انواع قرار داد حمل و نقل بین المللی کالا

توسعه روابط تجاری در دنیایی که مزیت نسبی در تولید و عرضه کالاها در آن حرف اول را می‌زند، در گرو برخورداری از مناسب‌ترین و کارآمدترین شیوه حمل‌ونقل است. حمل ‌و نقل بین المللی کالا با تمام قواعد ثابت و اصول شناخته‌ شده‌ای که دارد تا حد زیادی به وضعیت زیرساخت‌ها و امکانات کشورها بستگی دارد و نیازمند برخورداری از نوعی هوشمندی در انتخاب بهترین روش برای آن است. همچنین، حمل‌ونقل برخی کالاها نیازمند رعایت پروتکل‌ها و شیوه‌های خاص نیز هست که باید نسبت به آن اطلاعات کافی داشته باشید. از سوی دیگر، اصل شناخته ‌شده و پذیرفته ‌شده در تجارت، مسئله حفظ سرعت در مناسبات و روابط بازرگانی است. با ما همراه باشید تا با انواع قرار داد حمل و نقل بین المللی کالا و کاربرد آن آشنا شوید.

بر اساس قوانین و مقررات ایران، حمل ‌و نقل کالا زیر چتر قوانین مادری مثل قانون مدنی و قانون تجارت قرار دارند. در قانون تجارت، قرارداد حمل ‌و نقل بین المللی کالا، قراردادی است که به ‌موجب آن، یک شخص در برابر مبلغ معینی با یک وسیله حمل‌ونقل توافق شده کالاهای مشخصی را از حوزه مبدأ مورد توافق تا مقصد از پیش تعیین شده‌ای از مسیر و با قیمت مشخص جابه‌جا می‌کند. درچنین قراردادهایی اگر مربوط به حمل اشخاص باشد، دو طرف وجود دارند؛ شخصی که حمل‌ونقل را تقاضا می‌کند (که اصطلاحاً ارسال‌کننده نامیده می‌شود) و متصدی حمل‌ونقل. در صورتی نیز که قرارداد حمل‌ونقل مربوط به کالاها باشد، پای شخص سومی تحت عنوان دریافت‌کننده کالاها نیز در میان خواهد بود که در توافق قرارداد ذکر می‌شود. حمل‌ونقل به عنوان یک فعالیت تجاری محسوب می‌شود و بنابراین اصول و قواعد فعالیت‌های مرتبط با آن نیز لازم الرعایه است.

قرارداد حمل‌ونقل بین‌المللی هوایی ناظر بر ارسال و انتقال کالا و مرسوله از طریق راه‌های هوایی است وبه موارد زیر مربوط می‌شود:

• قوانین و مقررات حمل ‌و نقل کالا با هواپیما
• عبور و مرو هواپیما در کشورها
• هدایت هواپیما
• استفاده از فرودگاه‌های مبدأ، مقصد و کشورهای مسیر هوایی

از جمله مهمترین روش‌های نقل و انتقال کالا باید به حمل و نقل هوایی اشاره کرد. به دلیل کاربرد گسترده این روش، مقررات کاملی در این زمینه تدوین شده است که همگی ملزم به رعایت آن هستند. جابه‌جایی کالا از راه مسیرهای هوایی، مزیت‌های بسیاری دارد. یکی از مهم‌ترین این مزایا، رسیدن کالا در سریع‌ترین زمان ممکن است زیرا هواپیماها در میان سایر وسایل نقلیه، بیشترین سرعت را داشته و زمانی که اشخاص قصد ارسال و انتقال کالاها و اجناسی را دارند که احتمال فساد و خرابی در آن زیاد است، قراردادی تحت عنوان قرارداد بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی منعقد می‌کنند.

حمل و نقل از طریق دریا به خاطر ظرفیت بالای کشتی‌ها برای حمل کالاهای بزرگ است که دیگر وسایل حمل‌ونقل چنین ویژگی ندارند. همچنین، وقتی کشورهای مبدأ و مقصد ارتباط زمینی مستقیم ندارند یا از استفاده از آن صرف نظر می‌کنند، این روش معمولاً برای مبادلات تجاری بزرگ به کار می‌رود. در این نوع توافقات، طرفین باید جزئیات مختلف حمل‌ونقل دریایی را مورد توجه قرار دهند و همچنین به خطرات ممکن این نوع حمل‌ونقل توجه داشته باشند.

قرارداد بین‌ المللی حمل ‌و نقل جاده‌ای، یک توافق است که برای انتقال کالاها و مرسولات از طریق شبکه‌های جاده‌ای به وجود می‌آید. این نوع قرارداد به عنوان یکی از معمول‌ترین و کاربردی‌ترین قراردادهای حمل‌ونقل بین‌المللی برای انتقال کالاها از یک کشور به کشورهای هم‌مرز به کار می‌رود. یک کنوانسیون به نام “کنوانسیون حمل‌ونقل جاده‌ای کالا” در رابطه با حمل‌ونقل کالاها از طریق مسیرهای جاده‌ای نیز وجود دارد که لازم الاجراست. طرفین این نوع قرارداد ملزم به رعایت مفاد مربوط به این کنوانسیون هستند. این کنوانسیون قوانین مربوط به حمل‌ونقل کالاها را تعیین کرده و دستورالعمل‌های مرتبط با حمل‌ونقل صحیح و بدون آسیب به کالاها، جبران خسارت‌ها و موارد مشابه در آن ارائه شده است.

