IFRS چيست؟

IFRS چيست؟ استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی (IFRS)، به مجموعه‌ای از استانداردهای حسابداری گفته می‌شودكه توسط هیات استانداردهای حسابداری بین المللی(IASB) تدوین شده‌اند. هدف این استانداردها، تهیه صورت‌های مالی شركت‌های سهامی در قالب یك استاندارد جهانی است.

هیات استانداردهای حسابداری بین المللی (IASB)، یك نهاد مستقل در لندن  است كه 15 عضو از كشورهای مختلف دارد و كار خود را از سال 2001 آغاز كرده است. پایه‌گذاری این هیات توسط شركت‌های بزرگ حسابداری، موسسات مالی خصوصی و تعدادی دیگر از سازمان‌های حرفه‌ای در حوزه حسابداری انجام شده است. تا كنون بیش از 120 كشور IFRS را برای گزارش دهی مالی شركت‌های خود الزامی دانسته‌اند.

با پذیرش IFRS، یك شركت می‌تواند صورت‌های مالی خود را با اصول مشابه به شركت‌های رقیب خارجی ارائه كند. در نتیجه قابلیت مقایسه بین اطلاعات این شركت‌ها وجود داشته و علاوه بر آن شركت‌های مادری كه شركت‌های تابعه آنها در سایر كشورهایی وجود دارند كه IFRS را پذیرفته‌اند قادر خواهند بود تا یك زبان مشترك حسابداری داشته باشند. همچنین بكارگیری IFRS می‌تواند برای شركت‌هایی كه قصد افزایش سرمایه‌گذاری خارجی خود را دارند، سودمند باشد.

با وجود اعتقاد برخی بر ضرورت پذیرش جهانی IFRS ، عده‌ای بر این باورند كه پذیرش كامل IFRS موجب كاهش كیفیت گزارش‌دهی‌ های مالی خواهد شد و این تصور وجود دارد كه تحمل هزینه های بالای تغییر استاندارد داخلی به IFRS، مزایای بالایی را ایجاد نخواهد كرد.

به دلیل نزدیك بودن استاندارد های حسابداری با IFRS بخش قابل توجهی از این دو استاندارد بر هم انطباق دارد ولی تفاوت‌های معنی‌دار موجود را می توان به صورت زیر طبقه بندی كرد:

• در سطح مفاهیم كلی

تدوین كنندگان IFRS برای  بالا بردن شرایط سازگاری استانداردها با شرایط كشورهای مختلف بیشتر بر اصول و مفاهیم كلی تاكید كرده‌اند در حالیكه استانداردهای حسابداری جاری بیشتر به جزییات پرداخته‌اند.

• در سطح استانداردهای حسابداری

به عنوان نمونه مخارج تحقیق و توسعه در استاندارد حسابداری شماره 7 داخلی، در تاریخ وقوع به هزینه منظور می شوند ولی در IFRS مخارج تحقیق هزینه می‌شوند اما مخارج توسعه‌ای به عنوان مخارج سرمایه‌ای در نظر گرفته می‌شوند .

مثال دیگر در مورد روش محاسبه استهلاك است. در استاندارد حسابداری شماره 11 سه روش خط مستقیم ، نزولی و روش مجموع آحاد در نظر گرفته شده است كه طبق قانون مالیات‌های مستقیم ماده 151، دارایی‌ها طبقه‌بندی شده و برای هر طبقه روش خاصی از استهلاك در نظر گرفته می‌شود در حالی كه در IFRS ، محاسبه استهلاك بر اساس برآوردهای واقعی انجام می‌شود.

بیشتر بدانید :

 در ایران با توجه به حركت به سمت ایجاد بازار سرمایه بین المللی، بورس اوراق بهادار در نظر دارد تا استفاده از این استاندارد را از سال 95 در شركت‌های بورسی اجرایی كند. به این ترتیب  تمام شركت‌ها و نهادهای ثبت شده در بورس و شركت‌های فرعی و وابسته آنها مجاز به ارائه صورت‌های مالی تلفیقی IFRS هستند و لزومی به ارائه صورت‌های مالی تلفیقی بر اساس استانداردهای ایران ندارند.
با در نظرگرفتن موضوع فوق نیاز به تبدیل اطلاعات مالی از استانداردهای جاری به IFRS ضروری بوده و برای رسیدن به این مهم داشتن دو توانمندی در شركت‌های بزرگ نیز لازم است. نخست اینكه كارشناسان مالی باید تخصص لازم در خصوص تغییرات بین این دو استاندارد را داشته باشند و دوم، داشتن ابزاری توانمند جهت ترجمه اطلاعات مالی به IFRS است.

