آيين‌نامه اجرايي قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز

معاون اول رئیس جمهور تصویب نامه شماره 75642/52403 مورخ 23/6/1395 را خطاب به وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت كشور و ستاد مركزی مبارزه با قاچاق كالا و ارز به شرح زیر اعلام نموده است:
هیأت وزیران در جلسه 17/6/1395 به پیشنهاد وزارت صنعت، معدن و تجارت و با همكاری ستاد مركزی مبارزه با قاچاق كالا و ارز و دستگاه‌های اجرایی عضو آن و به استناد اصل یكصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و تبصره (3) ماده (13) قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز ـ مصوب 1392ـ و اصلاحات بعدی آن، آیین ‏نامه اجرایی شناسه‌های كالا و رهگیری كالا موضوع ماده یاد شده را به شرح زیر تصویب كرد:

آیین‌نامه اجرایی شناسه‌های كالا و رهگیری كالا موضوع ماده (13) قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز ماده

1 ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به كار می روند: الف ـ قانون: قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز ـ مصوب 1392و اصلاحات بعدی آن. ب ـ ستاد: ستاد مركزی مبارزه با قاچاق كالا و ارز موضوع ماده (3) قانون. پ ـ وزارت: وزارت صنعت، معدن و تجارت ت ـ نظام ملی: نظام ملی طبقه‏ بندی كالا و خدمات شناسه كالا و خدمات، موضوع تصویب‏ نامه شماره18596/ت37179ك مورخ 11/2/1386 كه صرفاً به منظور تهیه شناسنامه كالا و طبقه بندی كالاها مورد بهره‏ برداری قرار می‏گیرد. ث ـ عناصر توصیفی كالا: عناصر و خصوصیات ماهوی و شكلی كالا (فیلدهای توصیفی) از قبیل جنس، نوع، رنگ، ابعاد، وزن، طرح، مدل، تولیدكننده، كشور سازنده، نام تجاری و نوع كاربری آن كه در تشریح تجاری كالا مؤثر می‏باشند.

تبصره ـ وزارت موظف است عناصر توصیفی كالا را با همكاری ستاد، گمرك جمهوری اسلامی ایران و حسب مورد دستگاه‏هایی كه بر طبق قوانین در قبال تولید، واردات، حمل و نگهداری و عرضه كالا دارای وظایف و اختیاراتی هستند، تعیین نماید. ج ـ شناسنامه كالا: مجموعه‏ای از عناصر توصیفی كالا كه جهت توصیف مشخصات و ایجاد برداشت مشترك از هر قلم كالا در چارچوب همسان تجمیع می‌شوند و شناسه كالا، شناسه یكتای این مجموعه از اطلاعات است. تبصره ـ بخشی از اقلام اطلاعاتی در شناسنامه كالا به سایر طبقه‏ بندی‌ها از قبیل سامانه هماهنگ‏ شده ( HS ) طبق تعـریف بند (ژ) ماده (1) قانون امور گمركی ـ مصوب1390ـ ، استاندارد بین‌المللی طبقه‌بندی فعالیت‏های اقتصادی ( ISIC )، طبقه ‏بندی محوری محصول ( CPC ) و سامانه جهانی نام‏گذاری تجهیزات پزشكی ( UMDNS )، طبقه‏ بندی استاندارد تجارت بین‏ المللی ( SITC ) و همچنین سامانه ثبت شناسه شیء ( OID ) اختصاص دارد. چ ـ زنجیره تأمین: كلیه اشخاصی كه پس از تولید یا واردات كالا تا تحویل آن به مصرف‏ كننده نهایی در امر خرید، فروش، حمل و نگهداری كالا فعالیت نموده و مطابق ضوابط این آیین‏ نامه مسئول انجام بخشی از فعالیت‏های مرتبط با رهگیری كالا هستند. ماده2- وزارت موظف است: الف ـ  حسب مورد با همكاری دستگاه‏های تخصصی مربوط و بهره‏ گیری از اطلاعات نظام ملی نسبت به تهیه شناسنامه كالا و تخصیص شناسه برای تمامی كالاها بر اساس اولویت‏‏ها و زمانبندی مقرر در ماده (3) این آیین ‏نامه اقدام نموده و نظام جامع طبقه‏ بندی كالا را تشكیل دهد.

