلی
· مذاكرات تجاری (مثلأ برنامه های اعطای امتیازات تعرفه ای سازمان تجارت جهانی)
· آمار ها و تعرفه های حمل و نقل
· نظارت بر كالاهای تحت كنترل (همچون اسلحه ،مواد مخدر،سلاحهای شیمیایی ، مواد آسیب زننده به لایه ازون، گونه های در حال انقراض اعم از گیاهی و جانوری )
· حوزه های تحت كنترل گمركی و رویه ها شامل ارزیابی خطر ، فن آوری اطلاعات و ایجاد انطباق
سیستم هماهنگ (HS) از طریق ”مجموعه نظرات كارشناسی در مورد طبقه بندی“ و یادداشتهای توضیحی، پشتیبانی میشود. این امر كاربرد یكسان و منطقی قوانین طبقه بندی را تضمین می نماید. بدین ترتیب، ترخیص بی دردسر واردات و صادرات امكانپذیر میگردد. چرا كه این امر در ایجاد روابط كاری خوب بین گمرك و تجار، عنصر بسیار مهمی است.
كلیه سیستمهای نوین و كامپیوتری شده اظهار ، برپایه سیستم هماهنگ شده طبقه بندی استوار میباشد. استفاده متداول از سیستم هماهنگ در سیستمهای گمركی مذكور ،در گسترش تبادل اطلاعات بین گمركات ضروری می باشد. این چیزی است كه عوامل ذینفع در تجارت آنرا به عنوان مبنایی برای حذف تشریفات زاید صادرات و واردات از كشوری به كشور دیگر و در مبادلات یكپارچه بین المللی تلقی می كنند.
تقریبأ 80درصد از 156كشور عضو سازمان جهانی تجارت را می توان به عنوان كشورهای در حال توسعه یا در حال گذار به اقتصاد بازار طبقه بندی كرد. درآمد ملی تعداد زیادی از این كشورها به حقوق و عوارض گمركی وابسته است. كشورهای توسعه یافته نیز هنوز مقدار بسیار زیادی از درآمد داخلی خود را از حقوق و عوارض گمركی تحصیل می كنند . در ایالات متحده ، حقوق و عوارض گمركی بالغ بر 18میلیارد دلار در سال است . در حالیكه در جامعه اقتصادی اروپا 17درصد از كل درآمد این كشورها، از محل حقوق و عوارض گمركی تأمین می شود.
طرح راهبردی سازمان جهانی گمرك در رابطه با سیستم هماهنگ دارای سه هدف اصل است :
?- تضمین تفسیر و بكارگیری یكسان سیستم هماهنگ
?- بهبود و به روز كردن سیستم هماهنگ به گونه ای كه منعكس كننده تحولات در فن آوری الگوهای تجاری باشد.
?- گسترش استفاده از سیستم هماهنگ توسط گمركات و سایر آژانسهای دولتی ، سازمان های بین المللی و بخش خصوصی .
هنز تقریبأ همه كشورها در حمایت از تولیدات داخلی خود از تعرفه های حمایتی استفاده می كنند، كه این امر منجر به اختلافات تعرفه ای می شود . هر سال دو بار” كمیته سیستم هماهنگ “ سازمان جهانی گمرك ، به عنوان داور بین المللی حل اختلافات مربوط به طبقه بندی كالاها در سیستم هماهنگ انجام وظیفه می كند . كمیته سیستم هماهنگ یك هیأت واحد بین المللی است كه در خصوص طبقه بندی تعرفه ای نظرات معتبر و با ارزش ارائه می دهد.
این كمیته مسئول بازنگری سیستماتیك نمانكلاتور سیستم هماهنگ به طور مرتب به منظور كمك به ”كمیته سیستم هماهنگ“ جهت حصول اطمینان از به روز نگهداشته شدن سیستم هماهنگ برحسب تحولات ایجاد شده در فن آوری و شیوه های تجاری می باشد.
این كمیته در فنی ترین كارها (بویژه مسائل مربوط به طبقه بندی محصولات شیمیایی ) به كمیته سیستم هماهنگ و كمیته فرعی بازنگری سیستم هماهنگ ،كمك نماید.
مدیریت فرعی نمانكلاتور دارای معاون ، مدیر ،كارمند ناظر فنی و 10كارمند فنی و وابسته فنی بوده و دارای مسئولیتهای زیر می باشد:
1- ارائه پشتیبانی دبیرخانه ای به كار كمیته ها، كمیته های فرعی و گروه های كاری (سازماندهی جلسات، تهیه اسناد و مدارك كاری ،گزارشها و غیره )
2- هدایت مأموریتهای مربوط به كمكهای فنی (سمینارهای منطقه ای، دوره های آموزشی، هیأتهای كارشناسی برای توسعه پیشبرد سیستم هماهنگ ، هیأتهای كارشناسی جهت مطالعه طبقه بندی تعرفه، هیأتهای كارشناسی جهت كمك به تأسیس یا بهبود كارائی آزمایشگاههای گمركی و دوره های آموزشی چند منظوره ای سیستم هماهنگ )
3- ارائه توصیه فنی در خصوص مسایل خاص طبقه بندی به گمركات عضو
4- به روز كردن نشریات سیستم هماهنگ (نظیر یادداشتهای توضیحی سیستم هماهنگ ، مجموعه نظرات كارشناسی در مورد طبقه بندی ، فهرست الفبایی، پایگاه اطلاعات كالایی سیستم هماهنگ و اخیرأ نیز منبع چاپ شده هماهنگ كننده (CD-ROM).(CD-ROM)
كار گمركات مستلزم ارائه خدمات به كل جامعه تجاری بین المللی است. اما از آنجایی كه مسائل مربوط به طبقه بندی را باید به وسیله گمركات عضو، در سازمان جهانی گمرك مطرح كرد، مشاركت بخش خصوصی در این زمینه بطور قابل توجهی افزایش یافته است.
از ”اتاق بازرگانی بین المللی ICC “ بعنوان نماینده بخش خصوصی دعوت بعمل آمده كه بعنوان ناظر در كلیه جلسات كمیته سیستم هماهنگ شركت نماید، و در واقع اتاق بازرگانی بین المللی به طور مرتب درخصوص اطلاعات فنی مربوط به طبقه بندی بسیاری از كالاها , مورد مشاوره قرار می گیرد.
سازمان جهانی گمرك نشریات موردنیاز بیشماری را نظیر یادداشتهای توضیحی سیستم هماهنگ شده،پایگاه اطلاعات كالائی سیستم هماهنگ در (CD-ROM)و هماهنگ كننده (دوره آموزشی سیستم هماهنگ دسترس در (CD-ROM)، چاپ و منتشرمی كند.
همه این نشریات را می توان از بخش ”خدمات انتشارات “ سازمان جهانی گمرك تهیه كرد. وب سایت سازمان جهانی گمرك نیز دارای اطلاعات اساسی درباره سیستم هماهنگ، از جمله آخرین تصمیم گیریهای كمیته سیستم هماهنگ، می باشد و بزودی یادداشتهای توضیحی سیستم هماهنگ و پایگاه اطلاعات كالایی سیستم هماهنگ را در فرمتهای قابل جستجو آماده خواهد كرد.
گمركات در رشد تجارت جهانی و توسعه بازارهای بین المللی نقش حیاتی دارند. رویه های مؤثر و كارای گمركی می توانند بطور مؤثر در اقتصاد رقابتی ملت ها تأثیر گذار باشند. در محیط بشدت رقابت آمیز جهانی، تجارت بین المللی و سرمایه گذاری به مكانهایی كه كارآمد، حمایتی و تسهیل كننده هستند، جریان پیدا می كند. در عین حال ، از محل هایی كه به نظر تجار و صاحبان سرمایه ،دیوانسالارانه ،پرهزینه و پرخطر هستند، با سرعت تمام میگریزد. فرآیندها و سیستمهای گمركی نباید بعنوان موانع تجارت جهانی و رشد اقتصادی عمل نمایند و یا چنین تصوری از آنها ایجاد شود.
نظامهای تولید و توزیع نوین كه به امكانات شگرف شیوه های تجارت الكترونیكی مرتبط هستند،ترخیص سریع و قابل پیش بینی كالا از گمرك را بصورت پیش شرطی مهم برای كامیابی ملی درآورده است.
كنوانسیون بین المللی ساده و هماهنگ سازی رویه های گمركی (كنوانسیون كیوتو) در سال 1974به اجرا درآمد.
از آن پس ،رشد حمل و نقل بین المللی ، پیشرفت باوركردنی فن آوری اطلاعات و محیط بشدت رقابتی تجارت بین المللی ،بر پایه تأكید بر خدمات كیفی و رضایت مشتری ،عوامل تأثیر گذاری هستند كه موجب ایجاد تضاد و ناكارآمدی در رویه ها و شیوه های سنتی گمركی شده است.
بنابراین سازمان جهانی گمرك، مفاد كنوانسیون كیوتو را مورد بازنگری قرار داده و به روز كرده تا اطمینان حاصل كند كه كنوانسیون فوق قادر به برآوردن تقاضاها و الزامات كنونی تجارت جهانی می باشد.
شورای سازمان جهانی گمرك در ژوئن 1999كنوانسیون بازنگری شده كیوتو را به عنوان طرح جامع رویه های جدید و كارای گمركی در قرن بیست و یكم تصویب و به اجرا گذاشت .
كنوانسیون بازنگری شده كیوتو ابزاری است كه به توسعه رویه های جهانی گمرك كمك مینماید و با اجرای گسترده آن ، تجارت جهانی كارایی و قابلیت پیش بینی پیدا می كند و این چیزی است كه تجارت نوین نیازمند آن می باشد.
روند بازنگری ،مفاهیم جدید و مهمی را در بر می گیرد. این مفاهیم شامل به كارگیری فن آوری نوین ، بكارگیری شیوه های جدید در كنترل های گمركی و تمایل شركای بخش خصوصی به مشاركت با گمرك در جهت منافع متقابل می باشد.
در میان اصول نوین حاكم بر كنوانسیون كیوتو، تعهدات گمركات به فراهم كردن اطلاعات شفاف و قابل پیش بینی برای كلیه كسانی كه درگیر جنبه های مختلف تجارت بین المللی هستند، بسیار با اهمیت تلقی میشود.
بعلاوه،ادارات گمرك متعهد به استفاده از فنون مدیریت ریسك به منظور همكاری با سایر عوامل مربوطه و دست اندركاران تجارت و اجرای استانداردهای مناسب بین المللی می باشند.
همچنین كنوانسیون بازنگری شده دارای قواعد جدید و لازم الاجرای برای كلیه گروه ها یا عواملی است كه این كنوانسیون را پذیرفته اند. كمیته مدیریتی برای حصول اطمینان از مرتبط و به روز بودن شرایط و قواعد تشكیل خواهد شد.
كنوانسیون بازنگری شده كیوتو سبب افزایش تسهیلات تجاری از طریق الزامات قانونی در قالب فصول ، ضمائم و بندهای خاص خواهد شد. این الزامات ،بكارگیری ساده اما كارای رویه ها در جهت به حداكثر رساندن تسهیلات برای كالاها و مسافران را به تفصیل بیان می دارد. ضمائم عمومی كنوانسیون بازنگری شده، اصول ذیل را كه گمركات پیشرفته باید به اجرا گذارند،توصیه می كند:
1- رویه های ساده و یكسان (رویه های استاندارد)
2- توسعه و بهبود و مستمر فن آورهای مربوط به كنترل های گمركی
3- حداكثر استفاده از فن آوری اطلاعات
4- رویكرد مشاركتی بین گمرك و تجارت
عناصر كلیدی كنوانسیون بازنگری شده كیوتو كه به وسیله گمركات پیشرفته باید اجرا شوند، عبارتند از :
?- حداكثر استفاده از نظام های ماشینی و خودكار شده
?- فنون مدیریت ریسك (از جمله ارزیابی ریسك و كنترل های گزینشی )?
?- بهره گیری از آخرین اطلاعات رسیده ? جهت اجرای برنامه های گزینشی (انتخاب مسیر ترخیص- )Selectivity
?- بكارگیری انتقال الكترونیكی وجوه
?- مشاركت هماهنگ شده با سایر سازمانها و نهادها
?- در دسترس همگان قرار دادن قوانین، قواعد،مقررات و الزامات گمركی
?- ارائه یك نظام فرجام خواهی یا استیناف در امور گمركی
?- روابط رسمی مشاوره ای با بخش تجاری
كنوانسیون بازنگری شده كیوتو، خطوط راهنمای اجرایی را ارائه می كند تا این اطمینان حاصل شود كه اصول ساده سازی و نوین سازی شده موجود در كنوانسیون به گونه ای كارا توسط گمركات بكار گرفته می شوند. راهنمایی های مربوط به ساده سازی از طریق بكارگیری فنون كنترلی كارا و ماشینی كردن امور كه معرف بهترین شیوه هاست ، برای هر یك از رویه ها و شیوه های موجود در ضمیمه عمومی و ضمائم خاص تهیه شده است.
كنوانسیون بازنگری شده كیوتو هنگامی قابلیت اجرا خواهد داشت كه ?? عضو كنوانسیون كیوتو (1974) ”پروتكل اصلاحی“ را تصویب یا آن را بپذیرند. ? عضو كنونی یعنی الجزایر ،استرالیا ، چین ، لسوتو،مراكش و نیوزیلند،این پروتكل را تصویب كرده اند. 8عضو كنونی یعنی كنگو (جمهوری دموكراتیك ، جمهوری چك،لتونی، اسلواكی، سریلانكا، سوئیس ،زامبیا و زیمبابوه پروتكل را بصورت مشروط امضا كرده اند.
از این رولازم است تا گمركات و دست اندركاران تجاری با مشاركت هم هر چه زودتر دولتها را به قبول كنوانسیون تشویق كنند.
سیستم ورود موقت آ.ت.آ سیستمی است كه نقل و انتقال كالا را در مرزهای كشورها بطور آزادانه امكانپذیر نموده و ورود موقت آنها را در قلمرو گمركات بدون پرداخت حقوق و عوارض گمركی مجاز می دارد. كالاها تحت پوشش سند واحدی تحت عنوان آ.ت.آ ? قرار میگیرند و باضمانت یك سیستم بین المللی تضمین می شوند.
اصطلاح ”ATA“ از تركیب دو اصطلاح فرانسوی ”Admission Temporaire“ و انگلیسی ”Temporary Admission“ ساخته شده است .
با توجه به نقش مفید این سیستم جامعه تجاری بین المللی ، از ساده شدن تشریفات گمركی بطور قابل ملاحظه ای بهره مند شده است . از كالاهای ورود موقتی كه تحت این سیستم قرار می گیرند، هیچگونه حقوق وعوارض گمركی دریافت نمی شود، چون سیستم كارنه آ.ت.آ از نظر بین المللی دارای ارزش تضمینی می باشند. زیرا مؤسسات ملی كه كارنه آ.ت.آ را صادر می كنند دارای اعتبار بین المللی می باشند. این مؤسسات ملی مورد تأیید گمركات بوده و به یك زنجیره تضمین كننده بین المللی كه تحت مدیریت ”دفتر بین المللی اتاق بازرگانی“ وابسته می باشند.
اكنون كارنه آ.ت.آ سندی است كه بطور گسترده از طرف دنیای تجارت در فعالیتهای بین المللی مربوط به ورود موقت كالا،مورد استفاده قرار میگیرد.
سیستم كارنه آ.ت.آ در پاسخ به نیازهای گروه های گوناگون تجار-ازجمله انتقال كالاهای خود به بازارهای تجاری یا نمایشگاههای بین المللی، عرضه به خریداران بالقوه به عنوان نمونه، یا صرفأ به عنوان ابزار حرفه شان-ایجاد و بنا نهاده شده است. اینگونه كالاها باید امكان حمل و نقل سریع و ساده از مرزها را داشته باشند.
در نتیجه، ”شورای همكاری گمركی“ یا سازمان جهانی گمرك ?كنونی ،كنوانسیونهای گمركی مربوط به كارنه آ.ت.آ را در سال 1961تصویب واعمال داشت . بعلاوه ، شمار دیگری از كنوانسیونهای بین المللی را نیز برای انواع خاص كالاها به اجرا گذاشت.
بین سالهای 1950الی 1970در شمار كنوانسیونهای بین المللی،مقاوله نامه ها ، توافقنامه ها ، و دیگر ابزار مربوط به ورود موقت افزایش چشم گیری بوجود آمد، كه موجب آشفتگی جامعه تجارت بین المللی و پیچیده شدن كار گمرك گردید . در اوایل دهه 1990سازمان تجارت جهانی تصمیم گرفت پیش نویس یك كنوانسیون وسیع در سطح جهانی را در ارتباط با ورود موقت كالا تدوین نماید به گونه ای كه ?? توافقنامه ورود موقت موجود، در قالب یك متن واحد بین المللی ادغام گردد.
كنوانسیون مربوط به ورود موقت در سال 1990در استانبول تصویب گردید و به ”كنوانیسون استانبول“ معروف شد. اهداف و اصول این كنوانسیون به قرار ذیل است:
· طراحی ابزاری واحدی برای ساده سازی و یكنواخت كردن تشریفات ورود موقت و جایگزینی آن با تمامی توصیه ها و كنوانیسونهای مرتبط با ورود موقت. بعبارت دیگر موضوعاتی كه تحت پوشش كنوانسیونهای قبلی بود، اكنون تحت پوشش ”ضمائم“ كنوانسیون استانبول قرار میگیرد.
· هر یك از ”ضمائم“ به هر یك از كالاهای ورود موقت كه برای هدف خاصی وارد شده است ،مجوز می دهد. مثلأ ضمیمه B.1. كالاهایی را پوشش می دهد كه برای عرضه در بازارها یانمایشگاهها مورد استفاده قرار میگیرند.
· كالاهایی كه بدون پرداخت حقوق گمركی و بصورت ورود موقت وارد شده باشند، نمی توانند به مدت نامعلومی در كشور باقی بمانند مدت تعیین شده برای صادرات مجدد آنها در هر یك از ضمائم ،معین شده است .
· كالاها باید باهمان حالت اولیه اعاده شوند. این كالاها نباید طی مدت اقامت خود دركشور ورود موقت شده هیچگونه تغییری نمایند، مگر اینكه در اثر استفاده مستهلك شده باشند.
· ممنوعیت ها یا محدودیتهای اقتصادی در واردات قطعی، قابل اعمال بر كالاهای ورود موقت نیست، چون كالاهای ورود قطعی عمومأ جهت مصرف داخلی ترخیص میشوند و اعمال محدودیتها یا ممنوعیتها برآنها در جهت حمایت از تولیدات ملی بكار می رود.
سیستم كارنه آ.ت.آ (كنوانسیون آ.ت.آ و كنوانسیون استانبول) دارای مزایایی برای طرفهای تجاری ، بازرگانان و مسافران ونیز برای گمركات می باشد.
· عوارض و حقوق گمركی متعلقه ، صرفأ با ارائه كارنه تضمین واز طرف ادارات گمرك، پذیرفته می شود. بنابراین ، نیازی نیست وجوه نقدی یاهر گونه تضمین دیگری سپرده شود.
· كارنه آ.ت.آ حمل و نقل كالاها را در ترانزیت گمركی، در مسیر رفت و یا برگشت از كشور ورود موقت شده و در صورت اقتضاء در داخل آن كشور، تحت پوشش قرار می دهد.
· در طول مدت اعتبار كارنه آ.ت.آ (معمولأ یكسال) كالاها می توانند تحت همان كارنه در قلمرو گمركی چند كشور عضو و هر موقع كه دارنده آن مایل باشد، بطور موقت وارد شوند.
· پلمپ الصاق شده یا مشخصات كالاهایی كه از طرف گمركی ارائه شده ، می تواند مورد شناسایی ادارات گمرك كشورهای عضو دیگری قرار گیرد كه كالا از قلمرو آنها عبور می كند.
مزایای عملی این سیستم در افزایش شمار كشورهای عضو نمود پیدا می كند. كنوانسیون ورود موقت در حال حاضر از جانب 62كشور و كنوانسیون استانبول از جانب 38كشور به اجرا گذاشته شده است .
