ضمانت‌نامه بانكی

در تجارت الكترونیك این ضمانتنامه ، ضمانت نامه ایی است كه تعهد به فعل غیر می كند.
عقد ضمان را می‌توان به‌عنوان قراردادی فرعی تعریف كرد كه به ‌موجب آن ضامن تعهد می‌كند برای دین اصلی موجود یا مورد نظر، قصور در انجام، یا سوء اجرای تعهد شخص دیگری (مضمون‌عنه) در مقابل مضمون‌له پاسخگو باشد.

ضمانت‌نامه بانكی تعهدی است از سوی یك بانك، شركت بیمه یا موسسه مالی و اعتباری دیگری مبنی بر پرداخت مبلغی قابل محاسبه به صادركننده، اگر واردكننده از پرداخت ثمن خودداری كند.
حال در این نوع ضمانت ، به موجب قرارداد ضمانتنامه، تعهد ضامن مبنی بر پرداخت مبلغ و ثمن مادامی كه واردكننده از پرداخت خودداری نكرده، ایجاد نمی‌شود.

توضیح بیشتر:

در تجارت و بازرگانی بین المللی در حالت عادی، واردكننده خود شخصاً در برابر صادركننده تعهد خواهد كرد وجه وثمن معامله را بپردازد و با دادن ضمانت‌نامه بانكی این تعهد را مستحكم خواهد نمود. صادركننده با ارسال كالا، اسناد حمل را برای واردكننده ارسال خواهد كرد و عنداللزوم یك رونوشت از آن را برای بانكی كه ضمانت داده می‌فرستد. واردكننده مطابقت اسناد را چك می‌نماید. در صورت احراز مطابقت اسناد، واردكننده مستقیماً از طریق انتقال الكترونیكی اعتبار یا شیوه پرداخت مورد توافق دیگری ثمن را خواهد پرداخت. اگر وارد كننده از پرداخت ثمن خودداری كند یا صریحاً پرداخت ثمن را مردود اعلام كند، صادركننده جهت مطالبه و پرداخت ثمن سراغ موسسه ضامن خواهد رفت، بنابراین، ضمانت‌نامه بانكی وثیقه و تعهدی فرعی در كنار قرارداد اصلی است.

در اینجا دو نكته شایان تذكر است؛ اولاً، در اقامه دعوا درخصوص چنین ضمانت‌نامه بانكی، خواهان معمولاً باید بدهكاری و میزان بدهی واردكننده را ثابت نماید كه كلیه دفاعیات و معاذیری كه در اختیار واردكننده است، در دسترس ضامن نیز خواهد بود. بنابراین، این نوع ضمانت‌نامه بانكی برای صادركننده یك منبع پرداخت ثانوی و از حیث مالی مطمئن‌تر، مهیا می‌كند. مع‌هذا، این نوع ضمانت‌نامه بانكی نمی‌تواند وضعیت صادركننده را بهتر كند، بویژه، صادركننده با اثبات اینكه واردكننده به وی مدیون است در مقابل بانك از موقعیت بهتری نسبت به موقعیتی كه در برابر واردكننده دارد، به‌دست نخواهد آورد.

ثانیاً، شماری از اسباب ممكن است منجربه سقوط تعهد بانك و برائت ذمه بانك از تعهد ناشی از ضمانت‌نامه گردد، امری كه به صلاح صادركننده نیست. اگر واردكننده بری‌الذمه گردد، بانك نیز معمولاً بری‌الذمه می‌شود. هرگونه تغییر در شروط قرارداد با واردكننده كه به زیان بانك باشد و بدون رضایت بانك صورت گیرد، از جمله موافقت با دادن مهلت به مدیون اصلی، تعهد بانك را ساقط و بانك را از تعهد ناشی از ضمانت‌نامه بری‌الذمه می‌نماید. با درج عبارت مناسب در قرارداد ضمانت یا از طریق استفاده از سایر اشكال تعهد بانكی، از قبیل ضمانت‌نامه‌های حسن اجرای قرارداد می‌توان از این نتایج نامطلوب احتراز كرد.