تبصره1ـ فرآیند اجرایی تهیه شناسنامه كالا باید به نحوی باشد كه عناصر شناسنامه‏ های تولید شده تحت عنوان پروژه ایران كد موضوع قوانین و مقررات مربوط، قابل استفاده در طرح جدید باشد. تبصره2ـ تكمیل محتوای عناصر شناسنامه كالا توسط مشمولین طرح انجام می‏شود. ب ـ امكان ثبت اطلاعات شناسنامه كالا و دریافت شناسه كالا را در سامانه جامع تجارت فراهم نماید. ماده3ـ تهیه شناسنامه و تخصیص شناسه كالا طبق اولویت‏ها‏ و زمان‏بندی زیر انجام می‏شود:

ماده4ـ به محض آماده شدن شناسنامه كالا و بستر تخصیص شناسه كالا مراتب از سوی وزارت ابلاغ و دستگاه‏های ذی‏ربط مكلفند ظرف سه ماه نسبت به اجرای آن اقدام كنند. ماده5 ـ مشمولین دریافت شناسه كالا اعم از واردكنندگان و تولیدكنندگان موظفند بر اساس اولویت‏‏ها و زمان‏بندی مقرر در ماده (3) این آیین‏ نامه و در چارچوب آیین ‏نامه اجرایی مواد (5) و (6) قانون موضوع تصویب ­نامه شماره 46443/ت51559هـ مورخ 23/4/1395، نسبت به تكمیل اطلاعات شناسنامه كالاهای خود در سامانه جامع تجارت و دریافت گواهی الكترونیكی شناسه كالا اقدام نمایند. تبصره ـ در مواردی كه كالا دارای شناسه كالای بین‏ المللی از جمله «شماره جهانی قلم تجاری (GTIN )» باشد، ضمن تهیه شناسنامه كالا، این شناسه یا شناسه‏ ها به عنوان شناسه كالا استفاده می‏شود. ماده6 ـ اگر كالا به صورت بخشی از یك بسته كالایی قرار گیرد، مشمول ترتیبات مندرج در این آیین‏ نامه می‏باشد.

آيين‌نامه اجرايي قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز

ماده7ـ نحوه دریافت شناسه كالا برای كالاهای موجود در بازارها و انبارهای كشور كه تا تاریخ لازم‏ الاجرا شدن این آیین‏ نامه تولید یا وارد كشور شده و توسط تولیدكنندگان، توزیع‏ كنندگان، فروشندگان و یا سازمان جمع‏ آوری و فروش اموال تملیكی و امثال آن توزیع، نگهداری یا عرضه می‏شوند، طبق دستورالعملی است كه ظرف یك ماه از تاریخ لازم ‏الاجرا شدن این آیین ‏نامه توسط كارگروه موضوع تبصره ماده (11) این آیین‏ نامه تصویب می‏شود. ماده8 ـ یك ماه پس از لازم ‏الاجرا شدن شناسه كالا، گمرك جمهوری اسلامی ایران موظف است نسبت به دریافت و ثبت گواهی‏ ها و شماره شناسه كالا از سامانه جامع تجارت اقدام و مطابق قوانین عمل نماید. ماده9ـ تمامی دستگاه‏های موضوع بند (ب) ماده (1) قانون برگزاری مناقصات ـ مصوب1383ـ موظفند خریدهای خود را بر اساس شناسه كالا انجام دهند. تبصره ـ وزارت موظف است امكان ثبت این معاملات را در سامانه تداركات الكترونیكی دولت (ستاد) بر اساس شناسه كالا فراهم نماید.

ماده10ـ به منظور تعیین مصادیق شناسه‏ های كالا و تطبیق نظامهای طبقه‏ بندی‏های كالا، وزارت با همكاری گمرك جمهوری اسلامی ایران، ستاد و دستگاه تخصصی مربوط، ساختار شناسه كالای موجود در سامانه شناسه كالا و شناسه‏ های مورد استفاده در گمرك جمهوری اسلامی ایران و سایر دستگاه‏ها را بررسی و مطابقت می‏ نماید. ماده11ـ گروه‏های كالایی موضوع ماده (3) این آیین‏ نامه ظرف یك سال پس از ابلاغ هر گروه بر اساس ماده مذكور، مشمول اجرای طرح شناسه رهگیری می‏شوند. تبصره ـ به تفكیك هر گروه كالایی كارگروهی متشكل از نمایندگان تام ‏الاختیار وزارت و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، ستاد، گمرك جمهوری اسلامی ایران و سایر دستگاه‏های مرتبط با آن گروه كالایی به ریاست وزارت تشكیل و دستورالعمل اجرایی از جمله ساختار شناسه رهگیری، نحوه همكاری و اشتراك‏گذاری دستگاه‏ها، روش شناسه‏ گذاری و چگونگی تخصیص نیازهای فنی هر دستگاه، نحوه استعلام، شیوه پاسخگویی به استعلامات مردمی و دستگاه‏های نظارتی و زنجیره تأمین در خصوص هر گروه كالایی و همچنین سطح دسترسی به اطلاعات شناسه رهگیری برای استعلام‏ كنندگان تصویب و ابلاغ می‏گردد.

برای کسب اطلاعات بیشتر پیرامون ترخیص کالا کلیک کنید.

ماده12ـ وزارت موظف است امكان ثبت شناسه رهگیری و دریافت گواهی الكترونیكی را در سامانه جامع تجارت فراهم نماید و یكتا بودن شناسه‏های رهگیری را در سطح تمامی كالاهای مشمول تضمین نماید. ماده13ـ واردكنندگان و تولیدكنندگان كالاهای مشمول موظفند طبق زمانبندی‏ و اولویت‏ بندی‏ها و بر اساس ضوابط اعلامی كارگروه موضوع تبصره ماده (11) این آیین نامه نسبت به ایجاد شناسه‏های رهگیری كالاهای خود اقدام و در سامانه جامع تجارت ثبت نموده و گواهی الكترونیكی دریافت نمایند. واردكنندگان و تولیدكنندگان مذكور می‏توانند به جای ایجاد شناسه رهگیری توسط خود، از شناسه‏ هایی كه توسط سامانه جامع تجارت ایجاد می‏شود، استفاده نمایند. تبصره ـ ایجاد و تخصیص شناسه رهگیری برای كالاهای موضوع مواد (55) و (56) قانون كه مشمول این آیین‏نامه قرار گیرند و همچنین چگونگی نصب یا درج آن بر روی كالاهای مذكور، طبق دستورالعمل ابلاغی كارگروه موضوع تبصره ماده (11) این آیین نامه خواهد بود.

آيين‌نامه اجرايي قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز

ماده14ـ تعیین تكلیف كالاهای موجود در بازارها و انبارهای كشور كه قبل از تاریخ شمول، تولید یا وارد كشور شده اند و نحوه تخصیص شناسه رهگیری به آنها طبق دستورالعمل ابلاغی كارگروه موضوع تبصره ماده (11) این آیین نامه خواهد بود. ماده15ـ وزارت موظف است سامانه رهگیری كالا را به صورت یكپارچه با سامانه جامع تجارت ایجاد و راه‏اندازی نماید. این سامانه باید به گونه‏ای طراحی و اجرا گردد كه حسب مورد قابلیت ثبت یا دریافت اطلاعات تولید، واردات، صادرات، حمل، انبارش، فروش و اسقاط كالا از سامانه‏ های مربوط را داشته باشد و بتواند در خصوص اطلاعات كالا و رهگیری مكانی و مالكیتی، به استعلام‏های خریداران، اعضای زنجیره تأمین، دستگاه‏های كاشف و بازرسان در هر نقطه از زنجیره تأمین در داخل كشور به صورت متمركز پاسخ دهد. ماده16ـ رهگیری كالاهای مشمول از بدو ورود یا تولید تا سطح عرضه، مطابق ترتیبات زیر توسط وزارت و با همكاری سایر دستگاه های اجرایی و به صورت هماهنگ با سامانه های موضوع آیین نامه اجرایی مواد (5) و (6) قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز صورت می‏پذیرد: الف ـ گمرك جمهوری اسلامی ایران موظف است قبل از ترخیص كالاهای تجاری مشمول، نسبت به دریافت گواهی الكترونیكی و شناسه‏های رهگیری از سامانه جامع تجارت اقدام و مطابق قوانین عمل كند.

ب ـ واردكنندگان و تولیدكنندگان كالاهای مشمول موظفند هنگام حمل كالا از مبادی گمركی یا تولیدی، اطلاعات شناسه‏ های رهگیری مربوط را كه در سامانه جامع تجارت ثبت شده در اختیار شركت‏های حمل و نقل قرار دهند و همچنین موظفند طبق ضوابط اعلامی كارگروه موضوع تبصره ماده (11) این آیین نامه، نسبت به نصب یا درج شناسه اقدام نمایند. پ ـ دستگاه‏ های متولی سامانه‏ های حمل و نقل موظفند در خصوص حمل كالاهای مشمول، ثبت شناسه ‏های رهگیری از سوی شركت‏های حمل و نقل را در سامانه حمل و نقل مربوط الزامی نموده و قبل از صدور اسناد حمل، از سامانه رهگیری كالا استعلام سیستمی نمایند و از صدور اسناد حمل برای مواردی كه مورد تأیید سامانه رهگیری نیست، خودداری نمایند.

تبصره1ـ شركت‏های حمل و نقل موظفند برای حمل كالاهای مشمول، شناسه‏ های رهگیری در سطح بسته‏ بندی اظهارشده توسط متقاضی را از متقاضیان حمل دریافت نموده و در سامانه جامع حمل و نقل مربوط ثبت نمایند و از حمل محموله‏ هایی كه شناسه رهگیری ندارند، خودداری نمایند. تبصره2ـ اشخاصی كه مستقلاً به حمل و نقل درون شهری و بین شهری كالا مبادرت می‏ نمایند موظفند نسبت به دریافت بارنامه از شركت‏های حمل و نقل یا سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای اقدام نمایند. ت ـ وزارت موظف است در خصوص انبارش كالاهای مشمول، ثبت شناسه‏ های رهگیری در سطح بسته‏ بندی اظهارشده توسط متقاضی را در سامانه جامع انبارها الزامی نموده و قبل از صدور قبض انبار، از سامانه رهگیری استعلام سیستمی نماید و از صدور قبض انبار برای مواردی كه مورد تأیید سامانه رهگیری نیست، خودداری نمایند.

تبصره ـ انباردارها به استثنای اماكن گمركی در خصوص كالاهای وارداتی، موظفند برای انبارش كالاهای مشمول، شناسه‏ های رهگیری در سطح بسته ‏بندی اظهارشده توسط متقاضی را از متقاضیان انبارش دریافت نموده و در سامانه جامع انبارها ثبت نمایند و از انبارش كالاهایی كه شناسه رهگیری ندارند، خودداری نمایند. ث ـ وزارت موظف است در سامانه جامع تجارت امكان انتقال مالكیت كالاها بر اساس شناسه‏ های رهگیری را فراهم نماید. تبصره ـ هرگونه انتقال مالكیت كالاهای مشمول طرح باید توسط سامانه ‏های مربوط به همراه شماره شناسه رهگیری كالا ثبت شده و برای سامانه رهگیری از طریق سامانه جامع تجارت ارسال شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر پیرامون واردات کالا کلیک کنید.

ماده17ـ اعضای زنجیره تأمین و خریداران كالاهای مشمول و همچنین مأموران دستگاه‏های كاشف موضوع ماده (36) قانون می‏توانند شناسه رهگیری كالا را از سامانه رهگیری استعلام نمایند. سامانه رهگیری در پاسخ، مشخصات ماهیت كالا، مالكیت و موقعیت ثبت شده در سامانه را اعلام ‏می‏نماید. هرگونه مغایرت بین اطلاعات استعلام با مشخصات كالا نشان‏ دهنده احتمال قاچاق، تقلبی یا فاقد مجوز بودن كالای مربوط است. تبصره ـ وزارت موظف است امكان ثبت مغایرت را در سامانه رهگیری فراهم نموده و مغایرت‏های ثبت شده را برای سامانه شناسایی كالای قاچاق به صورت سیستمی ارسال نماید. دستگاه‏های كاشف موظفند با بررسی این اطلاعات نسبت به شناسایی مراكز عرضه و فروش كالاهای قاچاق و فاقد مجوزهای قانونی اقدام نمایند.

آيين‌نامه اجرايي قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز

ماده18ـ نصب شناسه رهگیری می‏تواند به صورت چاپ شناسه و یا الصاق برچسب فیزیكی و یا الكترونیكی و امثال آن صورت پذیرد. نصب شناسه رهگیری برای كالاهای داخلی می‏تواند توسط تولیدكننده داخلی و برای كالاهای خارجی توسط تولیدكننده خارجی در كشور مبدأ و یا واردكننده صورت پذیرد. متناسب با نوع كالا و بسته ‏بندی آن، نصب شناسه رهگیری می‏تواند بر روی كالا و یا بسته‏ بندی آن صورت پذیرد. به منظور تخصیص نیازهای فنی هر دستگاه در نصب شناسه، دستگاه تخصصی مربوط متناسب با نوع كالا و نیازهای فنی، روش نصب شناسه را پیشنهاد می‏دهد تا طی دستورالعملی كه به تصویب كارگروه موضوع تبصره ماده (11) این آیین‏نامه می‏رسد، ابلاغ شود. ماده19ـ فرآیندهای ثبت شناسه‏ ها، تخصیص نام كاربری و رمز عبور، انتقال مالكیت، پاسخ استعلام شناسه‏ ها و گواهی‏ ها و سایر فعالیت‏های مذكور در این آیین ‏نامه در سامانه جامع تجارت و دیگر سامانه‏ های مرتبط به صورت رایگان می‏باشد. ماده20ـ وزارت مسئول اجرای این آیین ‏نامه بوده و موظف است روند اجرای آن را سالانه به ستاد و هیأت وزیران گزارش كند.