تمام شركت‌هایی كه قصد بكارگیری IFRS را دارند باید صورت‌های مالی آغازین مبتنی بر IFRS در تاریخ جابجایی به این استاندارد را ارائه دهند. در این صورت‌های مالی، باید نكات زیر مدنظر قرار گیرند:
1.    شناسایی كلیه دارایی‌ها و بدهی‌ها آن‌ طور كه IFRS  الزام كرده است .
2.    مواردی كهIFRS  اجازه نداده به عنوان دارایی یا بدهی شناسایی شوند، در نظر گرفته نشوند .
3.    تغییر طبقه‌بندی اقلامی كه تحت استاندارد حسابداری داخلی به عنوان دارایی و بدهی شناسایی شده‌اند ولی در انواع متفاوت با IFRS این طبقه‌بندی انجام شده است .
در برخی شرایط IFRS به صورت گذشته‌نگر مورد استفاده قرار می‌گیرد كه در این صورت به قضاوت مدیریت در خصوص شرایط ایجاد رخداد نیاز دارد .
همچنین IFRS  الزام می‌كند تا چگونگی گذر به IFRS را در صورتهای مالی را افشا كنند.
با در نظر گرفتن شرایطی كه یك شركت ملزم به رعایت آن در رسیدن به صورت‌های مالی برمبنای IFRS است مشخص می‌شود كه باید كلیه رخدادهای مالی یكبار دیگر با رویكرد IFRS مورد قضاوت حرفه‌ای قرار گرفته و مجدداً ثبت شوند، هرچند كه احتمال دارد بسیاری از این رخدادها به دلیل شباهت‌های بین دو استاندارد دارای ثبت مالی یكسانی باشند.

یك نرم افزار مالی اگر دارای رویكردی جهت نگهداشت ثبت‌های حسابداری بر مبنای دو استاندارد داخلی و IFRS باشد می‌تواند برای حسابداران حرفه‌ای بسیار سودمند باشد زیرا بهترین رویه برای تهیه گزارش‌های مالی برمبنای IFRS انجام قضاوت حرفه‌ای برای هر یك از رویدادهای مالی است. از سایر خصوصیاتی كه برای یك نرم افزار مالی با پشتیبانی از IFRS می‌توان در نظر گرفت می‌توان به موارد زیر اشاره كرد:
1.    قابلیت ارائه صورت‌های مالی به هر دو استاندارد
2.    قابلیت انتقال اسناد مالی مشابه بین دو استاندارد برای سهولت و سرعت دسترسی به گزارش‌های مالی
3.    قابلیت ارائه گزارش‌های مقایسه‌ای بین دو استاندارد

مزیت­های تغییر به سمت استانداردهای بین المللی

با تغییر به سمت این نوع استاندارد تمام رقبا و ذینفعان داخلی و از همه مهم ­تر خارجی، به راحتی می­ توانند بدون وجود هیچ ابهامی نسبت به تحلیل و مقایسه شركت ­ها اقدام كنند. با استفاده از این استاندارد، شركت ­هایی كه در كشورهای دیگر شركت تابعه دارند به راحتی می ­توانند از یك زبان حسابداری برای كل شركت­ ها استفاده كنند. استفاده از این استاندارد به عنوان یك زبان بین­ المللی باعث می ­شود كه سرمایه ­گذاران در سراسر دنیا بتوانند نسبت به سرمایه ­گذاری در این كشور تحلیل ­های خود را بدون ابهام انجام دهند. پس استفاده از یك استاندارد بین ­المللی می­ تواند تاثیر خوبی در ورود سرمایه­ خارجی داشته باشد.

معایب تغییر به سمت استانداردهای بین المللی

بسیاری بر این عقیده می ­باشند كه حذف كلی استاندارد GAAP و استفاده از این استاندارد می ­تواند هزینه بسیار زیادی داشته باشد. به همین منظور، می ­توان گفت كه هزینه­ های انجام شده می­ تواند بیش از منافع آن باشند. اما باید این موضوع را گوشزد كرد كه در حال حاضر، حدود 120 كشور این استاندارد را پذیرفته ­اند و حدود 90 كشور از این كشورها، كاملا استاندارد خود را به استاندارد بین المللی تغییر داده ­اند.

خلاصه

پس باید این موضوع را نادیده نگیریم كه این استاندارد در سال­ های آتی مورد استفاده تمامی سرمایه ­گذاران می ­باشد و هر سرمایه­ گذار برای سرمایه ­گذاری در هر كشوری، توقع دریافت صورت­ های مالی را با استفاده از این استاندارد دارد. پس می­ توان برنامه تغییر به سمت استاندارد بین المللی حسابداری را به گونه ­ای انجام داد كه در طی یك دوره زمانی، استانداردهای حسابداری به سمت استانداردهای بین المللی تغییر یابند. كشورهای عضو اتحادیه اروپا این تغییر را در سال 2002 شروع و در سال 2005 به اتمام رسانده­ اند. و ایالات متحده این اقدام را در سال 2008 شروع و این تغییر را تا سال 2014 ادامه دادند. ما این را میدانیم كه دنیا یك زبان بین­المللی به صورت كلی ندارد اما این را هم می­ دانیم كه امروزه تعداد بسیار زیادی از مردم می­توانند به زبان انگلیسی صحبت كنند. این واقعیت حاكی از آن است كه همگی به یك زبان برای ارتباطات نیازمندیم و امروزه این زبان در الفبای سرمایه ­گذاری استانداردهای بین المللی حسابداری می­باشد. به طور كلی، استفاده از یك زبان بین­ المللی برای سرمایه ­گذاران بسیار ساده ­تر و مقرون به صرفه ­تر می­باشد. این موضوع برای كشور ما می ­تواند گامی بزرگ برای ورود سرمایه­ گذاران خارجی باشد.