هزینه های قابل‌قبول مالیاتی : دانستنی‌های مالیاتی و هرآنچه باید در خصوص بدانیم
با كمی تأمل و بررسی به پیرامون خود ملاحظه می‌كنیم كه حتی كوچك‌ترین بنگاههای اقتصادی نیز برای تحصیل درآمد، نیازمند صرف هزینه می‌باشند. به دیگر سخن پرداخت هزینه برای كلیه فعالیت‌های اقتصادی امری اجتناب ناپذیر بوده و در این میان فعالان اقتصادی كه خواهان سودهای سرشار و فراوان هستند، می‌بایست هزینه‌های گزافی را نیز متحمل شوند.
اما از آنجائیكه بین درآمدها و هزینه‌های بنگاههای اقتصادی رابطه معكوسی وجود داشته، بدین معنی كه هر چه هزینه‌ها فزونی گیرد، به همان میزان از درآمدها كاسته می‌گردد. بر همین اساس تعدادی از فعالان اقتصادی می‌كوشند بمنظور كاهش مالیات‌های خویش هزینه‌های خود را بیش از واقع در دفاتر و اسناد و مدارك نشان دهند.
برای دریافت اطلاعات پیرامون واردات کالا و ترخیص کالا کلیک کنید.
معمولاً ماموران مالیاتی نیز با آگاهی از این موضوع در رسیدگی‌های خود، بیشتر توجه خویش را به مواردی معطوف می‌دارند كه تأثیر كاهنده بر درآمدهای مودیان داشته، بطوری‌كه قدر مسلم سهم اصلی و عمده این عوامل كاهشی مربوط به هزینه‌های مودیان می‌شود.
از این‌رو ماموران رسیدگی كننده برای جبران این مسئله، كل یا بخشی از هزینه‌های مودیان كه غیر واقعی بوده، برگشت داده، تا از این طریق به تشخیص درآمد مشمول مالیات و تعیین دقیق مالیات آنان دسترسی پیدا نمایند.
به همین منظور قانون‌گذار برای حل و فصل این موضوع و نیز آگاهی مودیان از هزینه‌های مورد قبول سازمان امور مالیاتی، فصل دوم از باب چهارم قانون مالیاتها را به هزینه‌های قابل‌قبول اختصاص داده است. لذا بمنظور آشنایی هر چه بیشتر فعالان اقتصادی در این بخش از دانستنی‌های مالیاتی ابتدا به تعریف هزینه‌های قابل‌قبول پرداخته و سپس شرایط هزینه‌های مذكور مورد امعان نظر قرار می‌گیرد.
تعریف هزینه‌های قابل‌قبول
هزینه‌های قابل‌قبول، هزینه‌هایی است كه در حدود متعارف متكی به مدارك بوده و منحصراً مربوط به تحصیل درآمد موسسه در دوره مالی مربوط با رعایت حدنصاب‌های مقرر باشد. گفتنی است در مواردی كه هزینه‌ای در قانون مالیات ها پیش بینی نشده یا بیش از نصاب‌های مقرر بوده، ولی پرداخت آن به موجب قانون یا مصوبه هیات وزیران صورت گرفته باشد قابل‌قبول خواهد بود.
ضمناً هزینه‌های مربوط به درآمدهایی كه به موجب قانون مالیات‌های مستقیم از پرداخت مالیات معاف یا مشمول مالیات با نرخ صفر بوده یا با نرخ مقطوع محاسبه می‌شود، به عنوان هزینه‌های قابل‌قبول مالیاتی شناخته نمی‌شوند.
لازم به ذكر است پذیرش هزینه‌های پرداختی قابل‌قبول مالیاتی موضوع قانون مالیاتها كه به شیوه تهاتری انجام نشود از مبلغ پنجاه میلیون (50.000.000) ریال به بالا منوط به پرداخت یا تسویه وجه آن از طریق سامانه (سیستم) بانكی خواهد بود. (ماده 147 و تبصره‌های آن)
بیشتر بدانید : مالیات 4 درصدی و انتقادات از آن
شرایط هزینه‌های قابل‌قبول
به منظور آشنایی و آگاهی هر چه بیشتر مودیان با هزینه‌های قابل‌قبول در ذیل به مهمترین شرایط در نظر گرفته شده برای هزینه‌های مذكور اشاره می‌شود.
