به نام ایزد یكتا
تفاوت بین تیوب و لوله
تعریف لوله : لوله ظرفی است تو خالی با مقطع دایره ای كه دارای قطر ،ضخامت و طول مشخص است كه برای جابجایی و انتقال سیالات بكار میرود و ازجنسهای مختلفی مانند :فولادی ،بتنی، فایبر گلاس و ….. تشكیل شده است.
لوله ها از نظر ساخت به دو دسته ،لوله بدون درز (Seamless) و لوله های درز دار(Welded) تقسیم بندی میشوند.
نمونه لوله های رایج در صنعت عبارتند از :
ASTM A53 Specification for pipe, steel, black and hot-dipped, zinc coated, welded and seamless
ASTM A106 Specification for seamless carbon steel pipe for high-temperature service
ASTM A333 Specification for seamless and welded for low-temperature service
*لوله های بدون درز (Seamless Pipe)
این لوله ها از شمش های با مقطع تو پر و دایره ای و با نیروی حرارت و كشش توسط غلطك ،تولید میگردند. لوله های بدون درز معمولا تا قطر 16 اینچ ساخته میشوند.
*لوله های درز دار (Welded Pipe)
جهت ساخت اینگونه از لوله ها از ورقهای فولادی و با استفاده از جوشكاری ساخته میشوند.لوله های درز دار معمولا به دو روش جوشكاری زیر پودری (SAW) و جوشكاری مقاومت الكتریكی (ERW) تولید می گردند لوله های درز دار از نظر درز به دو دسته تقسیم میشوند كه عبارتند از :
1-لوله های درز مستقیم Straight seam pipe
2-لوله های درز مارپیچ Spiral seam pipe
مشخصات ابعادی لوله ها
قطر اسمی لوله NPS Nominal Pipe Size
قطر داخلی لوله ID Inside Diameter
قطر خارجی لوله OD Outside Diameter
كلاسه ضخامات لوله SCH Schedule
ضخامت t Wall Thickness
طول لوله length
آرایش سر لوله End preparation
مفاهیم NPS ، OD ، ID برای لوله ها
لوله ها دارای OD مشخص می باشند، هر چند كه ضخامت آنها متفاوت باشد. یك لوله با قطر اسمی ثابت برای ضخامتهای متفاوت، قطر خارجی آن یكسان است.به عنوان مثال قطر خارجی (OD)لوله سایز 8 اینچ با Sch60 ، Sch40 ،و….. یكسان میباشدو برابر 8.625 اینچ است.
تا سایز NPS≤12” قطر اسمی با قطر خارجی یكسان نیست و مقدار قطر خارجی بزرگتر از قطر اسمی است برای مثال لوله با قطر اسمی 10اینچ قطر خارجی آن 10.750اینچ می باشد.
از سایز 14 اینچ به بالا قطر اسمی لوله با قطر خارجی آن برابر می شود.
كلاسه ضخامت لوله(Schedule No)
كلاسه ضخامت لوله به منظور سهولت در تجارت لوله بكار می رود.مثلا بجای اینكه بگوییم لوله سایز 10 اینچ با ضخامت 9.27 میلیمتر ، لوله سایز 10 اینچ با Sch40
فرمول تقریبی محاسبه Sch. لوله
Sch.= (3+ID)/T كه در آن ID=Inside diameter و T=Thickness است.
نكته : بمنظور سهولت در كاربری تجارت كلاسه های رایج ضخامت به نامهای ذیل عنوان می شوند.
STD = Standard XS = Extra Standard XXS = Double Extra Standard
به لوله ها با ضخامت بالا مانند XXS ، Sch160 ،Sch140 ،Sch120 لوله های HEAVY WALL نیز میگویند.
تعریف تیوب
تیوبها معمولا برای كاربردهای انتقال حرارت و فشارهای بالاو دمای بالا مورد استفاده قرار میگیرند . نسبت به خزش مقاوم بوده و از آنها در بویلرها ،كوره های نفتی و مبدلهای حرارتی استفاده میگردند.
تیوبها دارای طول مشخص نمیباشند . ضخامت تیوبها در سرتاسر انها یكسان است درحالیكه این ضخامت در لوله دارای مقدار تلرانس مجاز است. نمونه های رایج تیوب در صنعت عبارتند از :
ASTM A178 Specification for Electric-Resistance Carbon Steel and Carbon-Manganese Steel Boiler and Superheater Tube
ASTM A179 Specification for Seamless Cold-Drawn Low-Carbon Steel Heat-Exchanger and Condenser Tubes
ASTM A192 Specification for Seamless Carbon Steel Boiler Tubes for High-Pressure Service
ASTM A209 Specification for Seamless Carbon-Molybdenum Alloy-Steel Boiler and Superheater Tubes
مشخصات فنی تیوبها
*قطر اسمی تیوبها با قطر خارجی آنها برابر است.
*كلاسه ضخامت تیوبها با BWG=Birmingham Wire Gauge مشخص میگردد.
*با افزایش BWG ،ضخامت تیوب كاهش میابد.
با سپاس فراوان – یوسف امامی
لطفا در مورد این مطلب نظر دهید