قرارداد بین‌المللی حمل ‌و نقل ریلی کالا، توافق نامه‌ای است که برای انتقال کالاها به وسیله قطار و از طریق مسیرهای ریلی منعقد می‌شود. این نوع قرارداد معمولاً بین فرستنده کالا و ناوگان حمل‌ونقل ریلی تنظیم و اجرا می‌شود. حمل‌ونقل کالاها از طریق مسیرهای ریلی ممکن است با مسائلی نظیر گم شدن کالا، سرقت در مسیر، تأخیر در تحویل کالا، وقوع حوادث غیرمنتظره در مسیر و آسیب به کالاها روبرو شود. به همین دلیل، ضروری است که یک قرارداد مناسب در این زمینه منعقد شود.

این قرارداد باید مسئولیت هر طرف را تعیین کرده و همچنین در مورد خطرات و مسائل ممکن در طول مسیر از مبدأ به مقصد تصمیماتی اتخاذ کند. علاوه بر این می‌بایست قرارداد حمل و نقل بین المللی ریلی با مقررات حمل ‌و نقل بین ‌المللی و مقررات مرتبط با حمل کالا از طریق مسیرهای ریلی سازگار باشد.

این قرارداد، یک قرارداد نوآورانه در زمینه قراردادهای حمل ‌و نقل بین ‌المللی کالا محسوب می‌شود. معمولاً برای انتقال موادی مانند نفت و گاز از این روش استفاده می‌شود و جایگاه ویژه‌ای در زمینه حمل‌ونقل این مواد دارد. این روش حمل‌ونقل با استفاده از خطوط لوله به دلیل کارآیی و کاربرد اقتصادی آن، بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. مزایای این روش عبارتند از:

• کاهش فضای مصرفی
• کاهش هزینه‌ها

قراردادهای بین‌المللی حمل‌ونقل کالا، به ویژه در ارتباط با انتقال منابع طبیعی نظیر نفت و گاز، توسط کشورهای دارای منابع طبیعی و نیز کشورهای مصرف‌کننده این منابع به طور گسترده منعقد می‌شوند. با توجه به ماهیت نوآورانه این روش در انتقال مواد انرژی‌زا و دیگر مواد، انتظار می‌رود که در آینده از آن برای انتقال مواد بهره‌برداری بیشتری صورت گیرد.

قراردادهای حمل‌ونقل بین‌المللی ترکیبی به ترکیبی از قراردادها اشاره دارند که در زمینه ارسال مرسوله‌ها به مقصد، از ترکیب چندین روش حمل‌ونقل و استفاده از چندین وسیله نقلیه مختلف استفاده می‌کنند. انتخاب روش‌ها و وسایل نقلیه در این نوع قراردادها معمولاً بستگی به نوع کالا، نیازهای مشتری، و عواملی نظیر حفظ سلامت مرسوله دارد. در این نوع قرارداد، فرستنده کالا و شرکت حمل‌ونقل توافقی انجام می‌دهند که در آن دقیقاً مشخص می‌شود که کالا چگونه و از چه مسیرهایی به مقصد ارسال خواهد شد.

به عنوان مثال، اگر در یک قرارداد حمل‌ونقل بین‌المللی ترکیبی، مواد دارویی به مقصد ارسال شود، فرستنده جزئیات مرسوله مانند حساسیت به شرایط محیطی، وزن، حجم، و موارد مشابه را به شرکت حمل‌ونقل ارائه می‌دهد. سپس شرکت حمل‌ونقل تصمیم می‌گیرد که از چه وسایل نقلیه‌ای (مانند کشتی یا هواپیما) و از چه مسیرهایی برای ارسال مرسوله استفاده کند. این نوع قراردادها به فرستنده و شرکت حمل‌ونقل امکان انتخاب و تنظیم بهترین روش حمل‌ونقل را می‌دهد تا مرسوله به مقصد برسد.

برای پیدا کردن بهترین، سریع‌ترین و مقرون به صرفه‌ترین روش حمل و نقل بین المللی کالا، می‌بایست از بسیاری از مراکز ارائه دهنده خدمات استعلام بگیرید. نداشتن دانش و تجربه کافی در این زمینه باعث می‌شود که با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده و ضرر و زیان مالی و زمانی ببینید. به هیچ عنوان نباید نقش تعیین کننده و هزینه‌بر حمل و نقل کالاها را در فرآیند واردات و صادرات نادیده گرفت.

به همین جهت به شما پیشنهاد می‌کنیم که این کار را به کارشناسان مجرب پرشین تجارت دوان واگذار کنید. همکاران ما با تکیه بر دانش و تجربه طولانی مدت خود در این حوزه و شناخت کافی از شرکت‌ها و روش‌های حمل و نقل بین المللی کالا، آماده همکاری با تجار و وارد کنندگان هستند. به این منظور از طریق تماس با ما، در وقت و هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنید.