حمل و نقل دریایی

 

حمل و نقل دریایی  و حمل و نقل زمینی یکی از روش های قدیمی حمل و نقل است که امروزه با روش های مختلفی صورت می گیرد. امروزه شاهد انواع حمل و نقل دریایی هستیم که با توجه به شرایط مختلف و با خواسته طرفین معامله یکی از انواع روش ها انتخاب می شوند. این شیوه، یکی از مهمترین واسطه‌های حمل و نقل بین‌المللی است که نقل‌ و انتقال کالاها را در آب‌های جهان فراهم می‌کند و تاریخچه‌ ای طولانی دارد که با آغاز دوران صنعتی در دنیا، به عنوان یکی از پایه‌های تجارت جهانی شکل گرفت.

در این مطلب قصد داریم شما را با روش حمل و نقل دریایی آشنا می کنیم و شما با خواندن این مطلب می توانید به درک درستی از انواع حمل و نقل بین المللی دست پیدا کنید و انتخاب مطمئنی برای کالای وارداتی یا صادراتی خود داشته باشید.

 

بیشتر بدانید:  حمل و نقل بار از عمان به ایران

 

حمل و نقل دریایی کالا

 

حمل و نقل دریایی یا ترابری دریایی با ارائه امکانات امن و کارآمد برای انتقال بارها به مقصد، به‌عنوان یکی از راه‌های اصلی تجارت جهانی محسوب می‌شود. از مزایای این روش می‌توان به هزینه نسبتاً پایین حمل و نقل کالا در مقایسه با راه‌های دیگر اشاره کرد. این مزیت از آنجا ناشی می‌شود که حمل و نقل دریایی معمولاً به عنوان یک گزینه اقتصادی‌تر برای حمل بارهای حجیم و سنگین محسوب می‌شود.

در این راستا، با توجه به مسافت زیادی که برخی از ارسال بارها ممکن است داشته باشند، زمان حمل و نقل دریایی نقش بسزایی در فرآیند واردات و صادرات کالا دارد. حتی اگر طول مسافت زمینی طولانی باشد، هزینه و زمان برای حمل در آب ممکن است بهینه‌تر باشد.

از دیگر نکات مهم در حمل و نقل دریایی، مسائل مرتبط با خصوصیات کالاها است. برخی از کالاها به دلیل وزن و حجم زیاد، به‌خصوص کالاهای حاوی مواد معدنی، بهتر است از این روش برای حمل و نقل استفاده شود. همچنین، در برخی موارد، امکان دسترسی به آب‌های آزاد در تمام کشورها ممکن نیست و می‌تواند به عنوان یک محدودیت در حمل و نقل دریایی مطرح شود.

با توجه به تأثیر حیاتی حمل و نقل به شیوه دریایی در تجارت جهانی، دریافت مشاوره از کارشناسان شرکت‌های بازرگانی می‌تواند کمک بسیاری به افراد و کسب‌ و کارها در انتخاب بهترین راهکارها و مسیرهای حمل و نقل داشته باشد. این کارشناسان با داشتن دانش جاری در زمینه قوانین و مقررات حمل و نقل، می‌توانند به بهینه‌سازی فرآیندهای حمل و نقل دریایی کمک کنند و نقاط ضعف را شناسایی نمایند.

 

بیشتر بدانید: سهم حمل و نقل دریایی در تجارت بین الملل

 

حمل دریایی کالا چطور انجام می‌شود؟

 

حمل و نقل دریایی یکی از روش های حمل و نقل بین المللی است که به وسیله کشتی، قایق و سایر شناورهای روی اقیانوس، دریاچه، کانال و رودخانه انجام می شود. در حمل و نقل دریایی نوع ترکیبی، کالاها و محصولاتی که جابجا می شوند، حجم و وزن زیادی دارند و از هزینه مناسب و اطمینان بیشتری برخوردار هستند.

پس از رسیدن کشتی حامل بار به بندر مقصد، کالا توسط مامورین بهداشت مورد ارزیابی قرار می گیرد و پس از بررسی مدارک، اجازه خروج داده می شود.

 

اطلاعات لازم برای درخواست حمل و نقل دریایی بین المللی

 

محل بارگیری

برای سفارش‌های EXW، آدرس دقیق مبداء کالا باید مشخص شود و در صورت استفاده از شرایط FOB، نام بندرگاه مبداء باید اعلام گردد تا شرکت حمل و نقل بتواند بهترین مسیر را برنامه‌ریزی کند.

محل تخلیه

نام بندر مقصد برای تحویل کالا تعیین‌کننده مسیر حمل و نقل و همچنین هزینه‌های مرتبط با بارگیری و تخلیه است. این اطلاعات باید با دقت ارائه شود تا هماهنگی کامل بین مبدأ و مقصد ایجاد گردد.

نوع حمل

مشخص کردن اینکه کالا به‌صورت فول (FCL) یا خرده بار (LCL) حمل می‌شود، از اهمیت بالایی برخوردار است. در حمل فول، کل محموله در یک کانتینر اختصاصی قرار می‌گیرد؛ در حالی که در حمل خرده بار، کالاها با سایر محموله‌ها در یک کانتینر قرار می‌گیرند که می‌تواند تأثیر مستقیمی بر زمان و هزینه حمل داشته باشد.

تعداد کانتینر

تعیین تعداد کانتینرهای مورد نیاز (مثلاً 2 x40’HQ) به شرکت‌های حمل و نقل کمک می‌کند تا ظرفیت لازم را تأمین کرده و برنامه‌ریزی دقیقی برای بارگیری و تخلیه انجام دهند.

تعداد کارتن‌ها یا پالت‌ها

ارائه جزئیات در مورد تعداد و نوع بسته‌بندی کالا (قابل بارچینی مانند STCKABLE یا غیر قابل بارچینی مانند NON-STCKABLE) از موارد حیاتی است. این اطلاعات به شرکت حمل و نقل امکان می‌دهد تا تجهیزات و فضای لازم برای بارگیری کالا را تنظیم کند.

ابعاد و وزن هر کارتن یا پالت

برای برنامه‌ریزی دقیق ظرفیت بارگیری و محاسبه هزینه‌ها، ابعاد کالا (ترجیحاً به سانتیمتر) و وزن هر واحد باید اعلام شود. این اطلاعات به کاهش هرگونه خطا در برنامه‌ریزی حمل و نقل کمک می‌کند.

نوع کالا به همراه کد تعرفه

مشخص کردن نوع کالا و درج کد تعرفه مربوطه از الزامات قانونی است؛ زیرا این اطلاعات در مراحل ترخیص گمرکی و تعیین هزینه‌های اضافی مانند مالیات و عوارض تاثیرگذارند. در صورت حمل کالاهای خطرناک، ضمیمه کردن MSDS (برگه اطلاعات ایمنی مواد) نیز ضروری است.

با ارائه این اطلاعات به‌طور کامل و دقیق، فرآیند سفارش و اجرای حمل و نقل بین‌المللی دریایی بهینه‌تر شده و از بروز مشکلاتی مانند تاخیر در تحویل یا افزایش هزینه‌های ناخواسته جلوگیری می‌شود.

 

انواع روش های حمل و نقل دریایی

 

یکی از روش های مهم در حمل و نقل با کشتی استفاده از کانتینر است، اگرچه تنوع روش های حمل و نقل دریایی تنوع گسترده ای دارد اما بیش از 90 درصد با کانتینر انجام می گیرد. کانتینر یک محفظه ای استاندارد و بزرگ است که برای انواع وسایل از کشتی های بزرگ گرفته تا کامیون مورد استفاده قرار می گیرد و از ویژگی های مهم این وسیله این است که در جابجایی وسایل نیازی به تخلیه آن ها نیست.

 

کانتینر ها با داشتن کدهایی که بر روی آن ها درج شده است مسیر مشخص خود را تا مقصد طی می کنند. همچنین به دلیل مقاومت، ضد ضربه و ضد آب بودنی که دارند، برای جابجایی و انتقال انواع کالاهای جامد، گاز و مایع مورد استفاده قرار می گیرند. برای محاسبه حجم کالا و محموله ها در مسیرهای هوایی، ریلی و دریایی از اصطلاحی به نام cbm استفاده می شود.

 

بیشتر بدانید: محاسبه حجم کالا و محموله ها

 

 

مزیت های کانتینر در روش های حمل و نقل

 

از مزیت های کانتینر که یکی از روش‌های حمل و نقل است می توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

رعایت استاندارد جهانی

هر کانتینر یک واحد شمارش و اندازه گیری کالا محسوب می شود و با توجه به اینکه طبق استانداردهای جهانی ساخته شده اند، با انواع وسایل حمل و نقل دریایی و زمینی قابل حمل می باشد.

 

کاربردهای منعطف و چندگانه

طیف گسترده ای از انواع کالاهای مایع، گاز و جامد توسط این کانتینر ها انتقال می یابند.

به صرفه بودن

با توجه به حمل یکباره ای که توسط کانتینر ها صورت می گیرد، بسیار قابل توجه و به صرفه هستند.

 

سرعت

با توجه به اینکه کالاهایی که در کانتینر قرار دارند، به صورت کلی جابجا می شوند، سرعت فرآیند نقل و انتقال افزایش می یابد.

روش های حمل و نقل دریایی با توجه به مقصد حجم و نحوه تحویل کالا به دو روش مستقیم و غیر مستقیم انجام می شود که در ادامه هر کدام را بررسی می‌کنیم:

 

 

حمل و نقل دریایی به روش مستقیم

 

در این روش از حمل و نقل که به آن Cross Stuffing می گویند، کالا پس از بارگیری در کشور مبدا، بدون نیاز به تغییر کشتی و بارگیری مجدد مستقیما به بندر مقصد حمل می شود. هزینه در این روش حمل و نقل پایین است و با سرعت و در کمترین زمان ممکن کالا به مقصد خود می رسد.

 

روش غیر مستقیم حمل دریایی

 

نام دیگر این نوع روش از حمل و نقل، ترنسشیپمنت (Transshipment) است که برای شروع ابتدا کالا را در مبدا بارگیری می‌شود و سپس در کشور واسط توقف می‌کند و با تغییر کشتی و بارگیری مجدد، کالا به سمت مقصد نهایی حرکت خواهد کرد. ایمنی و اطمینان در این نوع روش از حمل بالا است و محصولات به صورت صحیح و سالم به صاحب کالا در مقصد تحویل داده می‌شود.

 

مزایا و معایب حمل و نقل دریایی

حمل دریایی که یکی از انواع حمل و نقل بین المللی است از مزیت‌ها و معایبی برخوردار است که در اینجا به توضیح چند مورد از آن می‌پردازیم:

• با استفاده از این نوع روش حمل می توان هزینه های ارسال کالاهای حجم بالا را کاهش داد.
• به دلیل اهمیت سالم رسیدن کالا به مقصد، امنیت و ایمنی این روش از حمل و نقل بالا است.
• یکی دیگر از مزیت های خوب روش حمل دریایی، انتقال کالاهای سنگین و حجیم است.
• به دلیل مدیریت بهتری که در حمل و نقل دریایی می شود، هزینه ها و نرخ کرایه ها کاملا ثابت است.

از معایب این روش تنها می‌توان به زمان ارسال کالا اشاره کرد و اگر کسی روش غیر مستقیم حمل دریایی را انتخاب کرده باشد، نسبت به دیگر انواع حمل زمینی و هوایی از سرعت کمتری برخوردار خواهد شد.

انواع کشتی ترابری دریایی

در صنعت حمل‌ونقل دریایی، کشتی‌ها بسته به نوع محموله و شرایط حمل، طراحی‌های متنوعی دارند. از کشتی‌های عظیم فله‌بر که مواد اولیه خام مانند زغال‌سنگ و غلات را جابه‌جا می‌کنند، تا کشتی‌های کانتینری که محموله‌های استانداردشده را با سرعت و امنیت بالا بین بنادر مختلف حمل می‌کنند. همچنین کشتی‌های رول‌آف (RORO) مخصوص حمل وسایل نقلیه و کشتی‌های لاینر باری برای مسیرهای تجاری برنامه‌ریزی‌شده، هر یک نقشی اساسی در زنجیره تأمین جهانی ایفا می‌کنند. انتخاب نوع مناسب کشتی تأثیر مستقیمی بر کارایی، هزینه و ایمنی حمل‌ونقل دریایی دارد. در جدول زیر انواع کشتی‌های حمل‌ونقل دریایی را معرفی می‌کنیم:

توضیحات	ویژگی‌های خاص	نوع محموله	نوع کشتی
کشتی‌هایی که برای حمل کالاهای فله‌ای بدون بسته‌بندی مانند غلات، سنگ معدن، سیمان و زغال‌سنگ طراحی شده‌اند.	ظرفیت بالا، مخازن ویژه برای بارگیری و تخلیه سریع	محموله‌های خشک و حجیم	فله‌بر (Bulk Carrier)
کشتی‌هایی که بار خود را در کانتینرهای استاندارد حمل می‌کنند و برای حمل‌ونقل سریع و ایمن محموله‌های غیر فله‌ای استفاده می‌شوند.	سرعت بالا، بهینه‌سازی فضای بارگیری، تسهیل در عملیات تخلیه و بارگیری	محموله‌های عمومی در کانتینر	کشتی کانتینری (Container Ship)
کشتی‌هایی که طبق برنامه مشخص بین بنادر مختلف فعالیت می‌کنند و معمولاً مجهز به جرثقیل‌های مخصوص بارگیری هستند.	تحویل منظم، مناسب برای تجارت بین‌المللی	کالاهای بسته‌بندی‌شده و مواد اولیه	لاینر باری (Liner Cargo Ship)
کشتی‌هایی که مخصوص حمل وسایل نقلیه مانند خودرو، کامیون، واگن راه‌آهن و ماشین‌آلات سنگین طراحی شده‌اند.	دارای رمپ‌های داخلی و خارجی برای بارگیری آسان، کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل	وسایل نقلیه و تجهیزات متحرک	رول‌آف (RORO – Roll-on/Roll-off Ship)
کشتی‌هایی که برای حمل مقادیر زیادی نفت خام یا محصولات نفتی تصفیه‌شده طراحی شده‌اند.	سیستم‌های ایمنی پیشرفته برای جلوگیری از نشت و آلودگی، ظرفیت بسیار بالا	نفت خام و فرآورده‌های نفتی	تانکر نفتکش (Oil Tanker)
کشتی‌های ویژه‌ای که برای حمل گاز طبیعی مایع (LNG) یا گاز مایع نفتی (LPG) طراحی شده‌اند.	مخازن تحت فشار یا سردسازی ویژه، استانداردهای ایمنی بالا	گاز مایع	گازبر (LNG & LPG Carrier)
کشتی‌هایی که قابلیت حمل انواع مختلف محموله، از کانتینر و فله گرفته تا ماشین‌آلات و کالاهای خاص را دارند.	انعطاف‌پذیری بالا، مناسب برای مسیرهای متنوع	ترکیبی از محموله‌های فله‌ای، کانتینری و بسته‌بندی‌شده	کشتی چندمنظوره (Multipurpose Ship)
کشتی‌هایی که برای حرکت در آب‌های یخ‌زده طراحی شده‌اند و معمولاً در مناطق قطبی استفاده می‌شوند.	بدنه مقاوم، سیستم‌های گرمایشی برای جلوگیری از یخ‌زدگی	انواع محموله در مناطق سردسیر	کشتی یخ‌شکن (Icebreaker Ship)
کشتی‌هایی که مخصوص حمل حیوانات زنده مانند گاو، گوسفند و طیور هستند.	تهویه و سیستم‌های مخصوص تأمین آب و غذا	حیوانات زنده	کشتی حمل دام (Livestock Carrier)
کشتی‌هایی که محموله‌های متنوعی از جمله کالاهای صنعتی، بسته‌بندی‌شده و قطعات بزرگ را حمل می‌کنند.	مناسب برای مسیرهای تجاری متنوع، انعطاف‌پذیر در حمل انواع بار	کالاهای متفرقه	کشتی باری عمومی (General Cargo Ship)

 

هر یک از این کشتی‌ها بسته به نوع بار، شرایط سفر دریایی و نیازهای تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. انتخاب درست کشتی، هزینه‌ها را کاهش داده و ایمنی بار را تضمین می‌کند.

 

بیشتر بدانید : رادیو پرشین | کراس استاف و ترانشیپ |

 

انواع حمل و نقل دریایی

 

حمل و نقل دریایی به عنوان یکی از مؤثرترین راه‌های حمل و نقل بین‌المللی، از انواع مختلفی برخوردار است که هرکدام ویژگی‌ها و مزایای خود را دارند. در ادامه به تعدادی از این روش‌ها اشاره می‌کنیم:

 

حمل کراس استافینگ (Cross Stuffing)

 

حمل کراس استافینگ به انتقال کالا از یک کشتی به کشتی دیگر و ادامه مسیر اطلاق می‌شود. این روش معمولاً در شرایط تحریم یا در بنادر کوچک به‌کار می‌رود. زمانی که کشتی‌های بزرگ نمی‌توانند به بنادر کوچک وارد شوند، از این روش استفاده می‌شود. در این حالت، کالاها به کشتی‌های کوچک‌تر تخلیه شده و به بندر نقل می‌شوند. این روش به‌صورت دوسویه نیز در صادرات به‌کار می‌رود. در این روش، یکی از کشتی‌ها باید دارای جرثقیل برای تخلیه کالاها باشد و البته این موضوع با خطراتی همراه است.

در برخی بنادر محدودیت تخلیه و بارگیری مستقیم وجود دارد و شرایطی برای تخلیه به کشتی به همان مقدار و پهلو گرفتن آن وجود ندارد؛ بنابراین محموله از کشتی بزرگ به کشتی های کوچک تر انتقال می یابد.

شرایط این روش به صاحب کالایی بستگی دارد که قصد صادرات کالایی را دارد که فاصله مقصد تا مبدا طولانی است. پس با رساندن محموله با کشتی های کوچک امکان پذیر و به صرفه نیست. کراس استافینگ بهترین روش برای این موقعیت می باشد.

کشورهایی نظیر ایران که تحریم شده اند می توانند با روش کراس استافینگ و با کمک یک کشور سوم انتقال محموله ها و کالاهایی خود را انجام دهند.

در صورتی که مسیر دریایی از مبدا و مقصد وجود نداشته باشد، حمل و نقل می تواند در کشور واسطه انجام گیرد و سپس توسط یکی دیگر از روش های حمل و نقل زمینی یا هوایی برای رسیدن بار به مقصد انتخاب شود.

 

شرایط حمل کراس استافینگ

 

کراس استافینگ یکی از روش‌های حمل و نقل است که در شرایط و مواقع مختلف به‌صورت موثر قابل استفاده است. این روش در سناریوهای مختلفی کاربرد دارد و به تجار و صادرکنندگان این امکان را می‌دهد تا با محدودیت‌ها و چالش‌های حمل و نقل در بنادر مختلف، محموله‌های خود را به مقصد برسانند. در ادامه به برخی از شرایطی که از کراس استافینگ استفاده می‌شود، پرداخته خواهد شد:

• ظرفیت محدود بنادر: زمانی که یک بندر به دلیل اندازه کوچک خود قادر به پذیرش یک کشتی بزرگ نیست، اجرای کراس استافینگ در حمل و نقل دریایی به عنوان گزینه‌ای موثر برای انتقال بار از کشتی بزرگ به کشتی‌های کوچک‌تر در مسیر، محسوب می‌شود.
• فاصله طولانی تا مقصد: در مواردی که مقصد صادرات یا واردات با فاصله زیادی از بندر مبدأ قرار دارد و استفاده از کشتی‌های کوچک به‌صرفه نیست، انتقال محموله با کراس استافینگ می‌تواند راه‌حلی مناسب باشد.
• تحریم‌ها و محدودیت‌ها: در شرایطی که یک کشور به دلیل تحریم‌های سیاسی یا اقتصادی به پهلو گرفتن کشتی‌های مختلف محدود شده است، کراس استافینگ به عنوان یک راه حل واسطه‌ای برای انتقال محموله به مقصد می‌پردازد. این روش از واسطه‌گری کشور سومی که تحریم‌ها را ندارد، بهره‌مند می‌شود.
• تأمین ظرفیت پهلوگیری: در شرایطی که یک کشتی باری به دلیل اندازه خود نمی‌تواند به بندر مقصد مستقیماً پهلو بگیرد، کراس استافینگ امکان انتقال بار از کشتی باری به کشتی کوچک‌تر را فراهم می‌کند تا پس از پهلوگیری در بندر مورد نظر بتواند به مقصد نهایی ادامه دهد.

 

حمل دریایی ترانسشیپ (Transshipment)

 

حمل ترانسشیپ به معنای انتقال کالا به یک بندر واسط است. این روش زمانی به‌کار می‌رود که بارگیری مستقیم از بندر مبدا به بندر مقصد امکان‌پذیر نباشد. به‌عنوان مثال، کالا ابتدا با یک کشتی وارد بندری شده و سپس با کشتی یا هواپیما به بندر مقصد دیگر منتقل می‌شود. این روش از ترانسشیپ می‌تواند در مواقعی که جابجایی مستقیم امکان‌پذیر نیست، بسیار موثر باشد.

 

حمل چارترینگ (Chartering)

 

زمانی که حجم کالا بسیار زیاد است و یا محموله بسته‌بندی خاصی ندارد، شرکت‌های حمل و نقل از روش چارترینگ یا اجاره کامل کشتی استفاده می‌کنند. در این حالت، یک کشتی به‌طور کامل اجاره داده می‌شود تا کل حمل و نقل به‌وسیله آن انجام شود. این روش به افزایش انعطاف‌پذیری در انتخاب مسیرها و زمان‌بندی حمل‌ونقل کمک می‌کند.

 

حمل دریایی فله

 

حمل بار فله در واقع به محموله‌هایی گفته می شود که بسته بندی ندارند و در محفظه های کانتینری بارگیری نمی‌شوند و در مخازن مخصوصی قرار می‌گیرند. بارهای فله به صورت خشک یا مایع است و از نمونه محموله‌هایی که به این روش حمل می‌شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مواد خشک پودری و برخی مواد معدنی مانند برخی از فلزات و سنگ ها یا خاک ها
• مواد خشک کلوخی مانند برخی سنگ ها و فلزات پس از استخراج از معادن
• مواد خشک دانه ای مانند محموله هایی مانند جو، برنج، گندم، شکر، سویا
• مواد مایع خوراکی مانند انواع روغن های صادراتی
• مواد مایع غیر خوراکی مانند نفت خام یا مشتقات آن نظیر گازوئیل، بنزین
• گازهای مایع مانند پروپان، اتان، متان و غیره

کشتی‌های فله با توجه به گوناگونی محموله ها از طراحی متنوعی برخوردار هستند و باتوجه به ظرفیت محموله از نام های متنوعی هم چون هندیمکس، سوپرامکس، کیپ سایز، غول پیکر و غیره برخوردار هستند.

 

مراکز مهم ترانشیب در جهان

 

ترانشیب یکی از مهمترین فاکتورهایی است که در حمل و نقل دریایی نقش ایفا می کند و نقاطی که مسیرهای حمل و نقل دریایی دارند، جزء مهم ترین مراکز محسوب می شوند. کانال و تنگه‌هایی مانند پاناما، سوئد، جبل الطارق به دلیل قرارگیری در امتداد مسیر خط استوا از مراکز مهم برای تجارت اروپا، آسیا و خاورمیانه هستند.

 

هزینه حمل و نقل دریایی و عوامل موثر بر آن 

 

نرخ حمل‌ونقل دریایی تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که می‌توان آن‌ها را در سه دسته کلی اقتصادی، عملیاتی و ژئوپلیتیکی طبقه‌بندی کرد. از تغییرات قیمت سوخت گرفته تا بحران‌های جهانی مانند پاندمی‌ها و جنگ‌ها، هر یک از این متغیرها می‌توانند به شکل مستقیم یا غیرمستقیم بر هزینه‌ حمل بار از طریق دریا تأثیر بگذارند. در ادامه به بررسی مهم‌ترین این عوامل می‌پردازیم.

شرایط اقتصادی و نرخ تورم

 

اقتصاد جهانی نقشی کلیدی در تعیین هزینه‌های حمل‌ونقل دریایی دارد. در دوران رونق اقتصادی، تقاضا برای واردات و صادرات افزایش یافته و به دنبال آن نرخ کرایه‌ها بالا می‌رود. برعکس، در شرایط رکود، کاهش فعالیت‌های تجاری موجب افت نرخ‌ها می‌شود. یکی از جنبه‌های مهم اقتصاد که مستقیماً بر نرخ حمل‌ونقل اثر دارد، تورم است. افزایش قیمت سوخت، دستمزد نیروی کار، و هزینه‌های عملیاتی ناشی از تورم، منجر به بالا رفتن هزینه‌ی حمل بار با کشتی می‌شود.

 

قیمت سوخت و هزینه‌های عملیاتی

 

سوخت یکی از هزینه‌های اساسی در حمل‌ونقل دریایی است. نوسانات قیمت نفت خام می‌تواند مستقیماً بر نرخ کرایه‌های حمل تأثیر بگذارد. زمانی که قیمت سوخت بالا می‌رود، هزینه‌ی سفرهای دریایی افزایش یافته و در نتیجه، نرخ حمل بار بیشتر می‌شود. علاوه بر سوخت، هزینه‌های عملیاتی مانند نگهداری کشتی‌ها، بیمه، و حقوق خدمه نیز در تعیین نرخ حمل مؤثرند.

 

ظرفیت بنادر و زیرساخت‌های لجستیکی

 

بندرهای پرظرفیت با تجهیزات پیشرفته، سرعت تخلیه و بارگیری کالا را افزایش داده و هزینه‌های حمل را کاهش می‌دهند. اما در شرایطی که بنادر با ازدحام یا کمبود نیروی انسانی مواجه شوند، مانند آنچه در دوران همه‌گیری کرونا رخ داد، تأخیر در حمل‌ونقل منجر به افزایش نرخ کرایه‌ها خواهد شد.

 

بحران‌های ژئوپلیتیکی و تحریم‌ها

 

جنگ‌ها، تنش‌های بین‌المللی و تحریم‌ها می‌توانند مسیرهای دریایی را تحت تأثیر قرار داده و نرخ حمل‌ونقل را افزایش دهند. برای مثال، جنگ روسیه و اوکراین موجب شد بسیاری از مسیرهای تجاری مختل شده و هزینه‌های حمل دریایی افزایش یابد. همچنین، تحریم‌ها علیه برخی کشورها باعث می‌شود هزینه‌های بیمه، تأمین سوخت، و تردد در آب‌های بین‌المللی بالاتر رود.

 

تغییرات اقلیمی و شرایط جوی

 

طوفان‌ها، یخ‌زدگی مسیرهای دریایی و دیگر پدیده‌های جوی می‌توانند برنامه‌های حمل‌ونقل را مختل کنند. این تغییرات نه‌تنها باعث تأخیر در تحویل کالا می‌شوند، بلکه در برخی مواقع کشتی‌ها را مجبور به تغییر مسیر کرده و هزینه‌های اضافی برای صاحبان بار ایجاد می‌کنند.

 

مدت زمان حمل بار در حمل و نقل دریایی

 

زمان لازم برای حمل و نقل دریایی به شرایط گوناگونی که بر طول مسیر ایجاد می‌شوند، وابسته است. در ادامه، به برخی از عوامل مؤثر بر زمان حمل بار در حمل و نقل دریایی می‌پردازیم:

 

شرایط جوی و آب و هوا

 

شرایط جوی می‌تواند به‌طور مستقیم بر زمان حمل بار تأثیر بگذارد. طوفان‌ها، باران‌های سنگین، یخبندان و شرایط جوی نامساعد می‌توانند باعث تأخیر در حرکت کشتی‌ها شوند. این عوامل محدودیت‌ها و افزایش زمان توقف را ایجاد می‌کنند.

 

نوع بار

 

ویژگی‌های بار نیز تأثیرگذار است. بارهای حساس به شرایط محیطی ممکن است نیاز به شرایط خاصی برای حمل و نقل داشته باشند. همچنین، زمان لازم برای بارگیری و تخلیه بارهای پرهزینه‌تر و پیچیده‌تر نیز بیشتر است.

 

مسافت مبدا تا مقصد

 

مسافتی که باید بار طی کند نیز نقش مهمی در زمان حمل بار ایفا می‌کند. مسافت‌های طولانی‌تر ممکن است نیاز به زمان بیشتری برای حرکت داشته باشند و عوامل دیگر مثل توقف‌ها و تغییرات شرایط جوی اثرگذارتر باشند.

 

قوانین ترخیص کالا

 

قوانین و مقررات مرتبط با ترخیص کالا در بنادر و کشورهای مبدأ و مقصد نیز می‌توانند به طور مستقیم بر زمان حمل بار تأثیر بگذارند. مراحل ترخیص کالا، امور گمرکی و انجام مدارک لازم می‌توانند زمان حمل را افزایش یا کاهش دهند.

 

ازدحام بنادر

 

ازدحام در بنادر نیز می‌تواند یکی از عوامل مهم تأخیر باشد. وقوع ترافیک کشتی‌ها در بنادر به دلیل افزایش تعداد کشتی‌ها یا مسائل ساختاری می‌تواند باعث توقف و تأخیر در تحویل بار گردد.

 

فورس ماژور

 

عوامل غیرقابل پیش‌بینی مانند حوادث دریایی، سوانح طبیعی، اعتراضات و مسائل امنیتی نیز به عنوان فورس ماژور شناخته می‌شوند که ممکن است به طور غیرمنتظره و ناگهانی، مدت زمان جابه‌جایی بار از طریق دریا را تحت تاثیر قرار دهند.

 

بیشتر بدانید : آشنایی با مفاهیم بارهای فله ای

اصطلاحات رایج حمل و نقل دریایی

حمل‌ونقل دریایی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین روش‌های جابه‌جایی کالا در سطح بین‌المللی، دارای اصطلاحات و مفاهیم تخصصی متعددی است که آشنایی با آن‌ها برای تاجران، شرکت‌های حمل‌ونقل و صادرکنندگان ضروری است. این اصطلاحات نه‌تنها در قراردادهای حمل‌ونقل بلکه در اسناد گمرکی، بیمه‌نامه‌ها و مذاکرات تجاری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین اصطلاحات در این حوزه می‌پردازیم.

 

بارنامه (Bill of Lading – B/L)

بارنامه سندی رسمی است که اطلاعاتی مانند مشخصات کالا، وزن، مقصد و نام گیرنده در آن ثبت شده و توسط شرکت حمل صادر می‌شود. این سند به‌عنوان رسید دریافت کالا توسط متصدی حمل‌ونقل نیز شناخته می‌شود.

 

بارنامه ترانشیپ (Transshipment Bill of Lading)

این نوع بارنامه نشان‌دهنده‌ی انتقال یک محموله از یک کشتی به کشتی دیگر در طول مسیر حمل است. ترانشیپ معمولاً زمانی انجام می‌شود که مقصد نهایی به‌طور مستقیم توسط کشتی اولیه پوشش داده نشود.

 

سی‌اند‌اف (C&F – Cost and Freight)

 

این اصطلاح به معنای آن است که فروشنده هزینه‌های حمل کالا تا بندر مقصد را پرداخت می‌کند، اما بیمه‌ی کالا بر عهده‌ی خریدار است. در این روش، خریدار مسئولیت هرگونه خطر احتمالی در طول مسیر را بر عهده دارد.

 

سیف (CIF – Cost, Insurance, and Freight)

 

در قراردادهای CIF، فروشنده علاوه بر پرداخت هزینه‌ی حمل، مسئولیت بیمه‌ی کالا را نیز بر عهده دارد. این روش معمولاً در معاملات بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد تا خریدار از ریسک‌های احتمالی در مسیر حمل‌ونقل محافظت شود.

 

تحویل کالا پس از پرداخت عوارض (DDP – Delivered Duty Paid)

 

در این روش، تمامی هزینه‌ها و عوارض گمرکی قبل از ارسال کالا توسط فروشنده پرداخت می‌شود، و خریدار می‌تواند کالا را بدون پرداخت هزینه‌های اضافی در مقصد دریافت کند.

 

فوب (FOB – Free on Board)

 

در قرارداد FOB، فروشنده موظف است کالا را روی عرشه‌ی کشتی در بندر مبدأ تحویل دهد. از این مرحله به بعد، مسئولیت حمل، بیمه و سایر هزینه‌ها بر عهده‌ی خریدار خواهد بود.

 

فاس (FAS – Free Alongside Ship)

 

در روش FAS، فروشنده کالا را در کنار اسکله یا در نزدیکی کشتی آماده‌ی بارگیری قرار می‌دهد، اما مسئولیت بارگیری و هزینه‌های بعدی بر عهده‌ی خریدار خواهد بود.

 

شرکت فورواردر (Freight Forwarder)

 

فورواردرها شرکت‌هایی هستند که فرآیند حمل‌ونقل کالا را از مبدأ تا مقصد مدیریت می‌کنند. این شرکت‌ها به‌عنوان واسطه بین صاحبان کالا و شرکت‌های حمل‌ونقل فعالیت کرده و خدماتی مانند بارگیری، ترخیص گمرکی و بیمه‌ی بار را ارائه می‌دهند.

 

خدمات پرشین تجارت دوان در زمینه حمل و نقل دریایی

گروه بازرگانی و گمرکی پرشین تجارت دوان با تجربه و تخصص خود در زمینه حمل و نقل دریایی، یکی از نام‌های برجسته در این عرصه محسوب می‌شود. کارشناسان این شرکت با داشتن توانمندی‌های بالا و دانش فنی قوی، به ارائه خدمات ترابری دریایی با استانداردهای بین‌المللی متناسب با نیازهای مشتریان می‌پردازند.

یکی از ویژگی‌های بارز این تیم کاری، تسلط کامل بر انواع کشتی‌ها و روش‌های حمل و نقل دریایی است. این اطلاعات به کارشناسان این شرکت این امکان را می‌دهد تا به بهترین شکل ممکن، مسیرها، زمان‌بندی‌ها و نحوه مدیریت بار را برای مشتریان بهینه‌سازی کنند.

علاوه بر این، پرشین تجارت دوان در تعامل با مشتریان خود، بر ارتقاء روابط بلندمدت و اعتماد مشتریان تاکید دارد. این تعهد به ارائه خدمات با کیفیت و ارتقاء رضایت مشتریان، آنها را به یکی از گزینه‌های اصلی در زمینه حمل و نقل بین المللی دریایی تبدیل کرده است. تخصص و تعهد کارشناسان این شرکت، موجب موفقیت در ارائه راهکارهای بهینه و پاسخگویی به چالش‌های مختلف حمل دریایی کالا شده و آن‌ها را در این حوزه به یکی از پیشوایان بازار تبدیل کرده است.