این توافقنامه ، سیستم تعیین ارزش گمرك را به وجود می آورد كه در وهله نخست ارزش تجاری كالاهای وارداتی را پایه ارزش گمركی قرار می دهد كه در واقع قیمتی است كه برای كالای وارداتی در زمانی كه برای صادرات به كشور واردكننده فروخته شده است بعلاوه ترتیبات تحقق معامله، پرداخته شده یا قابل پرداخت است.
در مواردی كه نتوان ارزش گمركی را بر مبنای ارزش معاملاتی آن تعیین كرد، از یكی از شیوه های ذیل استفاده میگردد:
?- ارزش معاملاتی كالاهای یكسان ?
?- ارزش معاملاتی ”كالاهای مشابه“?
?- روش ”ارزش استنباطی“ ?
?- روش ”ارزش محاسباتی“ ?
?- روش ”بررسی معكوس“ ?
شیوه های تعیین ارزش فوق براساس سلسله مراتب اعمال میگردند.
هدف این توافقنامه فراهم آوردن سیستم واحد با ویژگیهای عادلانه ،یكسان و یكنواخت برای تعیین ارزش كالاهای وارده به گمركات می باشد. سیستمی كه با واقعیتهای تجاری متناسب بوده واعمال ارزش گمركی اختیاری یا غیرواقعی را غیرقانونی میداند. این توافقنامه، با تعریف شفاف از ارزش ، بیان میدارد كه تعیین ارزش گمركی تا آنجا كه امكان دارد، باید مبتنی بر قیمت واقعی كالاها باشد.
باتعیین ارزش بیشاز 90درصد تجارت جهانی بر پایه شیوه ارزش معاملاتی وتعدیل قیمتها براساس اطلاعات عینی و كمی، این توافقنامه شفافیت ، قابلیت پیش بینی و ثبات تجارت را فراهم می كند و ضمن تسهیل تجارت بین المللی ، سازگاری و مطابقت باقوانین و مقررات ملی را نیز تضمین می نماید.
تا اول ژوئن سال 2000، تعداد 78كشور عضو” سازمان جهانی تجارت متقاضی عضویت در این توافقنامه بودند.
طرح راهبردی سازمان جهانی گمرك ? در عرصه اجرای توافقنامه تعیین ارزش سازمان جهانی تجارت ، سه هدف را برای اعضایش تعقیب می كند:
?- كمك به كشورهای كمتر توسعه یافته و در حال توسعه عضو این سازمان جهت اجرای كامل توافقنامه تعیین ارزش سازمان جهانی تجارت (WTO)
?- تشویق و ترغیب اعضاء به تعبیر و تفسیر واجرای این توافقنامه به روش شفاف، قابل پیش بینی و یكسان (یكنواخت )
?- حصول اطمینان از اینكه اعضاء با اصول حاكم بر توافقنامه تعیین ارزش سازمان جهانی تجارت از طریق بكارگیری شیوه های كاری مناسب، توافق كاری دارند.
توافقنامه تعیین ارزش سازمان جهانی تجارت، سازمان جهانی گمرك را مسئول اجرا و مدیریت این توافقنامه از طریق كمیته فنی تعیین ارزش گمركی نموده است.
مسئولیت كمیته فنی ، كه سالانه دو بار تشكیل جلسه می دهد،تضمین یكنواختی در تفسیر و بكارگیری توافقنامه در سطح فنی است.
كمیته فنی رابطه كاری نزدیكی با كمیته سازمان جهانی تجارت در امور تعیین ارزش گمركی- كه تمامی جنبه های خط مشی گذاری تجاری توافق نامه را مدیریت می كند- دارد. مسئولیتهای مهم كمیته فنی عبارتند از :
?- بررسی مشكلات فنی خاص ناشی از عملیات روزانه سیستمهای تعیین ارزش گمركی كشورهای عضو و ارائه نظرات مشورتی پیرامون راهكارهای مناسب براساس اطلاعات ارائه شده . تصمیم گیریهای این كمیته در قالب ”نظرات مشورتی“ گزارشات، مطالعات موردی و غیره صادر و در مجموعه نظرات كارشناسی تعیین ارزش گمركی چاپ می گردد.
?- تهیه اطلاعات و ارائه مشاوره پیرامون مسائل مربوط به تعیین ارزش كالاهای وارداتی به درخواست گمركات عضو.
?- مطالعه قوانین تعیین ارزش ، رویه ها و شیوه های مربوط به توافقنامه
?- تسهیل كمكهای فنی برای گمركات عضو با هدف گسترش درك و پذیرش بین المللی بیشتر توافقنامه
مدیریت فرعی تعیین ارزش متشكل از معاون مدیر و شش كارمند فنی و وابسته های فنی بوده و دارای مسئولیتهای ذیل می باشد:
?- ارائه خدمات به كمیته فنی درباره تعیین ارزش گمركی (تشكیل جلسات ، تهیه اسناد كاری، ارائه گزارشات و غیره )
?- مدیریت هیأتهای مربوط به كمكهای فنی (دوره های آموزشی،كارگاه ها ، سمینارها، هیأتهای كارشناسی)
?- ارائه مشاوره های فنی در مسائل خاص مربوط به تعیین ارزش به گمركات عضو بنا به درخواست آنها
?- توسعه پروژه های خاص در چارچوب تعهدات توافقنامه سازمان جهانی گمرك
توافقنامه تعیین ارزش گامی مثبت در آزادسازی تجارت بین المللی تلقی می شود. از جمله اهداف آن تقویت همكاری و اعتماد متقابل میان جامعه تجاری و گمركات است . به همین دلیل، این توافقنامه حقوق و وظایف متقابلی را برای گمركات و بازرگانان تنظیم كرده است. همانند همه موارد كنترلهای گمركی، باید به موازات اجرای این توافقنامه، تسهیل سازی و انطباق (با مقررات) انجام گیرد.
بدون نظامهای پایدار ، منافع تجاری بخوبی تأمین نخواهد شد. چرا كه مشاركت و برقراری روابط كارا با طرفهای ذینفع در تجارت ، برای بهینه كردن كارائی و اثر بخشی ابزارهای تعیین ارزش سازمان جهانی تجارت، امری ضروری است.
در سطح بین المللی، سازمان جهانی گمرك، همكاری نزدیك بلند مدتی را در زمینه تعیین ارزش گمركی با”اتاق بازرگانی بین المللی “ حفظ كرده است. اتاق بازرگانی بین المللی به عنوان ناظر از سال 1979در كلیه جلسات ”كمیته فنی“ شركت نموده و امكان تشریح جنبه های خاص شیوه های تجاری را داشته و به ارائه نظرات و راهنمایی های خود پیرامون مسائل خاص فنی پرداخته است. این امر منجر به درك بیشتر اعضای جامعه تجاری و تبادل رو در رو و شفاف نظرات هر دو طرف شده است.(ICC)
در ماه می سال 2000، سازمان جهانی گمرك و اتاق بازرگانی بین المللی بیانیه مشتركی را جهت گسترش بكارگیری جهانی توافقنامه تعیین ارزش گمركی سازمان جهانی تجارت، منتشر كردند.
قواعد مبدأ غیر ترجیحی را می توان به عنوان معیار مهمی در سیاست گذاری تجاری و بازرگانی بكار برد. این قواعد به تنهایی ابزار تجاری را تشكیل نمی دهند، بلكه ممكن است در كنار سایر ابزارهای سیاست گذاری بازرگانی غیرترجیحی ،مانند حقوق و عوارض ضد دامپینگ ،اقدامات امنیتی ، علایم مبدأ و سهمیه های تعرفه ای به كار روند. این قواعد همچنین ممكن است برای تداركات دولتی و آمارهای تجاری نیز به كار گرفته شوند.
>h3>توافق درخصوص قواعد مبدأ
درمذاكرات دور اوروگوئه، كشورهای شركت كننده متوجه شدند كه شفاف سازی قواعد و عملیات مربوط به قواعد مبدأ در جهت رفع موانع جریان تجارت بین المللی به شدت موردنیاز است.
تحت این توافقنامه اعضاء موظف هستند نسبت به اصول ذیل وفادار باشند:
1- از قواعد مبدأ به عنوان ابزاری درجهت اهداف سیاستهای تجاری استفاده نكنند.
2- اقدامات محدود كننده ، تحریف كننده یا مخرب در تجارت بین المللی اعمال نكنند.
3- نباید در مورد واردات و صادرات یا بین اعضا تبعیض قائل شوند.
4- قواعد مبدأ را به شیوه ای منسجم، یكسان،غیر متعرضانه و معقول اعمال كنند.
5- قواعد مبدأ را باید بر پایه معیارهای مفید و سازنده قرار دهند.
6- قوانین، مقررات ،تصمیمات قضایی و احكام اداری مربوط به قواعد مبدأ را منتشر كنند.
7- بنا به درخواست ، ارزیابیهای مربوط به مبدأ را ارائه كنند.
8- اقدام به اعمال تغییرات در قوانین مبدأ جهت عطف به ماسبق نكنند.
9- امكان درخواست فرجام (تجدید نظر) در اقدامات اداری مربوط به تعیین مبدأ را فراهم كنند.
-10 با اطلاعات و مسائل محرمانه به گونه محرمانه برخورد كنند.
مقصود از ”قواعد هماهنگ مبدأ“ قواعد منسجم و قابل فهم درارتباط با تعیین مبدأ می باشد كه انتظار می رود در ارتباط با ابزارهای سیاست گذاری غیر ترجیحی تجاری از طریق مشاركت و همكاری كشورهای عضو سازمان تجارت جهانی تدوین شود. زمانی كه این قواعد تكمیل شوند بصورت جزء لاینفك توافقنامه قواعد مبدأ درخواهد آمد.
همانطور كه در توافقنامه قواعد مبدأ تصریح شده است ، قواعد هماهنگ مبدأ باید:
· به طور یكسان در خصوص تمام اهداف غیر ترجیحی ذكرشده در بالا، اعمال شوند.
· عینی ،قابل فهم و قابل پیش بینی باشند.
· نباید به طور مستقیم یا غیر مستقیم به عنوان ابزار كسب اهداف تجاری بكار گرفته شوند.
· به شیوه ای منسجم ، یكسان و غیر مغرضانه و معقول قابل اعمال باشند.
· شفاف و قابل فهم بوده و براساس معیارهای دقیق باشند.
نقش و تعامل متقابل سازمان تجارت جهانی و سازمان جهانی گمرك در ارتباط با برنامه كاری هماهنگ سازی
مؤسسات بین المللی مجری برنامه عبارتند از كمیته قواعد مبدأ سازمان تجارت جهانی كه به ”شورای سازمان تجارت جهانی در امور تجارت كالا“ گزارش می دهند و ”كمیته فنی قواعد مبدأ“ سازمان جهانی گمرك كه تحت نظارت سازمان تجارت جهانی تأسیس شده و مسئولیت امور فنی را برعهده دارد. عضویت در هر دو كمیته منوط به عضویت درسازمان تجارت جهانی است. با این وجود ”كمیته فنی قواعد مبدأ“ به اعضای سازمان جهانی گمرك كه عضو سازمان تجارت جهانی نیستند و نیز به سازمانهای بین المللی نظیر سازمان جهانی گمرك ، ”سازمان همكاری و توسعه اقتصادی“ كنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل، بخش آمار سازمان ملل، دبیركل كنوانسیون قوانین دریایی سازمان ملل و اتاق بازرگانی بین الملل اجازه می دهد كه به عنوان ناظر درجلسات شركت جویند.
انتظار می رود كمیته قواعد مبدأ، وضعیت برنامه كاری هماهنگ سازی را بازنگری و ضرب الاجلی برای تكمیل آن تعیین نماید. طی سلسله بحث هایی ، همه اعضای كمیته قواعد مبدأ بر اهمیت استقرار سریع قواعد هماهنگ مبدأ در جهت تسهیل تجارت بین المللی تأكید دارند. همچنین اعضا موافقت كردند كه تلاشهای اساسی خود را جهت نهائی سازی مسائل عقب افتاده ،هر چه سریعتر ادامه دهند.
مسئولیتهای مستمر سازمان تجارت جهانی و كمیته قواعد مبدأ تحت توافقنامه
در فوریه سال 2000، طی هیجدهمین اجلاس، تصمیم گرفته شد كه مسئولیتهای دائمی ذیل بر عهده كمیته قواعد مبدأسازمان تجارت جهانی گذاشته شود:
1- ارائه عملیات كمكهای فنی و سمینارهای آموزشی در زمینه قواعد هماهنگ مبدأ به اعضا
2- تهیه كتاب راهنمای كاربردی درباره قواعد هماهنگ مبدأ
3- تهیه و تدوین ”گزارشهای دوره ای “ و ”بررسی سالانه“
4- قبول مسئولیت مطالعه جامع مدارك و فرآیند بازبینی به منظور تسهیل نمودن اجرای قواعد هماهنگ مبدأ در آینده
5- تجدید نظر در قواعد مبدأ به مناسبت اصلاحات انجام شده در سیستم هماهنگ، پیشرفتهای فنی ایجاد شده و هر نوع ناهماهنگی كه در اجرای قواعد هماهنگ مبدأبوجود می آید.
مقصود از هماهنگ سازی،تعیین مبدأ واحدی برای هر كالای خاص در جهت اهداف سیاست گذاری غیرترجیحی بازرگانی است. بدین ترتیب هر دو بخش عمومی و خصوصی می توانند انتظار داشته باشند كه با بكارگیری مجموعه واحدی از قواعد مبدأ ، نتایج روشن و قابل پیش بینی حاصل شود. گرچه مأموران گمركی و بازرگانان در مراحل اولیه اجرای قواعد هماهنگ مبدأ ممكن است با حجم زیادی از كار مواجه شوند، اما در بلند مدت ، مزایای هماهنگ سازی قواعد مبدأ به اندازه سیستم هماهنگ شده نمانكلاتور مورد تحسین قرار خواهد گرفت .
پروژه مدل اطلاعات گمركی سازمان جهانی گمرك ? بر مبنای اصول اساسی و بهترین شیوه های كاری به شرح ذیل ، خواهد بود:
روند كار مدل اطلاعات گمركی شامل تجزیه و تحلیل و مدل سازی رویه ها و فرآیندهایی است كه در كنوانسیون كیوتو آمده است . بر پایه این تحلیل ، سناریوهای توصیف تدوین خواهند شد.
مدل اطلاعات برای رویه ها و فرآیندهای مختلف گمركات منطبق بر ویژگیها و الزامات محیط خودكار و ماشینی كه از فن آوری تجارت الكترونیكی استفاده می كنند، خواهد بود. بنابراین ، مدل اطلاعات مبنا و پایه ای را برای توسعه پیامهای متداول الكترونیكی (اظهارنامه های كالاها و محموله های وارداتی و صادراتی) بر پایه استانداردهای بین المللی نظیر ?UN/EDIFACT یا XML به وجود می آورد . این امر مستلزم توسعه ساختارهای پیامهای متداول برای اظهارنامه های كالاهای وارداتی و صادراتی یا محموله ها ،متناسب با جریانهای اطلاعات تجاری مربوطه است .
الزامات و مقتضیات یكسان و یك شكل اطلاعات ، كلید پروژه مدل اطلاعات گمركی بوده و در ایجاد تسهیلات تجاری از اهمیت بسیاری برخوردار است . به همین دلیل هماهنگ سازی الزامات اطلاعات برای صادرات و واردات ، ایجاد تعاریف عمومی و استانداردسازی محتوای اطلاعات و اشكال آن ، سنگ بنای اساسی برای مدل اطلاعات گمركی است .
مدل اطلاعات گمركات رویه های ساده شده ای را در برمی گیرد كه در كنوانسیون بازنگری شده كیوتو نیز آمده است . این امر به ویژه شامل رویه دو مرحله ای واردات می شود كه در آن گمركات كالاها را براساس حداقل اطلاعات لازم برای اعمال كنترل ترخیص می كنند وسایر وظایف اداری همچون دریافت حقوق و عوارض گمركی و جمع آوری آمار تجاری را براساس اطلاعات تكمیلی كه پس از ترخیص كالاها تسلیم گمرك می شود، انجام می دهند.
پروژه مدل اطلاعات گمركی از مفهوم جریان اطلاعات یكپارچه نیز پیروی خواهد كرد، به نحوی كه الزامات واردات و صادرات همگن بوده و اظهارنامه های الكترونیكی مربوطه دارای ساختار مشابهی باشند. این امر به بازرگانان امكان می دهد كه به طور اقتصادی به تبادل اطلاعات بپردازند و واردكننده را قادر می سازد از اطلاعات صادراتی به عنوان پایه تشریفات وارداتی استفاده نمایند.
مدل اطلاعات گمركی سازمان جهانی گمرك،گمركات را قادر می سازد تا بازرگانان را مجاز به ارسال اظهارنامه كامل الكترونیكی كالاها و محموله های – كه توسط سازمان جهانی گمرك فراهم شده – نمایند، به شرطی كه پیامهای ارسالی حاوی اطلاعات و ارزشهای مورد نیاز گمركات باشد. گمركات دریافت كننده این اطلاعات می توانند اطلاعات موردنیازشان را استخراج و اطلاعات اضافی را نادیده بگیرند. این امر به بازرگانان چند ملیتی این امكان را می دهد كه هزینه سربار ناشی از ارتباط با گمركات را در سطوح پائین نگهدارند.
همچنین پروژه مدل اطلاعات گمركی سازمان جهانی گمرك به منظور ایجاد محیط تك پنجره ای در نظر دارد سایر الزامات و مقررات دولتها را در پروژه بگنجاند. با انجام این عمل بازرگانان قادر خواهند بود تا به مبادله اطلاعات تنها با یك نهاد رسمی، ترجیحأ گمرك ،جهت برآوردن الزامات قانونی مربوط به واردات یا صادرات ، بپردازند. انجام این كار مستلزم مشاركت سایر مسئولین و نهادهای بین المللی در امور پروژه مدل اطلاعات گمركی سازمان جهانی گمرك می باشد.
رؤسای دولتها و حكومتهای هفت كشور صنعتی در اجلاس لیون و وزرای دارائی این كشورها در بیرمنگام و سمینار سران در اوكیناوا – توافق كردند كه الزامات اطلاعات گمركی كشورهای گروه هفت را ساده و یك شكل نموده و شكل و قالبی (فرمتی) را كه با هدف تسهیل تجارت بین المللی و كاهش هزینه های دولتها و عملیات تجاری و رشد اقتصادی ،در ارسال الكترونیكی گزارشات به كار می رود را استاندارد نمایند. كشورهای گروه هفت در خصوص زمانبندی برنامه اجرایی تا سال 2005،در مورد یكسان سازی قالبهای الكترونیكی توافق كردند . برخی از این كشورها مصمم شدند كه مدل اولیه را در سال 2001به اجرا گذارند.
پروژه مدل اطلاعات گمركی سازمان جهانی تجارت كمك بسیار مهمی برای تسهیلات تجارت جهانی خواهد بود. از این رو،برای موفقیت این پروژه اهمیت دارد كه بخشهای گوناگون تجاری دست اندركار در تجارت بین المللی مشاركتی فراگیر داشته باشند.
كارشناسان گمركات كشورهای گروه هفت در حال بررسی راهكارهای مدیریت بلند مدت خدمات خود هستند و سازمان جهانی گمرك را به مثابه نهادی مناسب میان دولتها تلقی می كنند كه سبب ارتقاء استاندارد عملیاتی آنها – ورای چارچوب كشورهای گروه هفت – و یافتن اعتبار بین المللی می گردد.
خدمات توسعه منابع انسانی به سازمان جهانی گمرك در انجام مأموریت خود و كسب اهدافش – از طریق هماهنگ كردن كمكهای فنی ارائه شده توسط هیأت مدیره های گوناگون فرعی – می رساند.
خدمات توسعه منابع انسانی ،برنامه های آموزشی و كمكهای فنی كیفی را با هدف بهبود مدیریت منابع انسانی و توسعه ظرفیتهای گمركات عضو طراحی می كند.
