اقدامات ویژه گمرك برای مبارزه با قاچاق كالا و ارز در دولت یازدهم
اقدامات ویژه گمرك برای مبارزه با قاچاق كالا و ارز در دولت یازدهم . تیر خلاص گمرك به قاچاقچیان گمرك ایران : از اجرایی شدن اقدامات ویژه در مبارزه با قاچاق كالا و ارز خبر داد و تاكید كرد: در تازه ترین اقدام با كنترل مكانیزه قبوض انبار صادره در گمرك شهید رجایی بندرعباس از طریق پنجره واحد تجارت فرامرزی تیر خلاص به قاچاقچیان زده شد.
با این اقدام از هرگونه جعل و سوءاستفاده از قبض انبارهای صادره پیشگیری و اطلاعات قبوض انبار میان گمرك و بندر به صورت الكترونیكی مبادله می شود.
گمرك جمهوری اسلامی ایران براساس تفاهمنامه مشترك تبادل اطلاعات با سازمان بنادر و دریانوردی از تاریخ 18 بهمن ماه سالجاری كنترل قبوض انبار صادره در گمرك شهید رجایی بندرعباس را از طریق پنجره واحد تجارت فرامرزی مكانیزه نمود. بر این اساس كلیه قبوض انبار به محض صدور توسط سازمان بنادر و دریانوردی به پنجره واحد تجارت فرامرزی ارسال شده و امكان استفاده مكرر از قبض انبار میسر نخواهد بود. در این راستا پس از تنظیم اسناد و اخذ كوتاژ، اطلاعات مربوطه برای سازمان بنادر ارسال و لذا هیچگونه تغییراتی بر روی قبوض انبار قابل اعمال نخواهد بود. پس از اجرای موفقیتآمیز طرح مذكور در بندر شهید رجایی، این پروژه در كلیه بنادر كشور به اجرا گذاشته خواهد شد.
اقدامات گمرك ایران در زمینه مبارزه با قاچاق كالا در دولت یازدهم عموماً بر بستر فناوریهای مدرن اطلاعاتی و ارتباطی (ICT) استوار است.
پیادهسازی سامانه جامع امور گمركی در قریب به اتفاق گمركات اجرایی كشور و راهاندازی زیرسامانههای آن به نحو قابل توجهی محیطهای گمركی كشور را برای قاچاقچیان ناامن كرده و كشفیات اخیر ثابت نموده است كه با بهرهگیری از قابلیتها و ظرفیتهای سامانههای الكترونیكی عرصه بر قاچاقچیان روزبهروز تنگتر میشود. با كمك همین فناوریهای مدرن و سامانههای هوشمند محمولههای بزرگ قاچاق كشف شده كه در تمامی كشفیات قاچاق كانتینری سامانه جامع گمركی و پنجره واحد تجارت فرامرزی دخیل بودهاند و شاهد به ثمر نشستن گمرك الكترونیك در كشور بودهایم.
بیشتر بدانید :
پروانه الكترونیكی
سامانه جامع امور گمركی، پروانه (برگ سبز) بهصورت الكترونیكی صادر میشود. همچنین این قابلیت در این سامانه لحاظ شده كه با حذف كاغذ، صدور پروانه كاغذی كه منشاء بسیاری از مشكلات و تخلفات بود تبادل اطلاعات و اسناد با سازمانها و نیروی انتظامی به صورت الكترونیكی صورت پذیرد.
یكی از اثرات مثبت پروانههای الكترونیكی جلوگیری از جعل و دستكاری پروانهها است كه پیشتر از آن ممكن بود توسط برخی از پروانههای كاغذی صورت گیرد.
طبق قانون دستگاههای كاشف بهخصوص نیروی انتظامی پس از كشف محمولههای مظنون به قاچاق در خارج از قلمرو گمركی آنها را برای تعیین تكلیف به گمرك ارسال میكنند كه قبل از راهاندازی سامانه جامع گمركی و سیستم تبادل الكترونیكی اطلاعات، استعلام پروانههای كاغذی سخت و زمانبر بود. اما اكنون با تسهیلاتی كه گمرك از طریق این سیستم فراهم كرده، استعلام محمولههای فوق بهطور دقیق و در كمترین زمان ممكن و بدون دخالت عامل انسانی انجام میشود.
برای دریافت اطلاعات پیرامون واردات کالا و ترخیص کالا کلیک کنید.
پنجره واحد مجازی و ارتباط الكترونیكی با بانك مركزی
یكی از دستاوردهای مهم گمرك راهاندازی پنجره واحد تجاری با استفاده از این سامانه یكی از بزرگترین آرزوهای دیرینه دولت و فعالان اقتصادی تحقق یافت و ارسال و دریافت مجوزهای لازم جهت ترخیص كالا ازجمله استاندارد، ثبت سفارش، قرنطینه و… الكترونیكی شد. دریافت این مجوزها پیش از این بهصورت دستی بسیار زمانبر بوده و همچنین امكان مدیریت و تأیید صحت این مجوزها نیز بهصورت دستی بسیار مشكل بود.
از اینرو، سامانه جامع امور گمركی، مجوزهای مشخص را بهصورت مستقیم و الكترونیكی از سازمانهای همجوار دریافت و این كار در روند ترخیص كالا تأثیر زیادی داشته است.
همچنین این تأثیر بهصورت سیستمی اعمال شده و از اعمال سلیقه كارشناسان گمرك جلوگیری به عمل میآید. به طور مثال كالایی كه نیاز به مجوز استاندارد دارد، تا زمان دریافت مجوز استاندارد، كارشناس نمیتواند آن را تأیید كند و سامانه اجازه ترخیص را صادر نمیكند.
از سوی دیگر جمعآوری اطلاعات و تبادل دادهها بین گمرك و سازمانهای همجوار از طریق پنجره واحد تجارت فرامرزی امكان سوءاستفاده احتمالی و ورود و خروج غیرقانونی كالا (قاچاق) را از بین برده و الزام واردكنندگان به اخذ و ارائه مجوزهای ورود كالا به گمرك به سلامت تجارت كمك میكند. ازجمله ارتباط الكترونیكی گمرك و سازمان غذا و دارو با كمك سامانه جامع گمركی موجب شده تا با كدهای مخصوص اطلاعات داروهای ترخیص شده از گمرك به سامانه غذا و دارو ارسال و شناسایی داروهای تقلبی و قاچاق از غیرقاچاق راحتتر شود. همچنین با اتصال سامانه جامع امور گمركی به سامانه بانك مركزی صحت پروانههای صادره از طریق ارتباط الكترونیكی صورت میگیرد و از جعل اسناد و سوءاستفاده از منابع ارزی و قاچاق احتمالی پیشگیری میگردد.
بیشتر بدانید :
تجهیز گمركات به امكانات كنترلی پیشرفته
تعداد دستگاههای ایكسری كامیونی گمركات به 13 دستگاه افزایش یافته است. همه مسئولان كشور بهخصوص آندسته از كسانی كه از گمركات كشور و سامانه جامع امور گمركی و پنجره واحد تجارت فرامرزی دیدن كردهاند بر اهمیت بهكارگیری هر چه بیشتر دستگاهها و تجهیزات پیشرفته الكترونیكی در گمركات بهخصوص گمركات مرزی تأكید كرده و ضمن انتقاد از كمبود این نوع دستگاهها در تمام گمركات در زمینه تأمین اعتبارات لازم برای خرید آنها در قالب برنامه بودجه و سایر منابع قول مساعد دادهاند. خوشبختانه اخیراً گمرك ایران نسبت به خریداری دستگاههای ایكسری كامیونی پیشرفته اقدام كرده كه با نصب آنها در گمركات فعال و دارای حجم تجارت بالا امكان بازرسی و كنترل محمولههای وارداتی به نحو قابلتوجهی افزایش خواهد یافت. همچنین گمرك ایران تفاهمنامهای با سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح امضا نموده تا 5 دستگاه ایكسری تولید و به گمرك تحویل داده شود.
كنترل الكترونیكی كارتهای بازرگانی یكبار مصرف
كارتهای بازرگانی یكبار مصرف منفذ بیشترین فرارهای مالیاتی در حوزه تجارت خارجی است كه علاوه بر تضییع حقوق دولت، مشقات و گرفتاریهای فراوانی برای صاحبان اینگونه كارتها كه اغلب از افراد روستایی و ساكنان مناطق محروم كشور هستند ایجاد نموده است. خبرهای مربوط به واردات خودروهای چند صد میلیون تومانی توسط یك زن روستایی یا شاگرد نانوایی، حكایت از نابسامانی و وجود زمینه تخلف در مراكز و مراجع صادركننده این نوع كارتها دارد كه مشكلات عدیدهای را نیز برای گمرك به وجود آورده است. راهاندازی سیستمهای الكترونیكی در گمرك طی یكی دو سال اخیر به نحو قابلتوجهی از توسعه كاربرد كارتهای بازرگانی موسوم به اجارهای كاسته است.
تبادل الكترونیكی اطلاعات بین گمرك و نیروی انتظامی
شناسایی كالاهای قاچاق از غیرقاچاق در فاصله زمانی كمتر از یك دقیقه امكانپذیر شده است.
این اقدام به كمك سامانههای الكترونیكی گمرك فراهم گردیده و با توجه به اینكه در سامانه، كلیه اطلاعات پتههای عبوری براساس اطلاعات تأیید شده ذخیره میشود، براساس قابلیتهای جدید برای شناسایی كالای قاچاق از غیر قاچاق و جهت استعلام سریع و دقیق اسناد گمركی، سیستم پیام كوتاه برقرار شده است. بدین ترتیب نیروی انتظامی براساس دسترسیهای مشخص میتواند با استفاده از سامانه پیام كوتاه اقدام به ارسال شماره پته یا شماره خودرو نماید. بر این اساس به صورت آنی پاسخ استعلام مربوطه داده میشود و در صورت صحت، اصالت اطلاعات مربوطه به تفكیك نوع خودرو، نوع كالا و مشخصات كالا نمایش داده شده و در صورت عدم صحت پیغام هشدار به نیروی انتظامی ارسال میگردد.
این سامانه درخصوص محمولههای ترانزیتی نیز قابلیتهای مشابهی دارد. زمانی كه خودروی دارای محموله ترانزیتی از مبدأ حركت مینماید، چند روز براساس فاصله بین گمركات فرصت دارد تا محموله خود را به گمرك مقصد تحویل نموده یا از مرز خروج نماید. در صورتی كه نیروی انتظامی به یك محموله ترانزیتی مشكوك شود موضوع را از طریق پیامك استعلام و سامانه جامع گمركی در صورت صحت محموله ترانزیتی اطلاعات كامل محموله یا گذر از مهلت قانونی را در اختیار نیروی انتظامی قرار میدهد و در غیر این صورت پیام صادر میشود.
بیشتر بدانید :
اتصال الكترونیكی بارنامه به سامانه جامع
تلههای الكترونیكی گمرك برای مبارزه با قاچاق كالا با اتصال الكترونیكی بارنامه به سامانه جامع امور گمركی تكمیل و تبادل الكترونیكی اطلاعات میان انبارهای سازمان بنادر و گمرك آغاز شد.
براساس این برنامه در گام اول قبض انبار الكترونیك انبارهای طرف قرارداد با سازمان بنادر و دریانوردی از طریق سامانه جامع گمركی و پنجره واحد تجارت فرامرزی در منطقه ویژه شهید رجایی به بارنامه متصل شده و با فراهم شدن این امكان، خروج كانتینرهای موضوع بارنامههای اظهاری به گمرك بعد از صدور پروانههای الكترونیكی از محوطههای بندری و انبارهای طرف قرارداد با سازمان بنادر و دریانوردی امكانپذیر خواهد بود. دریافت الكترونیكی این اطلاعات در راستای پوشاندن خلا موجود و با توجه به مدل تبادل داده سازمان جهانی گمرك برمبنای دریافت اطلاعات بارنامهها از مبدأ انجام میشود و با اجرایی شدن این برنامه، تلههای الكترونیكی گمرك برای مبارزه با قاچاق كالا تكمیل خواهد شد.
