حمل یکسره کالا

حمل یکسره کالا ، نقش زیادی در دنیای تجارت بین المللی دارد. در حمل و نقل بین المللی هوایی، زمینی، دریایی و ریلی به هرگونه حمل‌ونقل کالا بدون تخلیه و تحویل در گمرک، حمل یکسره می‌گویند. در این نوع روش حمل محموله به‌طور پیوسته و بدون تغییر وسیله نقلیه از مبدا به مقصد حمل می‌شود. و هیچ‌گونه تخلیه و عمل توقیف در گمرک صورت نمی‌گیرد. دراین حمل، هزینه‌ها به‌طورقابل ‌توجهی کاهش پیدا می‌کند؛ زیرا خبری از هزینه‌های انبارداری و هم‌چنین تخلیه و بارگیری نخواهد بود. در ادامه مطلب به نحوه و شرایط حمل یکسره کالا پرداخته ایم.

ترخیص یکسره کالا

ترخیص یکسره به معنای ورود کالاها به کشور و انتقال آنها به گمرک مقصد است بدون آنکه کالا در گمرک مبدأ تحویل داده شده و تخلیه شوند. درواقع ترخیص یکسره یعنی انتقال کالاهای وارداتی از مبدأ به مقصد بدون هیچ‌گونه توقف و تخلیه کالاها در گمرک.

این روش حمل به نوعی گفته می‌شود که کالا به صورت مستقیم از مبدا تا مقصد طی می‌شود و دیگر توسط گمرک توقیف و تخلیه نمی‌گردد. از سمت دیگر این روش بیشتر برای کالاهایی خوب است که در زمان بارگیری دچار آسیب شده اند. اگر کالایی از مبدا تا مقصد وارد گمرک شود و دارای مجوز حمل باشد نیاز به تخلیه و تحویل آن با انبار لازم نیست. برای سهولت در این فرایند در زمان واردات و صادرات زیرساخت هایی تعیین شده است. زیر ساخت های حمل یکسره اعم از موارد زیر می‌باشند:

• توسعه و تجهیز سیستم ریلی
• ایجاد تسهیلات بیشتر در فرایند ترخیص
• وجود شرکت‌های خصوصی در زمینه ترانزیت

یکی از مهمترین کاربردهای روش حمل یکسره، در هنگام انتقال کالاهایی است که در زمان تخلیه و بارگیری دچار سانحه و آسیب می‌شوند. همچنین حمل یکسره برای محموله‌ها و کالاهایی که مصرف کننده نیاز فوری به آنها دارد مثل اقلام دارویی و تجهیزات پزشکی یا کالاهایی که فساد پذیر هستند مانند مواد غذایی به کار گرفته می‌شود. کاربرد دیگر حمل یکسره در گمرک برای مواردی است که به خاطر نبود تجهیزات و امکانات کافی در بندرها یا گمرک امکان تخلیه و بارگیری مجدد این کالاها وجود ندارد؛ به همین دلیل بهترین روش برای انتقال این کالاها حمل یکسره است.

در ترخیص یکسره کالاهای وارداتی فرایند انتقال کالا با استفاده از سند TIR صورت می‌گیرد. البته گاهی نیز پیش می‌آید که برای حمل یا ترخیص یکسره باید مراحل اداری طی شود و تقاضای فرم اظهارنامه برای ترانزیت داخلی کنیم.

در انتقال کالاها به صورت یکسره، بعد از آنکه کالاها از گمرک مبدأ خارج شدند باید به همان ترتیبی که در بارنامه ذکر شده است در گمرک مقصد تخلیه شوند. به همین خاطر کالاها در گمرک ورودی در کشور مقصد تخلیه نمی‌شود و با بررسی پروانه ترانزیت داخلی به گمرک مقصد منتقل می‌شوند. اما در ترانزیت داخلی کالا، کالاها اتفاقاً در گمرک ورودی تخلیه می‌شوند و برایشان قبض انبار صادر می‌شود و پس از انجام امور اداری مربوطه کالاها مجدداً به گمرک مقصد منتقل می‌شوند.

در روش حمل یکسره مثلاً عملیات قبض انبار که شامل یک سری هزینه های خدمات حمل است بر روی وسیله حمل محاسبه می شود. در این راستا هزینه انبارداری و تخلیه و بارگیری کسر می شود. یعنی به نوعی روی کاهش هزینه ها تاثیرگذار است. بررسی ها نشان می دهد که هزینه خدمات حمل یکسره به نسبت روند تخلیه و بارگیری کمتر است. این موضوع سبب می شود که در شرایط گمرکی از این روش استفاده شود. معمولاً این روش زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که عملیات تخلیه و بارگیری برای کالا آسیب ایجاد کند. یعنی خاصیت کالا به صورتی باشد که شرایط تخلیه و بارگیری مجدد برای آن وجود نداشته باشد. همینطور کالاهایی که در معرض فساد هستند و یا تاریخ مصرف فوری دارند نیز در این بخش قرار می گیرند. گاهی نیز در گمرک شرایط برای تخلیه بار وجود ندارد. یعنی امکانات کم است به این ترتیب نمی توان برای بارگیری مجدد به شرایط خوشبین بود.

برای کالاهای ترانزیتی معمولاً حقوق و عوارض گمرکی و همینطور تعرفه گمرکی دریافت نمی شود. اما نیاز است که سازمان گمرک اطمینان پیدا کند که کالا از کشور خارج می شود. یعنی در داخل کشور به فروش گذاشته نمی شود. گاه از صاحب کالا خواسته می شود که سندی تا زمان خروج قطعی کالا نزد گمرک قرار بگیرد. نحوه استفاده از بیمه نامه در حمل یکسره به این شکل است که بیمه نامه طبق مبلغ مشخصی صادر می شود. یعنی بر اساس ارزش کالا نیز از سازمان حمل و نقل و نماینده قانونی صاحب کالا دریافت می کند. این برگه برن ترانزیت نامیده می شود. در این روش پروانه ترانزیت داخلی صادر می شود. تاجران و بازرگانانی که در این حوزه فعالیت دارند می توانند به واسطه سیستم حمل یکسره اقلام مورد نیاز خود را در کمترین زمان ممکن وارد کشور کنند. ثبت سفارش کالا می بایست بر اساس یک سری اصول صورت بگیرد تا با هزینه کمتری همراه شود.

در روش حمل یکسره با در نظر گرفتن مزیت‌ها و ویژگی‌های این رویه گمرکی، شما از پرداخت بسیاری از هزینه‌های واردات کالا معاف می‌شوید؛ اما مسئول پرداخت یک سری هزینه‌های واردات محموله تجاری به کشور خواهید بود. از جمله هزینه‌هایی که شما باید در زمان حمل یکسره کالا بپردازید، خدماتی مثل هزینه انبارداری، بیمه کردن محموله تجاری و حمل و نقل است که در مقایسه با واردات کالا بدون استفاده از این روش، هزینه بسیار مناسبی خواهد بود.

وقتی که صاحبان کالا از رویه گمرکی حمل یکسره برای حمل و نقل محموله تجاری خود استفاده می‌کنند، از پرداخت هزینه‌هایی مثل عوارض و حقوق گمرکی در کشور مقصد معاف می‌شوند. البته این معافیت از پرداخت به شرطی است که صاحب کالا یا نماینده قانونی او سندی تحت عنوان تعهد جهت خروج محموله تجاری گمرک و به فروش نرسیدن آن در کشور به گمرک ورودی بدهد.

به دلیل تخلیه نشدن بار در روش حمل یکسره، پس از رسیدن کالا به گمرک با این روش و ارائه مجوز حمل یکسره، فرایند ترخیص کالا انجام می‌شود. در واقع در این روش، محموله از وسایل حمل‌و‌نقل در انبار تخلیه نمی‌شود و کلیه تشریفات گمرکی روی وسیله حمل‌و‌نقل انجام خواهد شد. در روش حمل یکسره کالا به‌صورت حمل و نقل کانتینری، ممکن است در گمرک از کارنه تیر مبدا و مقصد یا صدور پروانه ترانزیت داخلی استفاده شود. البته گاهی نیز پیش می‌آید که برای حمل یا ترخیص یکسره باید مراحل اداری طی شود و تقاضای فرم اظهارنامه برای ترانزیت داخلی کنیم.

حمل یکسره کالا در واقع یک نوع خاص از رویه گمرکی کالا است که استفاده از آن یک سری مزیت های را برای صاحب کالا به دنبال خواهد داشت؛ که لازم است صاحبان کالا از این مزیت های آگاهی داشته و محموله های تجاری خود را با استفاده از این روش از کشور مبداء به کشور مقصد جابه جا کنند. از جمله مزیت هایی که روش حمل یکسره کالا به دنبال دارد می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• آسان شدن روند صادرات و واردات کالا
• نیازی به معطلی برای بازرسی کالا وجود ندارد.
• می توان با استفاده از این روش به طور کامل واسطه ها را حذف نمود.
• در این روش شاهد مرجوع شدن و عودت محموله تجاری از کشور ثالث نخواهیم بود.
• هزینه هایی که برای واردات کالا باید به شرکت واسطه پرداخت شود با استفاده از این روش به صاحب کالا تحمیل نمی شود.
• با توجه به یکسره بودن این روش نیازی به نگرانی در رابطه با بازرسی کالا در کشور ثالث نیست.
• با توجه به این که در این روش تشریفات گمرکی بر روی وسیله نقلیه انجام می شود در نتیجه یک سری هزینه هایی که صاحب کالا موظف به پرداخت آن است حذف می شود.