مأموریتهای تحت هدایت سازمان جهانی گمرك ابزار با ارزشی برای بهبود مهارتهای كارمندان گمركات فراهم می كند. این امر گمركات را قادر می سازد تا از عهده مشكلات عملیاتی و فنی كه به هنگام اجرای استراتژی های جدید در پاسخ به چالشهای محیط بین المللی به وجود می آید، برآیند.
مساعدتها عمومأ در غالب هیأتهای تخصصی ، دوره های آموزشی , كارگاه ها یا حتی سمینارها در سطوح ملی یامنطقه ای سازماندهی میشوند.
طرح مأموریتهای سالانه براساس نیازهای اعضا و اولویتهایی كه شورا تعیین می كند، ترتیب داده می شود .
خدمات توسعه منابع انسانی دوره های تحصیلی را سازمان می دهد كه در آن مستخدمین جوان گمركی تحقیق در یكی از حیطه های مهم گمركی از جمله فعالیتهای دبیرخانه ای ، حرفه ای و شغلی در گمركات برای اعضا فراهم كرده است. این كارگاه ها ی آموزشی در جهت نیازهای خاص گمركات طراحی شده و فنون خاص خود ارزیابی را برای گمركات فراهم می كند. در پایان كارگاهها ،هر یك از شركت كننده ها ”طرح عملی درستكاری ملی“
را تهیه می كنند. در حال حاضر امور مرتبط با درستكاری سازمان جهانی گمرك بر توسعه مكانیسمی برای درستكاری گمركات منطقه ای و سیستم نظارتی تمركز دارد. هدف این اقدامات كمك به گمركات برای برآوردن مجموعه ای از حداقل معیارهایی كه تحت رهنمودهای سازمان جهانی گمرك تعیین شده، می باشد. همچنین همكاری با بخش خصوصی (اتاق بازرگانی بین المللی ) و سایرسازمانهای بین المللی همچون سازمان همكاری اقتصاد و توسعه (OECD) و سازمان شفاف سازی بین المللی ، شیوه ای دیگر برای تقویت اقدامات دبیرخانه سازمان در زمینه درستكاری می باشد.
بسیاری از گامهایی كه می توان در اصلاح دولت به منظور كاهش فساد برداشت ، همان گامهایی است كه برای اصلاح دولت به منظور افزایش كارایی آن برداشته می شود. یعنی افزایش كارایی دولت منجر به كاهش فساد می گردد. ”آقای ال گور، معاون رئیس جمهور ایالات متحده ، دراولین اجلاس جهانی مبارزه با فساد در ?? فوریه سال 1999، بیان داشت: گمركات در تلاش هستند تا علیرغم روند شتابنده جهانی شدن و پیچیدگی درحال افزایش تجارت بین الملل، كارآئی خود را افزایش می دهند. درستكاری، پیش شرط مهمی برای كاركرد مناسب گمركات است. اصلاحات در گمركات تنها به شرطی مفید واقع می شود كه همراه با راهبردهای كارا درارتباط با درستكاری وتعهد به اجرای آن باشد.“
”اعلامیه آروشا“ ، كه در هشتاد و یكمین و هشتاد و دومین اجلاس شورا تصویب گردید ، خواست و اراده سازمان جهانی گمرك را جهت تشویق اعضای خود به قبول قوانین حاكم بر درستكاری واجرای مؤثر آنها نشان داد. دبیرخانه سازمان جهانی گمرك اسناد كاری را برای ارزیابی اثر بخشی گمركات فراهم می آورد و درهمین رابطه مركز مستند سازی درستكاری گمركات را در سال ???? تأسیس كرده است .
از سال 1998، تهیه و توزیع مدل نظامنامه اخلاق و رفتار كاركنان گمركات سازمان جهانی گمرك و تشكیل سمینارهای ملی و منطقه ای گوناگون ،ابزارهایی را برای توسعه درستكاری نمانكلاتور ،تعیین ارزش گمركی ،همگامی و اجرای قوانین ، رویه های گمركی یا توسعه منابع انسانی را به عهده بگیرند. این گونه برنامه ها شش هفته به طول می انجامد . دانشجویان چهار هفته اول را در مركز سازمان جهانی گمرك و سپس دو هفته باقیمانده را در یكی از گمركات سپری می كنند.
به منظور پاسخگویی به مشكلات ناشی از گسترش و سرعت گرفتن تجارت بین المللی اعضاء ” برنامه نوسازی واصلاح گمركات “دراواسط دهه 1990تهیه و تدوین كردند. سازمان جهانی گمرك كلیه تقاضاهای اعضا را به دقت مطالعه می كند تا اطمینان یابد كه آیا شرایط لازم، پیش از آنكه دبیرخانه و كمك دهندگان، منابع قابل توجهی را جهت اجرای برنامه اختصاص دهند ، برآورده شده است یاخیر. سازمان جهانی گمرك با استفاده از كلیه ابزارها و كنوانسیونهای خود استراتژی های انعطاف پذیری را ارائه می كند . همچنین سازمان جهانی گمرك در جلب توجه اعضا به تهیه و تدارك كمكهای فنی نقش واسطه ایفا می كند و با توجه به نیازهای ”برنامه نوسازی واصلاح گمركات “ ، كمكهای فنی دراختیار آنان می گذارد. اینگونه مشاركتها مبتنی بر این واقعیت است كه نباید دوباره كاری وجود داشته باشد و نیز سازمان جهانی گمرك مسئول كلیه كمكهای فنی است.
خدمات توسعه منابع انسانی مجموعه اقداماتی را با هدف بهبود معیارهای درستكاری در گمركات به اجرا درمی آورد وتبادل اطلاعات وتجربیات بین اعضا را تسهیل و گسترش می دهد . نهایتأ خدمات توسعه منابع انسانی ، مركز تخصصی دیبرخانه برای تجزیه و تحلیل نیازهای آموزشی ، طراحی وتدوین برنامه های آموزشی وانتخاب طراحی رسانه های آموزشی بر پایه فن آوریهای جدید اطلاعاتی می باشد.
یكی از وظایف اصلی WCO از بدو تاسیس تدوین رویههای گمركی ساده و هماهنگ به منظور اقتباس در قوانین ملی كشورهای عضو میباشد. لذا سازمان جهانی گمرك در سال 1973كنوانسیونی تحت نام كنوانسیون بینالمللی “ساده و هماهنگ كردن رویههای گمركی” تدوین نمود كه اصطلاحاً كنوانسیون كیوتو نامیده شد و از سال 1974به اجرا در آمد. در سال 1995شروع به اصلاح آن نمود كه در سال 1999به تصویب شورا رسیده و از 3فوریه 2006به اجرا در آمد.