برنامه اصلی گمرك دسترسی به مانیفست بار كشتیها و یا اصطلاحاً كریرها در زمان تخلیه بار و صدور تالی بوده و این موضوع اجرایی شده است.
مانیفست كشتی فهرست كل كالاهای موجود در كشتی است كه در اختیار ناخدای هر كشتی بوده و در زمان تخلیه از روی مانیفست كشتی، اصطلاحاً تالی تخلیه صادر میشود و سپس به چندین بارنامه و هر بارنامه به نام یك شخص تقسیم میگردد. بنابر اعلام گمرك اطلاعات مانیفست كشتی، اطلاعات قابل اتكایی هستند و در صورت ورود اطلاعات براساس تالی تخلیه در بنادر، زنجیره دادهها در سامانه جامع گمركی تكمیل و كلیه اطلاعات ورودی برمبنای مانیفست الكترونیكی، بارنامه، قبض انبار، اظهارنامه و بیجك انبارها تقاطعگیری میشود و عملاً امكان تخلف از بین میرود.
پروژه درب خروج هوشمند
این پروژه بخش دیگری از برنامه گمرك الكترونیكی است كه اجرایی شدن آن حتی اجازه ورود و خروج بار از گمركات به روش الكترونیكی انجام خواهد شد.
با اجرایی شدن این پروژه، تشریفات گمركی كالا در سامانه جامع گمركی و پنجره واحد تجارت فرامرزی انجام و بعد از اتمام تشریفات ترخیص كالا، اطلاعات وارد شده در سامانه جامع گمركی به راهبندهای هوشمند در درب خروج گمركات منتقل و فقط پس از تأیید سامانه از طریق سیستم پلاك خوان الكترونیكی اجازه خروج كامیون داده میشود و با این كار عملاً راهبندهای هوشمند دستور را از پلاكخوانها میگیرند.
با توجه به اینكه پلاك و مشخصات كامیونها برای بارگیری در سامانه جامع گمركی ثبت میشود، با نصب و راهاندازی سیستم راهبند و پلاك خوان، كلیه اطلاعات بار با كامیون بارگیری شده به صورت خودكار تطبیق و به صورت كاملاً هوشمند اجازه خروج به كامیونهای بارگیری شده داده میشود. با این روش از ورود و خروج كانتینرها و كالاهای غیرمجاز به صورت خودكار ممانعت بهعمل میآید، ضمن اینكه اطلاعات ورود و خروج كامیونها و درب خروج به صورت آنلاین به مركز منتقل و رصد عملیات گمركی آسانتر شده و نظارت دفاتر ستادی بر عملكرد گمركات اجرایی راحتتر صورت میگیرد.
این پروژه به طور كامل توسط اداره كل توسعه و تجهیز گمرك ،كاشناسان دفتر فن آوری اطلاعات گمرك و دانشپژوهان پژوهشكده سامانههای هوشمند دانشگاه تهران طراحی و اجرایی و راه اندازی شده است.
راهاندازی بزرگترین بانك اطلاعات تجارت خارجی كشور
بانك اطلاعات تجارت خارجی كشور یكی از ارزشمندترین دستاوردهای گمرك الكترونیك بهشمار میرود. این بانك اطلاعاتی كلیه اطلاعات مربوط به “سامانه جامع گمركی” را بهطور اتوماتیك دریافت و در مركز داده خود تجمیع و پردازش میكند. این اطلاعات شامل اظهارنامهها، پروانههای واردات، صادرات و ترانزیت، بیجكها و اطلاعات پروانههای عبوری است.
بررسی سوابق عملكرد واردكنندگان، صادركنندگان و همچنین شركتهای حملونقل بهصورت هوشمند به تفكیك وزن، ارزش، نوع كالا و تخلفات احتمالی از مهمترین قابلیتهای این بانك اطلاعاتی بهشمار میرود.
