معیارهای ارزش گذاری كالاهای وارداتی

معیارهای ارزش گذاری كالاهای وارداتی ؛ كشورها به طور روزافزون به اجرای روشهای تعیین ارزش كالابرای دریافت حقوق گمركی متمایل می شوند. مضاف بر اینكه در مورد كالاهایی كه اختلاف اندك قیمت تمام شده عامل مؤثری از لحاظ رقابت در بازارهای جهانی است تعیین هرچه دقیق تر ارزش آن از اهمیت زیادی برخوردار است.به رغم محاسن ذكر شده برای وصول حقوق گمركی از روی ارزش و طبق ضوابط معین، اجرای این ضوابط به ویژه در كشورهای در حال توسعه از جمله ایران خالی از اشكال نیست. زیرا در اینگونه كشورها به دلایل خاص اقتصادی میزان حقوق گمركی (مأخذ حقوق و عوارض) بالاتر از كشورهای توسعه یافته و صنعتی است و بالا بودن مأخذ حقوق سبب می شود واردكنندگان به منظور فرار از پرداخت حقوق دولت، ارزش كالاهای وارداتی خود را كمتر از آنچه هست اظهار كنند. مفهوم ارزش از نظر تعریف بروكسلدر مورد ارزش، هر بازرگان مفهوم خاص خود را دارد. خریدار، ارزش كالای خریداری شده را با توجه به كالاهای عرضه شده مشابه مقایسه می كند و فروشنده كالای تولید شده را با در نظرگرفتن قیمت تمام شده ارزش گذاری می كند.

دو مفهوم ضمن اینكه مختلفند.مكمل هم نیز هستند به این معنی كه خریدار همواره سعی می كند كمترین قیمت ممكن را بپردازد و فروشنده همواره سعی دارد بالاترین مبلغ را دریافت كند. قیمت كالا نتیجه توافق بین این دو نظر سودجویانه است.قیمت ممكن است در اثر روابطی به غیر از روابط خرید و فروش مابین خریدار و فروشنده تعیین شده باشد. این روابط از نظر گمرك بلااثر است. به عبارت دیگر به منظور تأمین عدالت اجتماعی، گمرك باید بدون توجه به وابستگی های خصوصی بین خریدار و فروشنده ارزش واقعی كالا را كسب و حقوق گمركی را به شكل صحیح دریافت كند. این مفهوم ممكن است عملی یا نظری باشد.مفهوم عملی قیمت فروش كالای مورد ارزیابی: چنانچه قیمت، متأثر از روابط خصوصی بین فروشنده و خریدار باشد كالای مثل و مشابهی را باید در نظر گرفت كه بدون تأثیرپذیری از این روابط به فروش رسیده است.مفهوم نظری :  قیمت كالایی كه در شرایط معین (صرف نظر از تابعیت خریدار از فروشنده)  به فروش می رسد یا فروخته می شود.استفاده از مفهوم عملی ارزش به وسیله ادارات گمرك مسبوق به سابقه است.

در بعضی از كشورها به مفهوم عملی ارزش به ساده ترین شكل كه همان فاكتورهای ارائه شده است عمل می كردند، ولی به علت پیشرفت تكنیك و به وجود آمدن مؤسسات بازرگانی و تولیدی بزرگ بین المللی، بین فروشندگان خارجی و واردكنندگان همبستگی هایی به وجود آمد و این همبستگی ها سبب شد كه گمركات اغلب كشورها قیمتهای مندرج در فاكتورها را نپذیرند و به جای قیمت مندرج در فاكتور، قیمت كالای مشابه را مدنظر و محاسبه قرار دهند. ولی عبارت (كالای مشابه) و اجرای ضابطه فوق نیز خالی از اشكال نیست زیرا امكان دارد در محاسبات مربوط به كالای مشابه اشتباه رخ دهد وارزش اعلامی ارتباطی با ارزش واقعیكالای مورد اختلاف نداشته ویا كالای مشابهی وجود نداشته و به بازار نیامده باشد.

برای دریافت اطلاعات پیرامون واردات کالا و ترخیص کالا کلیک کنید.