1- قیمت خرید كالای فروخته شده و یا قیمت خرید مواد مصرفی در كالا و خدمات فروخته شده
2- هزینه‌های استخدامی متناسب با خدمت كاركنان براساس مقررات استخدامی مؤسسه به شرح زیر:
الف – حقوق یا مزد اصلی و مزایای مستمر اعم از نقدی یا غیر نقدی (مزایای غیر نقدی به قیمت تمام شده برای كارفرما).
ب – مزایای غیر مستمر اعم از نقدی و غیر نقدی از قبیل خواربار، بهره وری، پاداش، عیدی، اضافه كار، هزینه سفر و فوق‌العاده مسافرت
ج – هزینه‌های بهداشتی و درمانی و وجوه پرداختی بابت بیمه‌های بهداشتی و عمر و حوادث ناشی ازكار كاركنان.
د – حقوق بازنشستگی، وظیفه، پایان خدمت طبق مقررات استخدامی مؤسسه و خسارت اخراج و بازخرید طبق قوانین موضوعه مازاد بر مانده
حساب ذخیره مربوط.
هـ – وجوه پرداختی به سازمان تأمین اجتماعی طبق مقررات مربوط و همچنین تا میزان سه درصد (3%) حقوق پرداختی سالانه بابت پس انداز كاركنان
و– معادل یك ماه آخرین حقوق و دستمزد و همچنین ما به التفاوت تعدیل حقوق سنوات قبل كه به منظور تأمین حقوق بازنشستگی و وظیفه و مزایای پایان خدمت، خسارت اخراج و بازخرید كاركنان مؤسسه ذخیره می‌شود.
ز- پرداختی به بازنشستگان موسسه حداكثر تا سقف یك دوازدهم معافیت موضوع ماده (84) قانون مالیات‌های مستقیم
3 – كرایه محل مؤسسه در صورتی كه اجاری باشد مال الاجاره پرداختی طبق سند رسمی و در غیر اینصورت در حدود متعارف.
4 – اجاره بهای ماشین آلات و ادوات مربوط به مؤسسه در صورتی كه اجاری باشد.
5 – مخارج سوخت، برق، روشنائی، آب و مخابرات و ارتباطات.
6 – وجوه پرداختی بابت انواع بیمه مربوط به عملیات و دارایی مؤسسه.
7 – حق الامتیاز پرداختی و همچنین حقوق وعوارض و مالیات‌هایی كه به سبب فعالیت مؤسسه به شهرداری‌ها و وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به آن‌ها پرداخت می‌شود (به استثنای مالیات بر درآمد و ملحقات آن و سایر مالیات‌هایی كه مؤسسه به موجب مقررات قانون مالیاتها ملزم به كسر از دیگران و پرداخت آن می‌باشد و همچنین جرایمی كه به دولت و شهرداری‌ها پرداخت می‌گردد.)
8 – هزینه‌های تحقیقاتی، آزمایشی و آموزشی، خرید كتاب و نشریات و لوح‌های فشرده، هزینه‌های بازاریابی، تبلیغات و نمایشگاهی مربوط به فعالیت موسسه.
9 – هزینه‌های مربوط به جبران خسارت وارده مربوط به فعالیت ودارایی مؤسسه مشروط براینكه:
اولاً – وجود خسارت محقق باشد.
ثانیاً – موضوع و میزان آن مشخص باشد.
ثالثاً – طبق مقررات قانون یا قراردادهای موجود جبران آن به عهده دیگری نبوده یا در هر صورت از طریق دیگر جبران نشده باشد.
10 – هزینه‌های فرهنگی، ورزشی و رفاهی كارگران پرداختی به وزارت كار و امور اجتماعی حداكثر معادل
هزینه های قابل‌قبول مالیاتی
ده هزار (10.000) ریال به ازای هر كارگر.
11- ذخیره مطالباتی كه وصول آن مشكوك باشد مشروط بر اینكه:
اولاً – مربوط به فعالیت مؤسسه باشد.
ثانیاً – احتمال غالب برای لاوصول ماندن آن موجود باشد.
ثالثاً – در دفاتر مؤسسه به حساب مخصوص منظور شده باشد تا زمانی كه طلب وصول گردد یا لاوصول بودن آن محقق شود.