این بانك اطلاعاتی كه با هدف شفافسازی فعالیتها در حوزه تجارت خارجی راهاندازی شده است این امكان را به گمرك میدهد تا بهصورت لحظهای فعالیت واردكنندگان به تفكیك كالای وارداتی، نوع ارز، تعداد دفعات واردات، نوع معامله و محل انجام معامله را به سال، ماه، هفته، روز و به ساعت رصد نماید و همچنین چگونگی انتقال مالكیت كالا، نوع وكالت و تعداد افرادی كه اشخاص حقیقی و حقوقی وكالت دادهاند را گزارش كند. یكی از مهمترین قابلیتهای این بانك اطلاعاتی گزارش لحظهای و هوشمند از بزرگترین واردكنندگان كشور است به گونهای كه مشخص میشود افراد و شركتهای فعال در امر تجارت خارجی در فواصل زمانی مشخص و به لحظه چه میزان فعالیت و چه نوع كالاهایی را به كشور وارد كردهاند. از دیگر امكانات این بانك اطلاعاتی گزارش دقیق از میزان واردات كالاهای اساسی به كشور است و بهصورت منظم و لحظهای اعلام میكند كه حجم واردات كالاهای اساسی به كشور در فواصل زمانی مشخص چقدر بوده و آیا نیازی به واردات بیشتر هست یا خیر؟
پیش از این اطلاعات و عملكرد واردكنندگان و صادركنندگان بهصورت گمرك به گمرك جمعآوری و در ستاد مركزی گمرك ایران تجمیع میشد و در صورت نیاز پرونده واردكنندگان بهصورت دستهجمعی جهت بررسی به ستاد مركزی گمرك ایران ارسال میگردید و امكان رصد لحظهای و هوشمند فعالیتهای واردكنندگان و صادركنندگان وجود نداشت.
تبادل الكترونیكی اطلاعات میان سازمان بنادر و گمرك
گمرك ایران و سازمان بنادر و دریانوردی تبادل الكترونیكی اطلاعات با محوریت سامانه جامع امور گمركی و پنجره واحد تجارت فرامرزی را كردند.
با آغاز این تبادل الكترونیكی اطلاعات گمرك ایران به اطلاعات “تالی تخلیه و مانیفست بنادر” در بستر الكترونیكی دسترسی پیدا كرد و از این پس تنها اظهارنامه صاحبان كالا برای گمرك ملاك عمل نخواهد بود. بدین ترتیب گمرك اطلاعات قابل اتكایی از كالاهای موجود در محوطهها و انبارهای بنادر و دریانوردی از طریق تبادل الكترونیكی مجموع بارنامههای موجود در كشتی (مانیفست كشتی) و تالی بندر به دست میآورد كه این امر گام بزرگی در جهت مبارزه با قاچاق كالا خواهد بود.
سازمان بنادر و دریانوردی نسبت به ارائه اطلاعات تأییدیه و قبض انبارهای صادره به صورت الكترونیكی به گمرك ایران اقدام مینماید و نحوه ارائه اطلاعات به صورتی خواهد بود كه فرآیند كلیه تغییرات قبلی در قبض انبارهای قابل معامله مشخص باشد.
همچنین در پروانه الكترونیكی گمرك با درج آخرین اطلاعات و شماره قبض انبارهای صادره توسط سازمان بنادر صادر مینماید.
صدور بیجك خروجی كالا و كانتینر از سوی سازمان بنادر و دریانوردی در سامانه خود و براساس اطلاعات پروانه گمركی كه منطبق بر اطلاعات آخرین قبض انبارهای صادره از سوی سازمان بنادر و دریانوردی است انجام میپذیرد.