بنابراین برای تعریف ارزش كالا درگمرك براساس مفهوم عملی باید اقدامات دیگری انجام داد.یكی از این اقدامات محاسبه قیمت تمام شده كالاست كه آن هم مشكل تازه ای را ببار خواهد آورد. منشأ تمام این اشكا?ت در مفهوم عملی ارزش (كالای فروخته شده) در زمان مربوط است اعم از اینكه این موضوع مربوط به كالای مورد ارزیابی یا كالای مشابه باشد. تعیین ارزش كالا می كند كه قیمت واقعی آن كالامورد بررسی و مداقه قرار گیرد در غیر این صورت تعیین ارزشكالا در گمرك ممكن نخواهد بود.برای پرهیز از تمام این اشكالات باید به اطلاعات صحیح در مورد قیمت كالا، مواد اولیه، نوع تولید و غیره دست یافت كه این اطلاعات فقط در كشور صادركننده كالا وجود دارد.آگاهی از این اطلاعات برای گمركات و واردكنندگان خالی از اشكال نیست، از مهم ترین آنها استقامت صادركنندگان خارجی در ابراز قیمتهای واقعی و پرده برداری از اسرار خود است.

بنابراین تعیین ارزش نیازمند تخصص بالاست. به همین دلیل كارشناسان ارزش باید علاوه بر اطلاعات

گمركی، دارای اطلاعات فنی،  قطعه شناسی،  شناخت ماهیت و اجزای تشكیل دهنده كالا هم باشند.

به استناد ماده 10 قانون امور گمركی، ارزش كالای ورودی درگمرك در همه موارد با توجه به بهای سیف(خرید كالا در مبدأ + بیمه + حمل ونقل)، هزینه های مربوط به افتتاح اعتبار یاواریز برات، حق استفاده از امتیاز نقشه، مدل، علامت بازرگانی و سایر حقوق مشابه مربوط به كالا و سایر هزینه های متعلقه به كالا تا ورود به اولین دفتر گمركی، از روی سیاهه خریدیا سایر اسناد تسلیمی از سوی صاحب كالا و براساس نرخ ارز و برابری های اعلام شده از طرف بانك مركزی ایران در روز تسلیم اظهارنامه تعیین خواهد شد.ماده 11 در مورد كالایی كه بدون سیاهه خرید به گمرك اظهار شود و یا ارزش مندرج در سیاهه خرید با نظر گمرك نامتناسب باشد توضیح می دهد در ضمن مواردی كه گمرك باید ارزش كالا را براساس ارزش كالای صادراتی مثل یا مشابه در كشور مبدأ همزمان با تاریخ خرید یا براساس فهرست قیمت های فروش همان كالا در كشور مبدأ منهای تخفیف یا جوایز صادراتی عادله تعیین كند.

معیارهای ارزش گذاری كالاهای وارداتی – قانون امور گمركی در ماده 10 به تعریف ارزش پرداخته و در ماده 11 نحوه تعیین ارزشكالا را مشخص می كند. كه این امر در ماده 121 آئین نامه قانون امور گمركی به صراحت دیده می شود.

ماده 121 نیز می گوید : هرگاه از طرف اظهاركننده، سیاهه خرید به گمرك تسلیم نشود و یا ارزش مندرج در سیاهه خرید قابل قبول تشخیص نگردد ضوابط و نحوه تعیین ارزش موضوعماده 11 به شرح زیر خواهد بود.

m 1در صورتی كه كالا مثل یا مشابهی با ارزش قابل قبول سابقه ترخیص داشته باشد ارزشكالا در مقایسه با ارزش كالای صادراتی مثل یا مشابه به شرط اینكه از همان كشور و همزمان با تاریخ خرید كالای مورد اختلاف  خریداری شده باشد تعیین می شود.تبصره :  منظور از (همزمانی) زمانی است كه در آن مدت بهای فروش كالا در كشور مبدأ ثابت بوده است.