12 – زیان اشخاص حقیقی یا حقوقی كه ازطریق رسیدگی به دفاتر آن‌ها و با توجه به مقررات احراز گردد، از درآمد سال یا سالهای بعد استهلاك پذیر است.
13 – هزینه‌های جزئی مربوط به محل مؤسسه كه عرفاً به عهده مستأجر است درصورتیكه اجاری باشد.
14 – هزینه‌های مربوط به حفظ و نگهداری محل مؤسسه درصورتیكه ملكی باشد.
15 – مخارج حمل و نقل.
16 – هزینه‌های ایاب و ذهاب، پذیرائی و انبارداری.
17 – حق الزحمه های پرداختی متناسب با كار انجام شده از قبیل حق العمل- دلالی- حق الوكاله- حق المشاوره- حق حضور- هزینه حسابرسی وخدمات مالی و اداری و بازرسی، هزینه نرم افزاری، طراحی و استقرار سیستم‌های مورد نیاز مؤسسه، سایر هزینه‌های كارشناسی در ارتباط با فعالیت مؤسسه و حق الزحمه بازرس قانونی.
18 – سود، كارمزد و جریمه‌هایی كه برای انجام عملیات مؤسسه به بانك‌ها، صندوق تعاون، صندوق‌های حمایت از توسعه بخش كشاورزی و همچنین مؤسسات اعتباری غیربانكی مجاز و شركتهای واسپاری (لیزینگ) دارای مجوز از بانك مركزی پرداخت شده یا تخصیص یافته باشد. 19 – بهای ملزومات اداری و لوازمی كه معمولاً ظرف یك سال از بین می‌روند.
20 – مخارج تعمیر و نگاهداری ماشین آلات و لوازم كار و تعویض قطعات یدكی كه به عنوان تعمیر اساسی تلقی نگردد.
21 – هزینه‌های اكتشاف معادن كه منجر به بهره برداری نشده باشد.
22 – هزینه‌های مربوط به حق عضویت و حق اشتراك پرداختی مربوط به فعالیت مؤسسه.
23 – مطالبات لاوصول به شرط اثبات آن از طرف مؤدی مازاد برمانده حساب ذخیره مطالبات مشكوك الوصول.
24 – زیان حاصل از تسعیر ارز براساس اصول متداول حسابداری مشروط براتخاذ یك روش یكنواخت طی سالهای مختلف از طرف مؤدی.
25 – ضایعات متعارف تولید.
26 – ذخیره مربوط به هزینه‌های پرداختنی قابل‌قبول كه به سال مورد رسیدگی ارتباط دارد.
27 – هزینه‌های قابل‌قبول مربوط به سالهای قبل كه پرداخت یا تخصیص آن درسال مالیاتی مورد رسیدگی تحقق می‌یابد.
28 – هزینه خرید كتاب و سایر كالاهای فرهنگی – هنری برای كاركنان و افراد تحت تكفل آن‌ها تا میزان حداكثر 5 درصد (5%) معافیت مالیاتی موضوع ماده (84) قانون مالیات‌های مستقیم به ازای هر نفر.
29 – ذخیره مربوط به خدمات پس از فروش (گارانتی) اشخاص حقوقی
شایان ذكر است كه هزینه‌های دیگری كه مربوط به تحصیل درآمد مؤسسه تشخیص داده می‌شود و در این ماده پیش بینی نشده است به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی كشور و تصویب وزیر امور اقتصادی و دارائی جز هزینه‌های قابل‌قبول پذیرفته می‌شود.
همچنین مدیران و صاحبان سرمایه اشخاص حقوقی درصورتیكه دارای شغل موظف در مؤسسات مذكور باشند جزء كاركنان مؤسسه محسوب خواهند شد ولی در مؤسساتی كه غیر اشخاص حقوقی باشند حقوق و مزایای صاحب مؤسسه و اولاد تحت تكفل و همسر نامبرده به‌استثنای هزینه سفر و فوق‌العاده مسافرت مربوط به شغل كه مشمول مقررات جزء (ب) بند (2) این ماده خواهد بود جزء هزینه‌های قابل‌قبول منظور نخواهد شد.
لطفا در مورد این مطلب نظر دهید