تلههای الكترونیكی
براساس طرحی كه در گمرك اجرایی شده علاوه بر اظهارنامه صاحبان كالا، اطلاعات دقیقتری از كالاهای موجود در محوطههای بندری را از شركتهای حملونقل دریافت میكند و این اطلاعات را با اظهار صاحبان كالا تطبیق میدهد و در صورت عدم تطبیق براساس تلههای الكترونیكی هشدارهای لازم داده میشود. برنامه اصلی گمرك دسترسی به مانیفست بار كشتیها در زمان تخلیه بار است و با هماهنگی گمرك و سازمان بنادر و دریانوردی با برقراری ارتباط الكترونیكی میان گمرك و بندر از طریق سامانه جامع گمركی امكان تبادل دادهها میان دو سازمان برقرار شده است. اطلاعات مانیفست كشتی، اطلاعات قابل اتكایی هستند و در صورت ورود اطلاعات تخلیه بار از بنادر، زنجیره دادهها در سامانه جامع گمركی تكمیل و كلیه اطلاعات ورودی برمبنای مانیفست الكترونیكی، بارنامه، قبض انبار، اظهارنامه و بیجك انبارها تقاطعگیری میشود و عملاً امكان تخلف از بین میرود. مصوبه شورای عالی امنیت ملی و ستاد مركزی مبارزه با قاچاق كالا و ارز كه قبلاً تصویب شده بر لزوم دسترسی گمرك ایران به اطلاعات انبارها و محوطههای بندری تأكید دارد.
تبادل اطلاعات در چارچوب سامانه جامع گمركی موجب شفافیت و سلامت تجارت شده و این امر میتواند با مشاركت و همكاری سازمانهای همجوار گمرك شرایط را برای افرادی كه تجارت قانونی و سالم انجام میدهند، آسانتر كند و عرصه را برای متخلفان و قاچاقچیان روزبهروز تنگتر نماید.
بیشتر بدانیم :
سامانه ثبت و دریافت شماره شناسه گوشیهای وارداتی (IMEI) در گمرك
گمرك جمهوری اسلامی ایران در راستای اجرای سیاستهای كنترل هوشمند ورود كالا به كشور و مبارزه با قاچاق گوشیهای تلفن همراه و به منظور تسریع و شفافسازی فرآیند واردات تلفن همراه، افزایش دقت در كنترلهای گمركی، نسبت به ثبت و دریافت شماره شناسه گوشیهای وارداتی اقدام نمود.
بر این اساس از تاریخ 15/9/94علاوه بر اظهارنامه و لیست عدلبندی، ارائه شناسه بینالمللی تجهیزات موبایل (IMEI) توسط كلیه واردكنندگان از طریق سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی الزامی شده است.
الكترونیكی شدن نظارتها در گمرك و راهاندازی سامانه مانیتورینگ كالاهای ترانزیتی
فرآیند بازرسی و حسابرسی پس از ترخیص و همچنین نظارت بر عملكرد گمركات الكترونیكی شد.
بازبینی اكنون با الكترونیكی شدن در شرایط بهتری انجام میشود و مدت زمان انجام كار كوتاهتر شده و مسئولان بازبینی میتوانند به صورت آنلاین روند كار را بررسی كرده و از نحوه كار مطلع شوند.
روال كار در بخش بازبینی و حسابرسی پس از ترخیص اكنون با سنوات قبل تفاوتهای زیادی و از حالت دستی به الكترونیكی تبدیل شده است.
مانیتورینگ كالاهای عبوری داخلی و خارجی با استفاده از سامانه مدیریت اطلاعات (MIS) سامانه جامع گمركی اجرایی شد.
دفتر نظارت بر ترانزیت گمرك ایران با بهرهگیری از سامانه هوشمند مدیریت اطلاعات (MIS) اقدام به مانیتورینگ كامیونها و كالاهای عبوری اعم از داخلی و خارجی نموده است.
براساس این گزارش سامانه هوشمند مدیریت اطلاعات (MIS) كلیه اطلاعات مربوط به كالاهای عبوری داخلی و خارجی را به طور اتوماتیك دریافت و به منظور نظارت و كنترل الكترونیكی در مركز داده جمعآوری میكند و این اقدام در مبارزه با قاچاق كالاهای ترانزیتی بسیار موثر بوده است.
این اطلاعات شامل اظهارنامههای ترانزیتی است و گزارشهای منظمی درباره اطلاعات پروانههای عبوری و سایر اطلاعات مربوط به سوابق و عملكرد كاربران و شركتهای حملونقل را جهت استفاده و نظارت هوشمند بر عملكرد شركتهای حملونقل در بخش ترانزیت در اختیار حوزههای نظارتی قرار میدهد.
لطفا در مورد این مطلب نظر دهید