تبصره: تشخیص نامتناسب بودن ارزش از طرف گمرك در هر مورد باید مبتنی بر دلیل موجه یا مستند به اسناد قابل قبول باشد.m در مواردی كه ارزش براساس فهرست یا قیمت های صادراتی و یا از روی فهرست كشور مبدأ منهای تخفیف یا جوایز صادراتی عادله تعیین می شود فهرستمورد استناد باید  مستقیما از طرف سازندگان كالا صادر و جنبه عمومی داشته و همچنین صحت مندرجات آن به وسیله مقامات صلاحیت دار كشور مبدأ  گواهی و از طرف مأموران كنسولی دولت جمهوری اسلامیایران یا دفتر اسناد رسمی محل، تصدیق امضاء شده باشد.3 –  در مواردی كه ارزش عمده فروشی كالای وارداتی در ایران  تعیین ارزش قرار می گیرد. ارزش عمده ً فروشی عبارت از قیمتی است كه توسط خریدار مستقیما به واردكننده كالا پرداخت می شود و چنانچه بهای عمده فروشی در دسترس نباشد قیمت خرده فروشی در بازار منهای 20% مبنای تعیین ارزش عمده فروشی داخلی خواهد بود.درقانون امور گمركی نیز همانند ارزش بروكسل به كشور سازنده mهمزمانی خرید mنوع خرید  و غیره اشاره شده است.

با توجه به موارد فوق می توان نتیجه گرفت برای تعیین ارزش یك كالا باید به كشور سازنده كالا مقدار خرید،  زمان خرید و نوع و مواد مصرفی دركالا توجه كرد بطور مثال:  كالاهایی كه در كشورهای اروپایی تولید می شوند، با توجه به بالا بودن دستمزد و فناوری تولید دارای ارزش بالاتری نسبت به همان نوع كالا با همان مارك و مشخصات دركشورهای آسیایی با نرخ دستمزد پایین فناوری كمتر هستند.

برای تعیین راهكارها باید به دو مقوله مهم نیروی انسانی و تجهیزات توجه كرد. نیروی انسانی : با توجه به نقش تعیین ارزشكالا در میزان دریافت حقوق گمركی، باید آموزش و سنجش كارشناسان و ارزیابان گمركی در زمینه تعیین دقیق ارزش گذاری كالاهای وارداتی مورد توجه قرار گیرد. آموزش ها باید به گونه ای باشد كه این افراد با نحوه ساخت، عملكرد، نوع جنس، مواد اولیه، كشور سازنده، نحوه بافت و دوخت محصولات پوشاك آشنایی كامل داشته باشند. همچنین با بازدید ازكارخانجات تولیدی داخلی و یا خارجی می توان از نزدیك با ساخت و تولید محصولات آنها آشنا شد.تجهیزات فنی :  با توجه به پیشرفتهای علوم مختلف می توان با استفاده از این ابزارها یك سیستم ارزش كارآمد گمركی در كشور ایجاد كرد. ارزش ها را می توان از اینترنت استخراج و به صورت  0OMJOFدر اختیار گمركات كشور قرار داد یا همانگونه كه سازمان توسعه تجارت اقدام به تولید و توزیع لوح فشرده ارزش كالاهای صادراتی كرده برای كلیه كالاهای وارداتی لوح فشرده تولید و تا حد امكان مارك، مدل، نوع، تعداد وزن و دیگر مشخصات اصلی كالا را در موقع ارزیابیوارد سیستم كرد تا در صورت استفاده مجدد بتوان با تعداد فاكتور بیشتری به بازیابی ارزش پرداخت.در خاتمه به طرحی كه توسط كارشناسان ارزش این گمرك مورد بررسی قرار گرفته اشاره می شود.این طرح با مشاركت گمرك جمهوریاسلامی ایران mستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز، وزارت بازرگانی، ستاد مبارزه با گرانفروشی و اصناف كشور قابل اجرا خواهد بود. در این طرح، ارزش واحد كالا كه توسط صاحب كالا اظهار و ترخیص شود در برگ سبز به صورت واضح و آشكار درج شده و با توجه به مأخذ حقوق ورودی ارزش عمده فروشی و ارزش خرده فروشی حدود ارزش كا? در داخل كشور محاسبه و در برگ سبز درج شود تا در صورت فروش به قیمت بالاتر از قیمت درج شده در روی برگ سبز توسط سازمان ها و ارگان های بازرسی كننده با متخلف برخورد شود.