این كنوانسیون اصطلاحاً “كنوانسیون كیوتوی تجدید نظر شده” نامیده میشود. چارچوب آن شامل: الف- متن كنوانسیون متضمن 20ماده، ب – ضمیمه عام، شامل 10فصل (مسائل كلی مانند تعاریف، استفاده از IT، حقوق و عوارض، …) و ضمائم خاص از A تا K (شامل تمام رویههای گمركی، مثل ورود كالا به قلمرو گمركی، واردات، صادرات، ترانزیت، مناطق آزاد، …) میباشد.
استانداردهای سازمان جهانی گمرك برای امنیت و تسهیل تجارت جهانی
ادارات گمرك به طور سنتی، محمولات را وقتی كه وارد مرزهای كشورشان میشود مورد بازرسی و انجام تشریفات گمركی قرار میدهند. حجم عظیم تجارت بینالملل، اضافه شدن مسائل امنیتی، لزوم تسریع در ترخیص برای جلوگیری از هزینههای پنهان ناشی از رسوب كالا در مبادی ورود. لزوم اغلب كنترلها به هنگام صدور به جای ورود، …. باعث گردید كه سازمان جهانی گمرك، به عنوان مسئول بینالمللی گمركات عضو استانداردهایی را برای كنترل محمولات به هنگام عبور از مرز تدوین و به تایید كشورها و ارگانهای بینالمللی مسئول برسانید. این استانداردهای كنترلی بر دو پایه الف) “گمرگ با گمرك” (11استاندارد) و ب) “گمرك با بازرگانی” (6استاندارد) استوار است كه خلاصه آنها به شرح زیر میباشد:
ادارات گمرك باید رویههای كنترلی گمركی یكپارچه به شرحی كه در راهنمای گمركی سازمان جهانی گمرك درخصوص مدیریت یكپارچه زنجیره عرضه درج گردیده را بكار ببرند.
ادارات گمرك باید اجازه داشته باشند كه محمولات را به هنگام حركت از مبداء خروج، ترانزیت (از جمله بر روی عرشه) یا به هنگام ترانشیب بازرسی نمایند.
تجهیزات بازرسی نا محسوس (NII) و تجهیزات كشف اشعه ای باید در دسترس بوده و برای انجام بازرسیها با تكیه بر فنون ارزیابی خطر مورد استفاده قرار گیرد. این تجهیزات برای بازرسی كانتینرهای دارای خطر بالا و سایر محمولات برای پرهیز از ایجاد تاخیر درتجارت قانونی مورد نیاز میباشند.
ادارات گمرك باید یك سیستم مدیریت خطر برای شناسایی كانتینرهای بلاقوه دارای خطر بالا و خودكار كردن این سیستم ایجاد نماید. این سیستم باید شامل مكانیسمی برای تایید ارزیابی خطر، هدفگیری صحیح و مشخص كردن بهترین اقدامات باشد.
محمولات و كانتینرهای دارای خطر بالا، آنهایی هستند كه اطلاعات كافی از اینكه این محمولات كم خطر میباشند، وجود نداشته و اطلاعات تاكتیكی آنها را دارای خطر بالا نشان میدهد، یا آنهایی میباشند كه براساس متدلوژی ارزیابی ردیابی خطر مبتنی بر عناصر اطلاعاتی مرتبط امنیتی به عنوان محمولات دارای خطر بالا شناخته شده اند.
ادارات گمرك باید ارائه اطلاعات الكترونیكی قبلی در خصوص كالا و محمولات كانتینری در زمان مناسب به منظور امكان انجام ارزیابی خطر را الزامی كند.
ادارات گمرك باید به منظور مورد هدف و بازرسی مشترك قرار دادن، مجموعه استاندارد شده ضوابط هدفگیری و ارتباطات واجد شرط و یا مكانیسمهای تبادل اطلاعات را مورد استفاده قرار دهد. این عناصر در توسعه آینده یك سیستم شناسایی متقابل كنترلها كمك خواهد نمود.
ادارات گمرك باید گزارشات آماری از اقدامات اجرائی از قبیل تعداد محمولات مورد بازرسی قرار گرفته، كشف محمولات دارای خطر بالا، وارسی انجام شده در خصوص محمولات خطرناك، … تهیه و نگهداری كنند.
ادارات گمرك باید با سایر مقامات ذیصلاح برای انجام ارزیابیهای امنیتی درخصوص جابجائی كالا در زنجیره عرضه بینالمللی همكاری كند و به رفع فوری مشكلات و شكافهای مشخص شده اقدام كند.
ادارات گمرك و سایر مقامات مرتبط باید به برنامههای لازم برای جلوگیری از خطاها و لغزشهای كاركنان خود ترغیب شده و نقض درستكاری را شناسایی و به آن مبارزه كنند.
ادارات گمرك باید بازرسیهای امنیتی كانتینرها و محمولات دارای خطر بالا كه عازم خارج میباشند را به درخواست منطقی كشور وارد كننده انجام دهند.
فعالان اقتصادی مجاز، شاغل در زنجیره عرضه تجارت، یك روند خود ارزیابی مطابق استانداردهای امنیتی از قبل تعیین شده را انجام خواهند داد كه بهترین اقدام است برای اطمینان از اینكه سیاستها و زویههای داخلی آن، حفاظت كافی در مقابل خطرات متوجه محمولات و كانتینرهای مربوط تا هنگام ترخیص از كنترلهای گمركی در مقصد ارائه میدهند.
فعالان اقتصادی مجاز بهترین اقدامات امنیتی از قبل تعیین شده را با عملیات كاری موجود خود ادغام خواهند نمود.
ادارات گمرك، به همراه نمایندگان جامعه تجارت، روندهای تعیین اعتبار یا رویههای به رسمیت شناختن كیفیت كاری را طراحی خواهد نمود كه برای بخش تجارت ایجاد انگیزه میكند تا به عنوان یك فعال اقتصادی مجاز شناخته شوند. این روندها به آنها اطمینان خواهد داد كه میتوانند از سرمایه گذاری در سیستمهای امنیتی و نیز اقدامات مناسب بهره ببرند، از جمله مشمول كاهش بازرسیهای گمركی شده و پروسه ترخیص كالا متعلق به آنها تسریع خواهد یافت.
كلیه طرفها سلامتی و صحت عملیات مرتبط با ترخیص و نگهداری محموله و كانتینر را از طریق استفاده از تسهیلات تكنولوژی جدید حفظ خواهند نمود.
ادارات گمرك به طور منظم برنامههای مشاركت گمرك – تجارت را به منظور ارتقاء حداقل استانداردها و بهترین اقدامات امنیتی زنجیره تجارت به روز در خواهد آورد.
ادارات گمرك به منظور افزایش امنیت و تسهیل زنجیره عرضه تجارت بینالمللی به هنگام صدور یا ترانزیت از قلمرو گمركی با فعالان اقتصادی مجاز همكاری خواهند نمود.
لطفا در مورد این مطلب نظر دهید