مقدمه آشنایی با Piping
مقدمه آشنایی با Piping ؛ لوله كشی در زمینه های مختلف صنعتی كاربرد دارد مثلا در كارخانه هایی كه برای تامین و راه اندازی یك فرایند شیمیایی خاص مثل تصفیه خانه ها، پالا یشگاه و… می با شند.
استانداردهای مرتبط ،برای واحد های پالایشگاهی و پتروشیمی عبارتند از:
1-Process Piping ANSI B31.3
2-Power Piping ANSI B31.1
لوله كشی فرایندی جهت انتقال سیالات بین واحدهای ذخیره و واحدهای فرایندی و دیگر واحدها استفاده می شود.
لوله كشی سرویس، جهت انتقال بخار، هوا، آب و غیره جهت فراهم آوردن امكانات جهت انجام فرایند به نحو مطلوب
استفاده میشود. به لوله كشی سرویس ذكر شده اصطلاحا ، Utility piping میگویند.
برای دریافت اطلاعات پیرامون واردات کالا و ترخیص کالا کلیک کنید.
هنگامیكه یك كارفرما تصمیم به ساخت یك Plant جدید، یا توسعه یك Plant موجود را میگیرد، اقدام به استخدام یك شركت مهندسی طراحی ،جهت كارهای طراحی و ساخت نموده، یا در صورتیكه بخش مهند سی شركت مزبور بزرگ با شد خود اقدام به طراحی و كنترل پروژه می كند و جهت اجرای كار از یك یا چند پیمانكار استفاده می كند. طراحی و ساخت یك Plant صنعتی مسئولیت پیچیده ای است كه معمولا توسط شركتهای متخصص به صورت مشاور صورت میگیرد.
لوله ها از اصلی ترین قسمت ها و اجزا میباشند كه باعث پیوند بین دستگاهها و ایجاد مسیر میشوند. لوله ها معمولا توسط “ سایز نامی لوله یا NPS و ضخامت جداره برحسب Schedule No. میباشد.
لازم به ذكر است در مقاله تعاریف لوله و تیوب به طور كامل این بخش شرح داده شده است.
انتخاب نوع و جنس لوله بستگی به شرایط قرار گیری در آن سرویس ازجمله (نوع فرآیند،كلاس كاری،درجه حرارت و فشار) را خواهد بود.
متریال سلكشن (Material Selection)یكی از مهمترین وظائف مهندس فرآیند میباشد.
نحوه انتخاب جنس لوله بر حسب سرویس مورد نظر نیز در استاندارد ANSI به صورت جدولی ذكر گردیده است (جدول ذیل).
لوله ها معمولا در طول 6 یا 12 متر تولید میگردند. اگر انتهای طول این لوله صاف باشد آنرا Plain End or PE گویند.اگر پخ در انتهای آن اجرا شده باشد (برای جوشكاری)به آن Bevel End or BE گویند و در صورتیكه رزوه اجرا شده باشد به آن Threaded & Coupled or T&C گویند.
روشهای اتصال كه برای اغلب لوله های كربن استیل و استینلس استیل بكار میرود عبارتند از:
1-Butt Welded (جوش لب به لب)
2-Socket welded(جوش ساكتی)
3-Screwed(پیچی)
4-Bolted Flange (فلنج پیچی)
5-Bolted Quick Coupling(كوپلینگ پیچ دار)
اتصالات Butt Welded برای سایز های بزرگتر از 2 اینچ بكار میرود. این روش برای لوله های قطور از نظر اقتصادی بسیار حائز اهمیت است.
اتصال Socket Weld معمولا برای سایزهای كوچكتر از 2 اینچ بكار میروند. این روش در این سایزها آب بندی آنها را تضمین میكند. این یك فاكتور با ارزش به هنگام انتقال سیالات مشتعل شونده، سمی یا رادیواكتیو میباشد.
اتصالات فلنجی پیچ دار جهت اتصال به مخازن و تجهیزات فلنج دار، شیرآلات و خطوط فرایندی كه نیاز به تمیز شدن متناوب دارند، بكار میروند.
اتصالات از اجزاء مهم Piping بوده كه به بطور كامل آنها را بررسی و شرح خواهیم داد.ضمنا Fittings برای تغییر مسیر فرآیند،تغییر قطر لوله،انشعاب از لوله اصلی و ….. استفاده می شوند.
1-Elbow (زانو)
زانوها جهت تغییر مسیر لوله بكار میروند .حالت استانداردی معمول آنها در دو زاویه 45 و 90 و 180 درجه است.اگر OD=R باشد ،آنرا Short Reduce Elbow یا S.R.E گویند و اگر R=1.5*OD باشد به آن Long Reduce Elbow و یا L.R.E گویند.
2-TEE (سه راهی)
سه راهی ها وسایلی هستند كه برای انشعاب گیری و در بعضی موارد جهت تغییر مسیر سیال در لوله ها بكار میروند. این سه راهی ها دارای دو قسمت اصلی اند: 1- Header و 2-Branch
چها نوع TEE (سه راهی) وجود دارد:
1-Equal Tee در این نوع سه راهی هر سه سر یك سایز را دارا میباشند.
مقدمه آشنایی با Piping
2-Reducing Tee ،در این نوع سه راهی قطر انشعاب از قطر اصلی كوچكتر است. نكته ا صلی در مورد این سه راهی های كاهنده این ا ست كه معمولا قطر ان شعاب نمی تواند كمتر از نصف قطر لوله اصلی باشد. مانند Tee6*4 .
بیشتر بدانید :
3-Equal Lateral Tee این نوع سه راهی همانند ایتم شماره 1 بوده با این تفاوت كه زاویه بین انشعاب و اصلی دیگر 90 درجه نمیباشد. این نوع سه راهی ها در واقع امكان انشعاب گیری با زوایای دلخواه را در جاهائیكه مقاومت كم در برابر جریان اهمیت دارد، ایجاد میكند.
4-Reduce Lateral Tee ،این نوع سه راهی همانند آیتم 2 بوده با همان تفاوت زاویه ای فیمابین انشعاب و قطر اصلی كه 90 درجه نمیباشد.
استاندارد مرتبط با سه راهی ها (Tee) میتوان یافت ANSI/ASME B16.11 میباشد.
مقدمه آشنایی با Piping
3-Cross(چهار راهی)
چهارراهی ها وسایلی برای انشعاب دادن میباشند.چهارراهی ها هم به صورت Equal و هم به صورت Reduce میسازند. موارد عمومی كاربردشان جاهایی است كه با كمبود فضا و جا روبرو هستیم، میباشد.
4-Reducer (كاهنده)
وسایلی هستند كه جهت اتصال دو لوله با قطرهای مختلف بكار می روند. اگر قرار باشد یك لوله با قطر بزرگ را به یك لوله با قطر كوچك اتصال دهیم به آن Reducer گویند. واگر بخواهیم یك لوله كوچك را به یك لوله بزرگ اتصال دهیم به آن Expander میگوییم.
Reducers خود به دو دسته تقسیم بندی میگردند كه عبارتند از :
1-Concentric Reducer (كاهنده هم مركز) : كه محور ورودی و خروجی یكی میباشد و در واقع Reducer از دو طرف به یك اندازه كاهش قطر میابد. برای مثال در Safety Valves بیشتر از این نوع كاهنده ها استفاده میشود.
مقدمه آشنایی با Piping
2-Eccentric Reducer (كاهنده غیر مركز) : كه محور ورودی وخروجی یكی نمیبا شد و در واقع Reducer از یكطرف شروع به كاهش قطر میكند.برای مثال در پمپها قبل از پمپ، در قسمت Suction در صورت استفاده از كاهنده ها از این نوع Reducer اسیتفاده میشود.
5-Swage Nipple :
برحسب نوع، این اتصال برای دو مورد كاربرد دارد. همانطور كه می دانیم اینها وسایلی هستند كه برای اتصال دو لوله با سایزهای مختلف در سایزهای 2 اینچ و كمتر بكار میروند.
6-Couplings ( كوپلینگها) :
از این و سایل معمولا برای اتصال لوله های كوچكتر از 2 اینچ استفاده میكنند.در واقع سیستم كاربری این اقلام در Socket Welds و Thread استفاده میشود و بسته به كاربرد آنها به دو صورت Half Coupling و Full Coupling بكار میروند.
استاندارد مورد استفاده برای این اقلام ANSI/ASME B 16.11 است.
7-Union
معمولا جهت نگهداری و اتصال استفاده میشود. این یك اتصال پیچی طراحی شده برای استفاده در سیستم های Socket Welded میباشد.
8-Bushing (بوشینگ) :
یك و سیله اتصال كاهنده ا ست كه جهت اتصال یك لوله كوچكتر به یك نازل یا اتصال پیچی
بزرگتر بكار میرود. كاربرد عمده آن در اتصالات ابزار دقیق است. با سوراخكاری و قلاویزكاری قطعات فرج شده می توان اتصالات كاهنده را به هر میزان كاهندگی تولید نمود. این ابزار در خطوط پر فشار بكار نمیروند. انواع آنها بر اساس شكلشان مانند Round و Hexagonal و …. تقسیم میشوند.
9- Olets(اولتها) :
و سایلی برای انشعاب گیری هستند. (انشعابات 90 درجه یا عمود بر لوله اصلی) .بطور كلی از Olets وقتی كه سایز (قطر) لوله انشعاب كمتر از نصف قطر لوله اصلی میباشد استفاده میگردد.
Olets كلا به چهار دسته Weldolet ، Sockolet ، Threadolet،Sweepolet تقسیم میشوند.
10-Latrolet :
اقلامی مانند Olets هستند ،با این تفاوت كه انشعاب تحت زاویه 45 درجه گرفته می شود.
11-Flange (فلنج) :
یكی از اجزاء مهم Piping هستند. از نظر جنس فلنج ها مانند لوله دارای یك متریال مشخص می با شند و آنها می توانند كربن ا ستیل, مونل و … با شند. فلنج ها میتوانند مانند لوله ها در حالت Butt Weld ، Socket weld ، Thread به لوله ها اتصال پیدا كنند.انواع آنها عبارتند از :
11-1-Welding Neck Flange : این فلنج ها برای مكانهایی با دمای زیاد،تنشهای برشی و فشاری با ارتعاش بالا مناسب میباشند.
11-2-Flange Slip-on :
این فلنجها مقاومت كمی نسبت به شوك و ارتعاش دارند.هم مركز كردن اینگونه فلنجها آسانتر از فلنجهای Welding Neck است.
11-3-Reducing Flange (فلنجهای كاهنده) :
این نوع فلنجها برای تغییر سایز مناسب میباشند.اما در حالتیكه انتقال سریع جریان باعث توربولانس ناخواسته گردد،مانند پمپها نباید مورد استفاده قرار گیرد..فلنجهای كاهنده در نوع غیر هم مركز نیز وجود دارد.
مقدمه آشنایی با Piping
11-4-Expander Flange (فلنجهای افزاینده) :
مشابه با فلنجهای Welding Neck بوده اما به یك لوله بزرگترمتصل میگردد.و لوله را به یك یا دو سایز بزرگترتبدل میكند.
11-5-Lab-Joint Flange: در صورتیكه از لوله های گران قیمت مانند S.S استفاده میشود،استفاده از این نوع فلنجها اقتصادی می باشد.زیرا میتوان فلنج را از جنس كربن ساخت و فقط قسمت Stub End را از جنس لوله تهیه و استفاده نماییم.
12-Cap (درپوش) :
برای مسدود كردن انتهای لوله بكار می رود.
لطفا در مورد این مطلب نظر دهید